Sri Lanka mong Trung Quốc hoãn nợ để cứu nền kinh tế

Sri Lanka, quốc đảo nhỏ ở khu vực Nam Á đang phải đối mặt với vấn đề từ lạm phát tăng kỷ lục làm dấy lên lo ngại nước này có thể phá sản vào năm 2022.

Cuộc khủng hoảng mà Chính phủ của Tổng thống Gotabaya Rajapaksa đang phải đối mặt một phần là do COVID-19 chặn đứng nguồn thu từ ngành du lịch. Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng này cũng bắt nguồn từ các vấn đề như Chính phủ chi tiêu nhiều hơn, thất thu do giảm thuế, trả nợ cho Trung Quốc và dự trữ ngoại hối ở mức thấp nhất trong thập kỷ qua.

Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, 500.000 người ở Sri Lanka đang bị đặt trong tình trạng nghèo đói từ khi bắt đầu đại dịch. Không những phải đối mặt với tình trạng đói nghèo, một trong những vấn đề cấp bách nhất đối với Sri Lanka là gánh nặng nợ nước ngoài khổng lồ, đặc biệt là từ Trung Quốc.

Mới đây, Ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị đã có chuyến công du đến Sri Lanka trong bối cảnh các cơ quan xếp hạng tín dụng quốc tế đang cảnh báo chính quyền Tổng thống Rajapaksa có nguy cơ vỡ nợ.

Sau cuộc hội đàm của lãnh đạo nước này với Ngoại trưởng Vương Nghị, văn phòng Tổng thống Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa cho biết: "Tổng thống đã nêu ý kiến rằng sẽ thật tốt nếu các khoản thanh toán nợ có thể được hoãn chi trả do cuộc khủng hoảng kinh tế sau đại dịch”.

Dự trữ ngoại hối của Sri Lanka giảm xuống còn 1,5 tỷ USD vào cuối tháng 11 năm ngoái, chỉ đủ trả cho lượng hàng nhập khẩu trong một tháng. Nhà cung cấp năng lượng chính của hòn đảo bắt đầu tiến hành cắt điện luân phiên từ hôm 7/1 do không còn ngoại tệ nhập khẩu dầu làm nhiên liệu cho các máy phát nhiệt điện.

Dữ liệu từ chính phủ cho thấy Trung Quốc chiếm khoảng 10% trong tổng số 35 tỷ USD nợ nước ngoài của Sri Lanka, tính đến tháng 4/2021. Tổng giá trị cho vay của Trung Quốc có thể còn cao hơn nữa nếu tính cả những khoản vay đối với các doanh nghiệp nhà nước và ngân hàng trung ương.

Sri Lanka vay rất nhiều từ Trung Quốc khi anh trai của Tổng thống Rajapaksa là Mahinda còn giữ vai trò lãnh đạo. Số tiền được dùng để xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng đầy tham vọng, song nhiều dự án đã thất bại.

Không thể trả khoản vay 1,4 tỷ USD nhằm xây dựng cảng ở phía nam đất nước, Sri Lanka hồi năm 2017 buộc phải cho một công ty Trung Quốc thuê cơ sở này trong 99 năm.

Mỹ và Ấn Độ cảnh báo cảng Hambantota được đề cập ở trên, nằm dọc các tuyến vận tải quốc tế quan trọng theo hướng đông tây, có thể mang đến cho Trung Quốc một chỗ đứng quân sự ở Ấn Độ Dương. Tuy nhiên, cả Sri Lanka và Trung Quốc đều phủ nhận rằng các cảng của nước này sẽ được sử dụng cho mục đích quân sự.