Trồng sầu riêng kiểu Trung Quốc, chưa đầy 10 năm thách thức cả Thái Lan lẫn Việt Nam

Với nhu cầu tiêu thụ sầu riêng tăng mạnh mỗi năm, Trung Quốc từng chi hàng tỷ USD để nhập khẩu loại trái cây nhiệt đới này từ các nước Đông Nam Á. Tuy nhiên, kể từ năm 2018, nước này đã bắt đầu triển khai các mô hình trồng thử nghiệm sầu riêng quy mô lớn tại tỉnh Hải Nam, vùng có điều kiện khí hậu tương đối phù hợp. Kết quả bước đầu cho thấy khả năng sản xuất nội địa là hoàn toàn khả thi.

Không đi một mình, Trung Quốc đã mời các chuyên gia nông nghiệp từ Thái Lan và Malaysia, hai quốc gia có truyền thống canh tác sầu riêng lâu đời đến hướng dẫn kỹ thuật. Cùng với đó, các viện nghiên cứu trong nước như Viện Khoa học Nông nghiệp Nhiệt đới Trung Quốc và Viện Khoa học Nông nghiệp Hải Nam đã đồng hành nghiên cứu, thử nghiệm và cải tiến mô hình trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng địa phương.

Trung Quốc nhanh chóng chinh phục thành công ngành sầu riêng. Ảnh minh họa

>> Xuất khẩu sầu riêng lao dốc, nhập từ Thái Lan và Malaysia tăng đột biến

Một trong những yếu tố giúp Trung Quốc rút ngắn thời gian chinh phục cây sầu riêng là việc ứng dụng công nghệ nông nghiệp hiện đại. Các trang trại tại Hải Nam sử dụng hệ thống tưới tiêu tự động, phân bón hữu cơ, hệ thống giám sát thông minh và thậm chí máy bay không người lái (drone) để theo dõi quá trình sinh trưởng.

Đặc biệt, để tăng chất lượng quả, nhiều nông trại chỉ giữ lại 2–5 quả trên mỗi cây trong những năm đầu. Ngoài ra, việc sử dụng phân đạm cá sản xuất từ nguồn cá biển địa phương cũng được cho là giúp tạo hương vị đậm đà và tăng cường dưỡng chất cho cây.

Không dừng lại ở kỹ thuật canh tác, chính quyền Hải Nam cũng tham vọng đưa sầu riêng trở thành ngành công nghiệp mũi nhọn. Kể từ năm 2022, hàng loạt chính sách hỗ trợ được triển khai: từ quy hoạch vùng trồng, hỗ trợ đất đai, đào tạo kỹ thuật đến phát triển thương hiệu và tiêu chuẩn hóa sản phẩm.

Dự kiến năm nay, sản lượng sầu riêng Trung Quốc có thể đạt gần 2.000 tấn. Ảnh minh họa

>> 112 trang trại của láng giềng Việt Nam được xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc

Nếu năm 2023 chỉ có khoảng 567 ha sầu riêng tại thành phố Tam Á cho thu hoạch, thì đến năm 2024 diện tích này đã tăng gần gấp ba lên hơn 1.600 ha, với sản lượng 260 tấn. Dự kiến trong năm 2025, sản lượng sầu riêng nội địa của Trung Quốc có thể đạt gần 2.000 tấn, với tổng diện tích trồng khoảng 20.000 ha.

Con số này tuy còn khiêm tốn so với các quốc gia xuất khẩu lớn, nhưng xu hướng phát triển cho thấy tốc độ tăng trưởng rất nhanh. Chính quyền Hải Nam kỳ vọng đến năm 2026, diện tích trồng sầu riêng sẽ đạt hơn 40.000 ha.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, ngành sầu riêng nội địa Trung Quốc vẫn đối mặt không ít thách thức. Việc canh tác loại cây này đòi hỏi kỹ thuật cao, thời gian chăm sóc kéo dài và điều kiện khí hậu đặc thù. Một bộ phận nông dân vẫn chưa quen với quy trình quản lý hiện đại, khiến năng suất chưa đồng đều.

Ngoài ra, vấn đề sâu bệnh, thụ phấn nhân tạo và bảo quản sau thu hoạch vẫn là những “nút thắt” cần tháo gỡ. Trong khi đó, giá sầu riêng nội địa vẫn cao hơn hàng nhập khẩu, tạo sức ép cạnh tranh về giá khi đưa ra thị trường.

>> Lần đầu tiên trong 4 năm, dân thoải mái ăn sầu riêng với giá rẻ khó tin