Thái Lan đẩy mạnh xuất khẩu gạo và sắn, Việt Nam cảnh giác mất thị phần ở siêu cường châu Á
Theo Bộ trưởng Bộ Thương mại Thái Lan Pichai Naripthaphan, xuất khẩu hai mặt hàng nông sản chủ lực này đang tăng trưởng ấn tượng nhờ nhu cầu lớn từ Trung Quốc và các thỏa thuận thương mại song phương.
Thái Lan tăng cường xuất khẩu bộ đôi nông sản chủ lực sang Trung Quốc
Chính phủ Thái Lan đang tăng cường nỗ lực mở rộng xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc, với sắn và gạo được xác định là các ưu tiên hàng đầu, Bộ trưởng Bộ Thương mại nước này, ông Pichai Naripthaphan cho biết vào thứ Bảy tuần trước (7/6).
Dựa trên đà tăng trưởng mạnh mẽ của thương mại song phương và nhu cầu ngày càng tăng của Trung Quốc đối với các sản phẩm của Thái Lan như gạo, sắn và sầu riêng, Bộ Thương mại của nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á đang thúc đẩy mở rộng hơn nữa thị phần tại thị trường Trung Quốc.
Phát biểu tại buổi tiễn Đại sứ Trung Quốc sắp mãn nhiệm – ông Hàn Chí Cường (Han Zhiqiang) tại Bangkok hôm 6/6, Bộ trưởng Bộ Thương mại Thái Lan Pichai Naripthaphan tái khẳng định cam kết của Chính phủ “xứ sở Chùa Vàng” trong việc tăng cường quan hệ thương mại với đất nước tỷ dân.
Ông Pichai bày tỏ lòng cảm ơn đối với sự hợp tác của đại sứ Hàn Chí Cường trong nhiệm kỳ vừa qua, đặc biệt là trong việc hỗ trợ mở rộng khả năng tiếp cận thị trường cho nông sản Thái Lan.
Xuất khẩu sắn của Thái Lan sang Trung Quốc đã vượt kỳ vọng sau khi một thỏa thuận thương mại được ký kết giữa hai nước, ông Pichai cho biết.
Vị Bộ trưởng Bộ Thương mại Thái Lan cũng lưu ý rằng sắn đang ngày càng được ưa chuộng tại Trung Quốc và nhấn mạnh kế hoạch của Chính phủ nhằm tận dụng đà phát triển này thông qua các chương trình xúc tiến xuất khẩu.
Xuất khẩu gạo của Thái Lan cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2025, Thái Lan đã xuất khẩu 202.889 tấn gạo sang Trung Quốc – tăng 77,7% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị xuất khẩu đạt 3,57 tỷ baht (gần 2.840 tỷ đồng), tăng 31,3%.
Về phần mình, Đại sứ Hàn Chí Cường cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với sự hợp tác thương mại, đặc biệt là các nỗ lực nhằm mở cửa thị trường Trung Quốc cho việc nhập khẩu gia súc sống từ Thái Lan.
Ông cũng dự đoán sẽ có nhiều khoản đầu tư từ Trung Quốc vào Thái Lan hơn trong thời gian tới và cam kết sẽ khuyến khích thêm nhiều công dân Trung Quốc đến thăm Thái Lan.
Việt Nam cảnh giác mất thị phần ở siêu cường châu Á
Việc Thái Lan đẩy mạnh xuất khẩu gạo và sắn sang Trung Quốc có thể ảnh hưởng không nhỏ đến Việt Nam khi chúng ta phải cạnh tranh với đối thủ đáng gờm trong khu vực liên quan đến thị phần của hai mặt hàng nông sản chủ lực này tại nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo, khối lượng xuất khẩu gạo tháng 5/2025 của Việt Nam ước đạt 1,1 triệu tấn với giá trị đạt 573,1 triệu USD, đưa tổng khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo 5 tháng đầu năm 2025 đạt 4,5 triệu tấn và 2,34 tỷ USD - tăng 12,2% về khối lượng, nhưng giảm 8,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.
Giá gạo xuất khẩu bình quân 5 tháng đầu năm 2025 ước đạt 516,4 USD/tấn - giảm 18,7% so với cùng kỳ năm 2024.
Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 41,4%. Bờ Biển Ngà và Trung Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 11,9% và 10,3%. So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu gạo 4 tháng đầu năm 2025 sang thị trường Philippines giảm 21,8%, thị trường Bờ Biển Ngà tăng 2,7 lần, thị trường Trung Quốc tăng đến 83,7%.
Như vậy, sau thời gian trầm lắng, hiện thị trường Trung Quốc đã tăng nhập khẩu gạo Việt Nam.
Số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho hay, năm 2017 ghi nhận mức nhập khẩu đỉnh điểm của Trung Quốc đối với gạo Việt Nam đạt 1 tỷ USD. Tuy nhiên, năm 2019, xuất khẩu gạo sang thị trường này chỉ đạt được 240 triệu USD và đến năm 2020-2021 phục hồi nhẹ.
Năm 2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Trung Quốc đạt khối lượng hơn 834.000 tấn, trị giá 423,2 triệu USD. Năm 2023, Trung Quốc cũng đã nhập khẩu từ Việt Nam hơn 917.000 tấn gạo, trị giá gần 531 triệu USD.
Tuy nhiên, năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Trung Quốc có sự sụt giảm mạnh. Nhưng bước sang năm 2025, thị trường “siêu cường châu Á” này đã tăng nhập khẩu trở lại gạo Việt. Đáng chú ý, Trung Quốc chủ yếu nhập gạo ST25 và gạo nếp của Việt Nam.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) dự báo, tổng xuất khẩu gạo của Việt Nam trong cả năm 2025 sẽ đạt khoảng 7,5 triệu tấn. Nếu giữ nguyên tỷ trọng 10% như trong 5 tháng đầu năm thì xuất khẩu sang Trung Quốc có thể đạt khoảng 750.000 tấn trong năm nay, tương đương hoặc cao hơn kết quả 2023.
Trong khi đó, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu của Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho biết, trong tháng 3/2025, Việt Nam xuất khẩu 487.670 tấn sắn và các sản phẩm từ sắn, đạt 139,19 triệu USD. So với cùng kỳ năm ngoái, sản lượng tăng gần 56%, nhưng kim ngạch lại giảm nhẹ hơn 1% – một nghịch lý cho thấy giá xuất khẩu mặt hàng nông sản này đang chịu áp lực rất lớn.
Tính chung quý I/2025, tổng lượng xuất khẩu sắn của Việt Nam đạt 1,21 triệu tấn, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, tổng giá trị kim ngạch chỉ đạt 372,88 triệu USD, giảm 13%.
Nguyên nhân chính là do giá xuất khẩu bình quân sụt giảm mạnh. Trong tháng 3/2025, giá sắn xuất khẩu trung bình chỉ đạt 285,4 USD/tấn, giảm 37% so với cùng kỳ năm trước. Tính bình quân cả quý, giá đạt 307,8 USD/tấn, thấp hơn 32% so với quý I/2024.
Điều này phản ánh xu hướng giá sắn toàn cầu đang giảm sâu, trong khi chi phí sản xuất, vận chuyển và chế biến trong nước vẫn ở mức cao. Áp lực cạnh tranh từ các nước xuất khẩu khác, đặc biệt là Thái Lan, cùng với sự thay đổi trong nhu cầu của thị trường Trung Quốc, đã kéo giá xuống mức thấp nhất trong nhiều năm gần đây.
Trung Quốc tiếp tục là thị trường tiêu thụ sắn lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 95% tổng lượng xuất khẩu trong quý I/2025, tương đương 1,15 triệu tấn, đạt giá trị 349,48 triệu USD. Trong đó, tinh bột sắn là mặt hàng được ưu tiên nhập khẩu, chiếm 48,49% tổng lượng tinh bột sắn mà Trung Quốc nhập trong quý này.
Theo Bangkok Post/China Grain Machine
