Thành phần có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trẻ nhỏ trong dầu gội nhà Đoàn Di Băng là gì mà bị nhiều nước cảnh báo?

Một số sản phẩm mỹ phẩm, trong đó có dầu gội từng được ca sĩ Đoàn Di Băng quảng bá, đã bị thu hồi vì chứa phenoxyethanol nhưng không công bố trong hồ sơ. Thành phần này là gì và vì sao gây tranh cãi?

Gần đây, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã liên tiếp yêu cầu thu hồi nhiều sản phẩm mỹ phẩm vì vi phạm quy định về công bố thành phần. Điểm chung trong các quyết định này là sự hiện diện của chất bảo quản phenoxyethanol, dù không hề được liệt kê trong hồ sơ đăng ký sản phẩm.

Dầu gội nhà Đoàn Di Băng bị thu hồi vì chứa chất bảo quản có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trẻ nhỏ nhưng không được công bố. Ảnh minh hoạ

Một trong những sản phẩm gây chú ý là Hanayuki Shampoo (chai 300g), do Công ty cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai sản xuất. Sản phẩm từng được ca sĩ Đoàn Di Băng quảng bá rầm rộ, nay bị đình chỉ lưu hành và yêu cầu tiêu hủy toàn quốc do chứa 2-phenoxyethanol nhưng không công bố đúng, đồng thời không đạt chỉ tiêu vi sinh vật.

>>Xe máy sắp bị kiểm định khí thải: Ai bị ảnh hưởng và khi nào áp dụng?

Tương tự, mặt nạ G-Thera Amino Anti-Wrinkle Mask cùng hệ thống phân phối cũng bị thu hồi vì nhãn ghi thiếu các thành phần như butylene glycol, phenoxyethanol và ethylhexylglycerin.

Một sản phẩm khác là sữa rửa mặt Adaphil Gentle Skin Cleanser (chai 125ml, nhãn hiệu GAMMA) cũng bị xử lý do chứa methylparaben và propylparaben mà không có trong hồ sơ đã được phê duyệt.

Tháng 10/2024, hai sản phẩm Cerina nhãn hiệu GAMMA cũng bị thu hồi vì lý do tương tự: chứa 2-phenoxyethanol nhưng không kê khai trong công thức.

Những động thái liên tiếp này khiến dư luận đặt câu hỏi: phenoxyethanol là chất gì mà khiến nhiều nhãn hàng cố tình giấu nhẹm?

Bác sĩ Võ Thị Đoan Phượng, Trưởng khoa Lâm sàng 3 Bệnh viện Da liễu TP.HCM cho biết, phenoxyethanol là một glycol ether thơm, được sử dụng phổ biến trong mỹ phẩm, dược phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân với vai trò là chất bảo quản.

Chất này có khả năng kháng khuẩn mạnh, chống được cả vi khuẩn Gram âm, Gram dương và nấm men, nhưng chỉ ức chế nhẹ hệ vi sinh vật trên da. Đây là lý do nó được chọn làm chất bảo quản phổ biến.

Ủy ban Khoa học châu Âu về an toàn người tiêu dùng đánh giá phenoxyethanol an toàn khi sử dụng ở nồng độ tối đa 1%, kể cả với trẻ em. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy những tác động có hại chỉ xuất hiện khi tiếp xúc với lượng gấp hơn 200 lần mức sử dụng thông thường trong mỹ phẩm.

Tuy nhiên, Pháp đã đưa ra khuyến cáo không sử dụng phenoxyethanol trong các sản phẩm dành cho vùng da đóng tã của trẻ sơ sinh, do lo ngại ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

Theo Cơ quan Hóa chất châu Âu (ECHA), phenoxyethanol có thể gây kích ứng da, mắt hoặc phản ứng dị ứng ở những người nhạy cảm. Việc công bố thành phần giúp người tiêu dùng chủ động tránh dùng nếu có tiền sử dị ứng.

Đặc biệt, với phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc trẻ nhỏ, việc nắm rõ thành phần là điều kiện bắt buộc để đảm bảo an toàn. Việc “giấu nhẹm” phenoxyethanol vì thế không chỉ là vi phạm quy định, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.

Bác sĩ Vũ Thái Hà, Trưởng khoa Nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ tế bào gốc Bệnh viện Da liễu Trung ương cảnh báo, khi không biết rõ thành phần, người dùng không thể kiểm soát liều lượng. Một số hoạt chất nếu sử dụng quá mức có thể gây tác động toàn thân, không chỉ dừng lại ở các biểu hiện ngoài da.

Thông tư 06/2011 của Bộ Y tế yêu cầu tất cả các nhà sản xuất và phân phối mỹ phẩm phải công bố đầy đủ thành phần sản phẩm khi đăng ký lưu hành. Phenoxyethanol là một trong những chất bảo quản hóa học cần được kê khai rõ, để cơ quan quản lý kiểm soát nồng độ dưới ngưỡng an toàn 1%.

Các tiêu chuẩn quốc tế như FDA (Mỹ) hay EC 1223/2009 (châu Âu) cũng yêu cầu công khai thành phần với lý do tương tự: bảo vệ người tiêu dùng. Công bố đầy đủ cũng giúp cơ quan chức năng và doanh nghiệp theo dõi chất lượng sản phẩm trong suốt vòng đời lưu hành, đặc biệt trong các lô sản xuất hàng loạt hoặc hàng nhập khẩu.

>>Việt Nam đứng thứ mấy thế giới về số ứng dụng gian lận bị Apple xóa khỏi App Store?