Thị xã gần cảng biển, sân bay đang phấn đấu lên thành phố, được xếp vào hàng các địa phương có mật độ tập trung di tích cao nhất Việt Nam

TX Quảng Yên là một đô thị ven biển phía tây nam của tỉnh Quảng Ninh; giáp với TP. Hải Phòng và các thành phố trong tỉnh là Hạ Long, Uông Bí, gần cảng biển quốc tế Lạch Huyện, sân bay Cát Bi, sân bay Vân Đồn nên có không gian phát triển rộng lớn, có tính liên kết mạnh.

Theo Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 80/QĐ-TTg ngày 11/2/2023, Quảng Yên sẽ là thành phố trực thuộc tỉnh Quảng Ninh trước năm 2025. Trong đó, xây dựng, phát triển Khu kinh tế ven biển Quảng Yên là hạt nhân, động lực tăng trưởng mới của Tuyến phía tây tỉnh và Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Được đánh giá là một vùng đất có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, bên cạnh cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, Quảng Yên còn sở hữu khá nhiều di tích, danh thắng và các lễ hội truyền thống đặc sắc. Hơn thế nữa, nơi đây còn lưu giữ được không gian yên tĩnh, thanh bình của một làng quê nông nghiệp thuần khiết. Chính những điều này, đã tạo nên những nét đặc trưng riêng có của Quảng Yên.

Trên địa bàn TX Quảng Yên hiện có tới 210 di tích lịch sử - văn hóa, trong đó có 1 di tích quốc gia đặc biệt, 34 di tích cấp quốc gia, 15 di tích xếp hạng cấp tỉnh, còn lại là di tích đã được kiểm kê, phân loại. Quảng Yên tự hào được xếp vào hàng các địa phương có mật độ tập trung di tích cao nhất trong cả nước.

Chỉ tính riêng khu vực đảo Hà Nam đã có hơn 20 ngôi đình, chùa, 80 từ đường cùng với nhiều phong tục tập quán truyền thống về sinh hoạt, sản xuất của bà con vẫn còn bảo tồn khá nguyên vẹn nếp sống đặc trưng của người Việt vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Lễ hội truyền thống Bạch Đằng cùng với Lễ hội Tiên Công ở nơi đây là 2 lễ hội đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Khác với Bạch Đằng, Lễ hội Tiên Công lại gắn với lịch sử hình thành khu làng đảo Hà Nam từ thế kỷ 15, khi các vị Tiên công về đây quai đê lấn biển, lập làng tạo dựng nên vùng đảo Hà Nam trù phú ngày nay. Lễ hội đã được nhân dân bảo tồn và phát huy giá trị hơn 300 năm nay với nghi lễ “rước người” độc đáo - rước các cụ Thượng lên miếu Tiên Công lễ tổ hàng năm.

Ngoài ra, Quảng Yên còn có nhiều lễ hội với quy mô cấp vùng như: Lễ hội Xuống Đồng, Lễ hội Cầu Ngư; các Lễ hội Đại kỳ phước ở 14 đình làng; các hội chùa làng (ở 20 chùa); Lễ ra cỗ họ của 23 Từ đường dòng họ Tiên Công (đã xếp hạng Di tích cấp quốc gia) cùng với 70 lễ hội ở các Từ đường dòng họ khác trên địa bàn, mang đậm nét văn hóa của cư dân vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Với những kết quả đã đạt được, cùng với truyền thống lịch sử văn hoá lâu đời, sự ưu ái của thiên nhiên, sự quan tâm, hỗ trợ sâu sát của chính quyền địa phương, sự đồng lòng của người dân, du lịch của Quảng Yên đã có thêm nhiều khởi sắc, tạo nhiều việc làm cho người dân, đồng thời đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

>> Thị xã duy nhất Việt Nam từng lên thành phố rồi lại xuống thị xã, được mệnh danh là vùng đất 'một ấp sinh hai vua'