Trung Quốc chính thức thay thế Word bằng phần mềm nội địa

Bộ Thương mại Trung Quốc vừa thực hiện bước đi quan trọng trong chiến lược tự chủ công nghệ khi tuyên bố chỉ chấp nhận các văn bản định dạng WPS Office, phần mềm văn phòng do công ty Trung Quốc Kingsoft phát triển, thay vì Microsoft Word như trước đây.

Đây là lần đầu tiên cơ quan này phát hành tài liệu chính thức chỉ có thể mở bằng WPS Office, đánh dấu nỗ lực giảm phụ thuộc vào phần mềm nước ngoài giữa bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang. Động thái này diễn ra không lâu sau khi Bắc Kinh mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, một nguồn tài nguyên chiến lược đối với ngành công nghệ toàn cầu.

WPS Office, sản phẩm của Kingsoft có trụ sở tại Bắc Kinh, sử dụng mã hóa khác biệt so với Microsoft Office. Điều này khiến các tệp văn bản ở định dạng WPS không thể mở trực tiếp bằng Word nếu không qua chuyển đổi, qua đó củng cố thêm tính độc lập của hệ thống phần mềm Trung Quốc.

Trước đây, Bộ Thương mại Trung Quốc vẫn phổ biến văn bản dưới định dạng Word. Việc thay đổi này được xem là tín hiệu rõ ràng cho thấy Bắc Kinh đang đẩy mạnh tiến trình giảm phụ thuộc vào công nghệ Mỹ trong lĩnh vực công nghệ thông tin, nơi Washington lâu nay nắm giữ lợi thế vượt trội.

Căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang ngày càng gia tăng. Sau khi Trung Quốc đưa ra chính sách kiểm soát xuất khẩu mới, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố sẽ hạn chế các phần mềm quan trọng xuất sang Trung Quốc, khiến cuộc chiến công nghệ giữa hai nước thêm gay gắt.

Trong những năm gần đây, Bắc Kinh chủ động thay thế phần mềm và hệ thống nước ngoài bằng công nghệ nội địa trong các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp quốc doanh và trường đại học. Nhờ vậy, Trung Quốc gần như không bị ảnh hưởng khi hệ điều hành Windows gặp sự cố diện rộng vào tháng 7 năm 2024, sự kiện khiến nhiều dịch vụ trọng yếu trên toàn cầu bị gián đoạn.

Trước đó, Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước Trung Quốc (SASAC) đã yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước phải hoàn tất việc chuyển đổi sang phần mềm nội địa trong toàn bộ hệ thống vận hành trước năm 2027. Chính sách này mở ra cơ hội lớn cho các nhà phát triển công nghệ trong nước.

Hiện nay, WPS Office là bộ phần mềm văn phòng phổ biến nhất tại Trung Quốc. Bên cạnh đó, các tập đoàn công nghệ như Tencent, Huawei, Alibaba và NetEase cũng đang cạnh tranh trong mảng email, lưu trữ và điện toán đám mây, những nền tảng hỗ trợ trực tiếp cho mục tiêu tự chủ số của quốc gia này.

Trong khi đó, các hãng phần mềm nước ngoài như Adobe hay Citrix đã thu hẹp hoạt động hoặc rút lui khỏi thị trường Trung Quốc do áp lực quy định và cạnh tranh gay gắt. Microsoft cũng đã đóng cửa trung tâm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo tại Thượng Hải và toàn bộ chuỗi cửa hàng bán lẻ tại Trung Quốc đại lục từ năm 2024, cho thấy sự điều chỉnh chiến lược rõ rệt.

Thị trường chứng khoán phản ứng nhanh trước thông tin này. Cổ phiếu Kingsoft Corporation, công ty mẹ của Kingsoft Office, tăng tới 18,9% trên sàn Hong Kong trong phiên sáng thứ Hai. Tại Trung Quốc đại lục, cổ phiếu Kingsoft Office cũng tăng 18%, thể hiện sự kỳ vọng mạnh mẽ của giới đầu tư vào triển vọng phát triển của phần mềm nội địa trong bối cảnh chính phủ thúc đẩy tự chủ công nghệ.