Thỏa thuận đình chiến thương mại sắp hết hạn, ông Trump nêu 3 vấn đề then chốt với Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump liệt kê đất hiếm, fentanyl và đậu tương là 3 vấn đề then chốt trong quan hệ với Trung Quốc, ngay trước khi 2 bên trở lại bàn đàm phán và khi thỏa thuận đình chiến thương mại tạm thời sắp hết hạn.

“Chúng ta sẽ không để họ chơi trò đất hiếm với Mỹ”, ông Trump nói trên chuyên cơ Air Force One hôm 19/10, khi trở về Washington từ Florida. Vài ngày trước đó, ông cảnh báo áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc sau khi Bắc Kinh tuyên bố sẽ siết chặt kiểm soát nhóm khoáng sản chiến lược này.

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng yêu cầu Trung Quốc “chấm dứt vấn nạn fentanyl”, ám chỉ đến cáo buộc của ông rằng Bắc Kinh chưa hành động đủ để ngăn chặn xuất khẩu loại ma túy này và các tiền chất của nó, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng opioid tại Mỹ.

Một yêu cầu khác là Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới – cần nối lại việc mua đậu tương của Mỹ. “Đó đều là những điều rất bình thường thôi”, ông nói thêm.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết Mỹ và Trung Quốc sẽ tiến hành các cuộc thảo luận trong tuần này tại Malaysia, sau cuộc họp trực tuyến giữa ông và phó Thủ tướng He Lifeng hôm 17/10.

Hơn một tuần trước, ông Trump từng dọa hủy cuộc gặp trực tiếp đầu tiên với Chủ tịch Tập Cận Bình kể từ khi ông quay lại Nhà Trắng, do tức giận trước việc Bắc Kinh tuyên bố siết kiểm soát đất hiếm. Nhà Trắng cũng công bố mức thuế nhập khẩu bổ sung 100% đối với hàng hóa Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 1/11.

Động thái này đe dọa thỏa thuận đình chiến thương mại vốn sẽ hết hạn vào ngày 10/11 nếu không được gia hạn. Quan hệ Mỹ - Trung, vốn tạm ổn định trong vài tháng qua, đã leo thang trở lại sau khi Washington mở rộng các biện pháp hạn chế công nghệ và đề xuất đánh thuế đối với tàu Trung Quốc ra vào cảng Mỹ.

Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp tương tự, đồng thời tuyên bố siết chặt xuất khẩu đất hiếm và các vật liệu chiến lược khác.

Khi được hỏi trên Fox News ngày 19/10 về việc nâng thuế đối với hàng Trung Quốc, ông Trump thừa nhận mức thuế này “không bền vững” nhưng “vẫn có thể chấp nhận được”.

Tổng thống Mỹ nói thêm rằng vẫn duy trì quan hệ tốt với Chủ tịch Tập và kỳ vọng hai bên sẽ gặp mặt tại Hàn Quốc trong khuôn khổ hội nghị APEC cuối tháng này. “Tôi nghĩ mọi chuyện với Trung Quốc rồi sẽ ổn, miễn là thỏa thuận phải công bằng”, ông nhấn mạnh.