Shark Phú: Xuất 10 tỷ, trong khi nhập tới 9,5 tỷ thì giá trị quốc gia thu về chẳng đáng là bao

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại và chính sách thuế của Mỹ, Chủ tịch Tập đoàn Sunhouse – Shark Nguyễn Xuân Phú – đã chia sẻ về những thách thức và chiến lược ứng phó của doanh nghiệp Việt Nam.

Shark Phú nhấn mạnh, bài toán "sống còn" cho doanh nghiệp là cần đầu tư sâu vào chuỗi giá trị, "rót" hàm lượng giá trị thực vào từng sản phẩm "Made in Vietnam". Đây không chỉ là lời giải cho bài toán thuế Mỹ, mà còn là xu thế tất yếu khi ngay cả Chính phủ Việt Nam cũng sẽ "siết chặt vòng kim cô" đối với tình trạng xuất siêu ảo - những con số xuất khẩu khổng lồ nhưng giá trị thực tế nhỏ giọt do phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu.

Một phép toán đơn giản: Xuất 10 tỷ, trong khi nhập tới 9,5 tỷ thì giá trị quốc gia thu về chẳng đáng là bao. Do đó, những ngành nghề chỉ "mượn đường" xuất khẩu chắc chắn sẽ bị loại bỏ. Ngược lại, những ngành nghề tạo giá trị thực, đóng góp sâu vào nền kinh tế quốc gia sẽ được các thị trường nhập khẩu như Mỹ "ưu ái" bằng những chính sách thuế thuận lợi hơn. Đã đến lúc doanh nghiệp Việt phải lột xác, từ bỏ lối đi "ăn xổi ở thì" để xây dựng nền tảng phát triển bền vững.

Chủ tịch Tập đoàn Sunhouse – Shark Nguyễn Xuân Phú

>> Trung Quốc miễn thuế trả đũa đối với chip Mỹ sản xuất ngoài nước: Cơ hội hay phép thử cho ngành công nghệ toàn cầu?

"Sunhouse tự tin khẳng định vị thế tiên phong khi nội địa hóa đến 90% quy trình sản xuất cho hàng xuất khẩu sang Mỹ, từ linh kiện đến thành phẩm hoàn chỉnh. Ví dụ, Sunhouse tự ép nhựa làm linh kiện, chủ động gần như toàn bộ quy trình. Với lò nướng, chúng tôi đầu tư sâu từ cơ khí, mạch điều khiển đến nhựa, chỉ nhập tôn cuộn, inox, hạt nhựa. Nhờ đó, sản phẩm truy xuất nguồn gốc ít bị ảnh hưởng hơn doanh nghiệp "rửa" xuất xứ. Với nền tảng vững chắc này, chúng tôi sẵn sàng đón đầu bất kỳ cuộc "thẩm định" hay thay đổi chính sách nào. Đây chính là kim chỉ nam cho mọi dự báo và hành động ứng phó của chúng tôi", Shark Phú cho biết.

Thứ hai, vị "cá mập" cho rằng, doanh nghiệp công nghệ cao Việt Nam ít lo ngại. Ngược lại, doanh nghiệp thâm dụng lao động cần kêu gọi hỗ trợ từ Chính phủ. Đây chính là "con bài mặc cả" mà Mỹ có thể tung ra: "Bạn muốn thuế thấp cho hàng hóa của mình? Hãy mua hàng của chúng tôi để cân bằng thương mại".

Câu chuyện ở đây là Hiệp hội doanh nghiệp và Nhà nước cần chung tay đàm phán, "chia bài" lợi ích từ xuất khẩu sang Mỹ theo từng nhóm. Chúng ta phải nói ra được cái giá trị gia tăng đem về cho quốc gia là bao nhiêu, đem về lợi nhuận cho doanh nghiệp mình là bao nhiêu. Cần mô hình phân tích "đánh đổi" khôn ngoan, tránh tình trạng vội vàng dẫn đến những thiệt hại lớn.

Cụ thể, những ngành giá trị thấp, ô nhiễm cao có thể chấp nhận hy sinh. Nhưng "con gà đẻ trứng vàng" - ngành giá trị cao, lợi cho doanh nghiệp nội địa thì phải giữ bằng mọi giá.

"Đừng “ngây thơ” với con số nhập siêu tổng 120 tỷ USD rồi gật đầu mua lại đúng số đó để được thuế 0%. Mỹ xuất hàng "Made in USA 100%", thu về gần như trọn vẹn giá trị. Chẳng hạn, nếu chúng ta xuất siêu sang Mỹ 120 tỷ USD, nhưng trong đó có đến 90 tỷ USD là hàng hóa "rửa" xuất xứ, giá trị thực tế tạo ra có khi chỉ vài tỷ USD. Nếu chúng ta đánh đổi bằng cách nhập khẩu 120 tỷ USD hàng nông sản hay xăng dầu của Mỹ, với tỷ lệ giá trị gia tăng cho họ có khi lên đến 50%, chúng ta sẽ bị thiệt hại nặng nề.

Chưa kể, Việt Nam xuất siêu trăm tỷ, nhưng nhiều ngành giá trị "bèo bọt" chỉ khoảng 3% (chủ yếu là tiền nhân công), chưa kể đến chi phí xử lý môi trường cho những ngành này có khi còn cao hơn. Ngược lại, có những ngành như thủy sản, rau củ quả, chúng ta có thể đạt được giá trị gia tăng rất lớn. Ví dụ, xuất khẩu 1 tỷ USD rau củ quả, chúng ta có thể giữ lại đến 900 triệu USD giá trị trong nước. Do đó, đánh đổi thông minh mới là thượng sách", Shark Phú nhấn mạnh.

>> Mặt hàng 'ngọt ngào' của Mỹ đang tràn vào