Từng là 'rau cứu đói' giờ thành đặc sản trong thực đơn nhà hàng, bán chợ mạng đến 90.000 đồng/kg
Giữa núi rừng Tây Bắc, có một loài rau dân dã mang hương vị vừa lạ vừa quen, để lại ấn tượng khó quên với bất cứ ai từng nếm thử, đó là rau bò khai (hay còn gọi là rau dạ hến).
Loại rau rừng này mọc tự nhiên, phát triển mạnh nhất từ sau Tết Nguyên đán, đặc biệt phổ biến ở Cao Bằng, Thái Nguyên, Tuyên Quang – những nơi được coi là “thủ phủ” của bò khai.
Hương vị khó quên
Tên gọi “bò khai” thoạt nghe có phần lạ lẫm. Người vùng cao giải thích, rau có mùi ngai ngái, hơi nồng giống mùi khai của trâu bò. Trước khi chế biến, lá thường được vò nát để giảm bớt mùi hăng. Thế nhưng, khi đưa vào xào nấu, chính mùi đặc trưng ấy lại hòa quyện, tạo nên vị ngọt thanh, hậu vị thơm nồng – hương vị đặc sản của núi rừng.

Khác với nhiều loại rau trồng ở đất màu mỡ, bò khai mọc trên vách núi đá, vươn mình tìm ánh sáng. Từ tháng 2 đến tháng 7 âm lịch, cây xanh tốt nhất, cũng là mùa người dân vùng cao đi rừng hái ngọn non mang về chế biến hoặc bán tại các chợ phiên.
Từ “rau cứu đói” đến đặc sản du lịch
Ngày trước, bò khai được coi là “rau cứu đói” trong giai đoạn khó khăn. Sau mỗi trận mưa, rau bật lên những ngọn non xanh mướt, gợi hình dáng ngọn su su, được người dân hái về luộc hay xào để lót dạ qua ngày.
Ngày nay, khi đời sống khấm khá và du lịch phát triển, bò khai đã “lột xác”, trở thành món đặc sản trong thực đơn nhiều nhà hàng Tây Bắc. Du khách tìm đến không chỉ để ngắm cảnh, mà còn để thưởng thức hương vị độc đáo của loại rau rừng này.

Người sành ăn thường chọn rau bò khai xào tỏi hoặc xào thịt bò để làm nổi bật vị thơm ngọt và độ giòn. Ngoài ra, nhúng lẩu hay xào trứng gà cũng là lựa chọn được nhiều thực khách ưa chuộng, bởi sự hòa quyện giữa vị béo bùi và hương ngai ngái đặc trưng.
Không chỉ dừng lại ở bữa cơm vùng cao, hiện nay bò khai đã xuất hiện tại thành phố, được rao bán trên các chợ mạng với giá khoảng 50.000 - 90.000 đồng/kg – cao hơn nhiều loại rau truyền thống nhưng vẫn “cháy hàng” nhờ sự lạ miệng và sạch tự nhiên. Nhiều hộ dân miền núi đã bắt đầu trồng bò khai trên nương đồi, vừa giữ gìn đặc sản quê hương, vừa tạo thêm thu nhập.
Ngoài giá trị ẩm thực, rau bò khai còn được xem là một vị thuốc dân gian với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Đông y ghi nhận rau bò khai có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, hỗ trợ thải độc và tăng cường chức năng gan. Nhờ đó, thưởng thức bò khai không chỉ là trải nghiệm ẩm thực, mà còn là cách nuôi dưỡng sức khỏe.