Sẽ có thông tư hướng dẫn việc ngân hàng chia sẻ dữ liệu người dùng

Tại Hội thảo “Ngân hàng Mở: Open Banking 2023” do VnEconomy phối hợp cùng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Napas tổ chức, vấn đề chia sẻ dữ liệu khách hàng của các ngân hàng được các chuyên gia cùng đề cập với nhiều góc nhìn đa chiều.

Đã hết thời ngân hàng giữ khư khư dữ liệu khách hàng

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho rằng ngân hàng mở/open banking là giải pháp để nâng cao trải nghiệm khách hàng. Theo định nghĩa của Liên minh Châu Âu, Open banking cho phép các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán bên thứ ba được quyền truy cập thông tin dữ liệu ngân hàng của khách hàng thông qua các giao diện chương trình ứng dụng mở (Open Application Programming Interface - Open API) được bảo mật.

API mở cung cấp quyền truy cập, hỗ trợ giao diện giữa nhà cung cấp dữ liệu và bên thứ ba vào các mối quan hệ kinh doanh. "Chẳng hạn, một ứng dụng gọi xe có thể truy cập vào dữ liệu của khách hàng ngân hàng để thực hiện thanh toán cho cuốc xe", ông lấy ví dụ.

Ông Dũng cho biết Quyết định 810 của NHNN về chuyển đổi số khẳng định mục tiêu xuyên suốt là lấy trải nghiệm khách hàng làm trọng tâm, trong đó thước đo duy nhất là dịch vụ khách hàng.

Theo ông, để làm được mục tiêu kết nối dữ liệu cần giải quyết được cả khía cạnh pháp lý và kỹ thuật. Trong đó, khía cạnh kỹ thuật đã tiến nhanh và một số ngân hàng như VietinBank, BIDV,... đã triển khai hệ thống Open API.Tuy nhiên, hiện nay việc phát triển Open API đang diễn ra một cách cục bộ, ở từng ngân hàng chứ chưa có chuẩn chung.

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN, nhận định rằng đã qua thời ngân hàng xây dựng ứng dụng của riêng mình, cung cấp dịch vụ trong phạm vi riêng ngân hàng. Theo ông, khách hàng sẽ không chấp nhận sử dụng app (ứng dụng) chỉ cung cấp dịch vụ riêng của ngân hàng đó. Nhu cầu khách hàng ngày càng lớn, đòi hỏi có sự kết nối hay phát triển toàn bộ hệ sinh thái.

Ngoài ra, ông cho rằng không phải lúc nào ngân hàng cũng làm trung tâm và cần tiến tới việc nhúng ứng dụng ngân hàng trong những app có đông đảo người dùng. Theo ông Tuấn, ngân hàng mở “là sự cộng tác, kết nối, liên thông liền mạch giữa các bên, mà không phải lúc nào ngân hàng cũng là chủ thể”.

Tháng 7/2024 sẽ có thông tư hướng dẫn việc ngân hàng chia sẻ dữ liệu người dùng

Chia sẻ tại hội thảo, ông Phạm Anh Tuấn cho biết, thời điểm khung pháp lý cho ngân hàng mở được thông qua.

"Chúng tôi đang chờ Chính phủ ký nghị định thay thế cho Nghị định 101. Khi nghị định mới được Chính phủ ký, một loạt thông tư sẽ phải được ban hành. Trong đó, có thông tư hướng dẫn về Open API", ông Tuấn nói.

Nghị định 101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 quy định về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt của người dùng, trung gian thanh toán và tổ chức cung ứng dịch vụ này.

"Chúng tôi rất kỳ vọng trong tháng 12/2023, hoặc muộn nhất là đầu năm 2024 nghị định sẽ được ký. Các thông tư sẽ được lấy ý kiến rộng rãi của tất cả mọi người, trong đó có cả cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng", ông cho biết thêm.

Sau đó, "NHNN sẽ nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện để có thể ban hành các thông tư hướng dẫn. Thông tư này dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 1/7/2024", Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho hay.

Ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán

Về vấn đề xây dựng tiêu chuẩn để chia sẻ dữ liệu người dùng, ông Đoàn Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin cho biết đã có bản dự thảo gửi đi để lấy ý kiến các tổ chức tín dụng lần 1.

Theo ông, bất kể hoạt động nào có sự tham gia, tương tác nhiều bên đều cần đến quy ước nào đó. Việc đưa ra một tiêu chuẩn chung để các bên cùng kết nối, tiết kiệm chi phí là một quy luật khách quan. “Trong bộ tiêu chuẩn mà chúng tôi đang xây dựng, có tiêu chuẩn về kiến trúc, dữ liệu, an toàn bảo mật an ninh”, ông nói.

“Mức độ chi tiết đến đâu vẫn đang được nghiên cứu. Bởi lẽ nếu quá chi tiết thì rõ ràng sự sáng tạo của thị trường sẽ bị cản trở. Tuy nhiên, nếu quá chung chung, sẽ tồn tại hiện tượng không đồng nhất giữa các bên", ông Hải nêu vấn đề.

"Có nhiều quan điểm, một số cho rằng chỉ nên ban hành ở mức cao, trong khi số khác cho rằng phải đi vào chi tiết. Với Việt Nam, tôi nghĩ rằng chúng ta nên ban hành tiêu chuẩn ở mức cao, sau đó sẽ chi tiết dần. Nếu đi vào chi tiết ngay, các ngân hàng sẽ không có đủ thời gian để tuân thủ”, ông Hải giải thích.

>> Lãi suất giảm sâu, tiền sẽ chảy vào chứng khoán