Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới và là khách hàng mua dầu thô hàng đầu của Nga với 1,6 triệu thùng/ngày, một nửa trong số đó được cung cấp qua đường ống theo hợp đồng giữa hai Chính phủ.
Khách hàng thân thiết...
Theo Reuters, nguyên nhân cho việc các doanh nghiệp Trung Quốc "xa lánh" dầu Nga là bởi lời kêu gọi thận trọng từ chính quyền Bắc Kinh trước những lệnh trừng phạt của Phương Tây chống lại Moscow.
Các công ty nhà nước Trung Quốc không muốn bị coi là công khai hỗ trợ Moscow bằng cách mua thêm dầu. Sau khi Washington cấm nhập khẩu dầu của Nga, EU áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Rosneft và Gazprom Neft.
Trung Quốc và Nga đã phát triển mối quan hệ ngày càng chặt chẽ trong những năm gần đây. Vào tháng 2/2022, hai nước tuyên bố quan hệ đối tác "không có giới hạn" đồng thời Bắc Kinh đã từ chối lên án chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine.
Trung Quốc đã nhiều lần chỉ trích các lệnh trừng phạt của Phương Tây đối với Nga. Mặc dù vậy, vào hôm 2/4, một quan chức ngoại giao cấp cao cho biết Bắc Kinh không cố tình lách các lệnh trừng phạt đối với Nga.
Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, là khách hàng mua dầu thô hàng đầu của Nga với 1,6 triệu thùng/ngày, một nửa trong số đó được cung cấp qua đường ống theo hợp đồng giữa hai Chính phủ.
Nguồn tin của Reuters kỳ vọng các công ty nhà nước của Trung Quốc sẽ tôn trọng các hợp đồng dài hạn và hiện có đối với dầu của Nga nhưng tránh ký kết các hợp đồng giao ngay mới.
Khi giảm nhập khẩu từ Nga, các nhà máy lọc dầu khổng lồ của Trung Quốc có thể chuyển sang các nguồn thay thế, làm tăng thêm lo ngại về nguồn cung toàn cầu đã khiến giá dầu Brent lên mức cao nhất trong 14 năm gần 140 USD/thùng vào đầu tháng 3.
Giá dầu Brent kỳ hạn đã giảm xuống dưới 110 USD, sau khi Mỹ và các đồng minh công bố kế hoạch giải phóng nguồn dự trữ chiến lược.
... Lo sợ những rủi ro
Trước cuộc khủng hoảng Ukraine, Nga đã cung cấp 15% lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc - một nửa trong số đó thông qua các đường ống Đông Siberi và Atasu-Alashankou. Phần còn lại được vận chuyển bằng các tàu chở dầu từ Biển Đen, Biển Baltic và các cảng Viễn Đông.
Những tuần gần đây, Unipec, chi nhánh thương mại của Sinopec và là doanh nghiệp mua dầu hàng đầu từ Nga, đã cảnh báo trong cuộc họp nội bộ thường xuyên về rủi ro khi giao dịch với dầu của Nga.
Theo nguồn tin khác, một nhà máy lọc dầu thường xuyên chế biến dầu thô của Nga đã bị Unipec yêu cầu tìm nguồn thay thế để duy trì hoạt động bình thường.
Theo nguồn tin này, ngoài các lô hàng đã đén vào tháng 3 và tháng 4, Trung Quốc sẽ không nhập thêm lô hàng dầu nào từ Nga nữa.
Theo thông tin từ thương nhân và dữ liệu vận chuyển, Unipec đã nhập 500.000 tấn dầu Ural từ các cảng Baltic của Nga trong tháng 3, khối lượng cao nhất trong nhiều tháng. Số dầu này được cung cấp bởi Surgutneftegaz theo một gói thầu xuất khẩu từ tháng 9/2021 đến tháng 3/2022 của Rosneft mà Unipec đã giành được.
Giao dịch mới nhất của Unipec sẽ là hai lô hàng vào tháng 4 với tổng khối lượng 200.000 tấn từ nhà sản xuất Surgutneftegaz của Nga.
Ngược lại, theo tính toán của Reuters, Ấn Độ cho đến nay đã đặt trước ít nhất 14 triệu thùng, tương đương khoảng 2 triệu tấn dầu của Nga kể từ ngày 24/2, so với gần 16 triệu thùng trong cả năm 2021.
Các nguồn tin trên cũng cho biết, những nhà nhập khẩu khác như PetroChina, CNOOC và Sinochem đã từ chối dầu hỗn hợp ESPO của Nga cho đợt tải tháng 5.
Âm thầm giao dịch
Những lo lắng về lệnh trừng phạt đã khiến một số nhà máy lọc dầu độc lập, thường được gọi là “ấm trà”, phải hành động kín tiếng dù trước đây là nhóm khách hàng tiêu thụ khoảng 1/3 lượng dầu nhập khẩu từ Nga của Trung Quốc.
Để duy trì dòng chảy của dầu, các nhà máy lọc dầu linh hoạt này đang triển khai các cơ chế thanh toán thay thế như chuyển tiền mặt, thanh toán sau khi hàng hóa được giao và sử dụng nhân dân tệ.
Các nhà cung cấp của Nga như Rosneft, Surgutneftegaz, Gazprom Neft, và Paramount Energy của Thụy Sĩ dự kiến sẽ vận chuyển 3,3 triệu tấn dầu ESPO từ cảng Kozmino vào tháng 5/2022.
