Siêu cường châu Á tạo ra nam châm xe điện không cần đất hiếm nặng, thách thức thế độc quyền của Trung Quốc
Liệu nam châm không dùng đất hiếm nặng có mở ra lối đi mới cho ngành xe điện toàn cầu?
Tập đoàn luyện kim Proterial của Nhật Bản vừa phát triển thành công loại nam châm dành cho động cơ xe điện không cần sử dụng các kim loại đất hiếm nặng – một đột phá công nghệ có thể giúp giảm bớt rủi ro đứt gãy chuỗi cung ứng trong bối cảnh Trung Quốc siết chặt xuất khẩu các nguyên liệu chiến lược này.
Proterial, trước đây là Hitachi Metals, đã nghiên cứu và cho ra đời hai loại nam châm neodymium – dòng nam châm thường được sử dụng trong các thiết bị chính xác và xe điện nhờ hiệu suất cao. Công ty đã bắt đầu vận chuyển mẫu thử nghiệm cho một trong hai loại nam châm này từ nhà máy sản xuất hàng loạt. Việc giao mẫu cho loại thứ hai – có khả năng chịu nhiệt tốt hơn – dự kiến sẽ bắt đầu sớm nhất vào tháng 4/2026.

Việc Trung Quốc áp đặt các hạn chế xuất khẩu đối với kim loại đất hiếm vào tháng 4 vừa qua đã làm dấy lên những lo ngại trên toàn cầu về sự ổn định của chuỗi cung ứng. Hồi tháng 5, hãng xe Suzuki của Nhật Bản đã buộc phải ngừng sản xuất dòng xe nhỏ Swift do thiếu hụt nguồn cung đất hiếm. Nếu các loại nam châm không sử dụng đất hiếm nặng được ứng dụng rộng rãi, điều này có thể giúp giảm thiểu tình trạng bất ổn nguồn cung trong tương lai.
Nam châm neodymium thường được sử dụng để giúp động cơ xe điện nhỏ gọn hơn, tuy nhiên để đảm bảo khả năng chịu nhiệt, chúng cần được bổ sung thêm các kim loại đất hiếm nặng như terbium và dysprosium. Với công nghệ mới, Proterial đã thành công trong việc duy trì hiệu suất của nam châm mà không cần sử dụng đến các nguyên liệu đắt đỏ này.
Một điểm đáng chú ý là các loại nam châm mới của Proterial có thể được tích hợp dễ dàng vào các động cơ hiện tại. Chúng được sản xuất theo phương pháp phổ biến trong ngành, có thể gia công theo nhiều hình dạng khác nhau để phù hợp với nhiều loại động cơ. Do có thể tận dụng dây chuyền sản xuất hiện có, quá trình sản xuất hàng loạt cũng trở nên khả thi với chi phí thấp.
Dù vậy, Proterial không phải là doanh nghiệp đầu tiên phát triển nam châm neodymium không dùng đất hiếm nặng. Tập đoàn Daido Steel trước đó đã giới thiệu dòng nam châm tương tự dùng trong động cơ xe điện, tuy nhiên loại nam châm này đòi hỏi phải điều chỉnh thiết kế động cơ cũng như phương pháp làm mát để đạt hiệu suất tương đương với nam châm sử dụng đất hiếm nặng.
Theo Nikkei Asia
>> Trung Quốc cáo buộc gián điệp nước ngoài ăn cắp đất hiếm, trung chuyển qua nước thứ ba