Từ giờ, xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp sẽ bị xử phạt nghiêm khắc

Theo Điều 31 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất có trách nhiệm sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, tuân thủ quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, đồng thời bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và thực hiện các nghĩa vụ pháp luật liên quan.

Đối với đất nông nghiệp, khoản 3 Điều 178 Luật Đất đai 2024 cho phép người sử dụng được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để sử dụng đất kết hợp đa mục đích theo quy định. Ngoài ra, họ còn được sử dụng một diện tích đất nhất định (theo quy định của UBND cấp tỉnh) để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

Theo khoản 6 Điều 3 Nghị định 112/2024/NĐ-CP, các công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp bao gồm: công trình sơ chế, bảo quản nông sản; kho chứa vật tư nông nghiệp, máy móc, dụng cụ lao động; công trình trưng bày, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp.

Như vậy, việc xây nhà ở trên đất nông nghiệp không thuộc loại công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp và chỉ được phép thực hiện sau khi đã làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định.

>> Từ 1/1/2026, nhiều đối tượng được miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp thêm 5 năm

Mức phạt khi xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp

Theo khoản 2 Điều 10 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi chuyển đất nông nghiệp (không phải đất trồng lúa, không phải đất lâm nghiệp) sang đất ở để xây nhà trong địa giới hành chính của xã bị xử phạt như sau:

- Từ 10–20 triệu đồng: diện tích vi phạm dưới 0,01ha.

- Từ 20–30 triệu đồng: diện tích từ 0,01ha đến dưới 0,03ha.

- Từ 30–50 triệu đồng: diện tích từ 0,03ha đến dưới 0,05ha.

- Từ 50–100 triệu đồng: diện tích từ 0,05ha đến dưới 0,1ha.

- Từ 100–150 triệu đồng: diện tích từ 0,1ha trở lên.

Trường hợp hành vi vi phạm diễn ra tại địa giới hành chính của phường hoặc thị trấn, mức phạt sẽ gấp 2 lần so với mức phạt nêu trên.

Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu của đất, tức tháo dỡ công trình xây dựng trái phép, nếu không tự khắc phục theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

Mức phạt trên áp dụng cho cá nhân. Đối với tổ chức vi phạm cùng hành vi, mức phạt sẽ gấp 2 lần so với mức phạt đối với cá nhân.