Vì sao các nhà ga đường sắt tốc độ cao Bắc Nam không đặt tại trung tâm đô thị?

Theo quy hoạch hướng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, nhiều nhà ga được đặt cách xa trung tâm thành phố như ga Ngọc Hồi (tại xã Liên Ninh và Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội) cách nhà ga hiện tại ở trung tâm khoảng 11km; ga Bình Định (tại xã Khánh Thượng, huyện Yên Mô) cách ga Ninh Bình và trung tâm TP Ninh Bình 7,5km về phía Nam; ga Huế (tại xã Phú Mỹ, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế) cách trung tâm thành phố khoảng 20km;...

Theo ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, ga hành khách nên được đặt tại nội đô. Nếu đặt xa trung tâm, ngoại ô thì sẽ phải đầu tư thêm đường giao thông kết nối.

Về vấn đề trên, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) lý giải, thường tại các đô thị đặc biệt lớn, có sẵn cơ sở hạ tầng, diện tích đảm bảo bố trí đủ công năng, không gây ùn tắc giao thông, tạo sự thuận tiện cho hành khách thì ga mới được đặt ở trung tâm.

Tuy nhiên, giải phóng mặt bằng sẽ lớn và không khai thác được tiềm năng quỹ đất. Ngoài ra, hiện nay, tại các khu đô thị lớn, quỹ đất dành cho các ga thường khó khăn, giải phóng mặt bằng khó khả thi.

Trong khi đó, ga đặt tại vùng tiếp cận đô thị có khối lượng giải phóng mặt bằng ít, có khả năng phát triển khai thác, huy động nguồn lực quỹ đất, không gây áp lực hạ tầng đô thị. Tuy nhiên, nếu như vậy, chính quyền sẽ phải đầu tư hệ thống giao thông công cộng để kết nối với trung tâm đô thị.

Hiện nay, trong điều kiện của Việt Nam, khi tỷ lệ đô thị hóa đang thấp, chưa đạt được mục tiêu đô thị hóa 50% trong thời gian dài nên việc khai thác không gian phát triển mới đóng vai trò quan trọng.

Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Ngoài ra, các nhà ga đã được nghiên cứu, bố trí để đảm bảo yêu cầu về chiều dài giữa các ga, đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật và phù hợp với địa hình khu vực tuyến đi qua. Việc sắp xếp các nhà ga đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đã được nghiên cứu phù hợp với từng địa phương, với hệ thống giao thông đô thị đường bộ, đường sắt.

Bên cạnh đó, các nhà ga không được đặt quá gần nhau để phát huy tối đa hiệu quả. Tại buổi làm việc giữa đoàn công tác của Ủy ban Kinh tế Quốc hội với Bộ Giao thông vận tải và UBND các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, TP.HCM về nội dung liên quan đến đầu tư xây dựng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho biết, phải lựa chọn những nơi có nhu cầu đi đến đủ lớn để đặt các nhà ga hành khách, ga hàng hóa nhằm đảm bảo hiệu quả đầu tư.

Ông Huy nói thêm: “Các nhà ga phải đặt không quá gần vì khi đặt gần quá thì tốc độ của tàu là 350km/h khi tăng tốc thì chiều dài tăng tốc, chiều dài hãm tốc mất khoảng 15km thì tổng thời gian chạy tốc độ tối đa sẽ ngắn dẫn đến không hiệu quả".

Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam được đề xuất xây dựng khổ 1.435 mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế 350 km/h; vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu về an ninh, quốc phòng vận tải hàng hóa.

Dự án đi qua 20 tỉnh, thành phố với 23 ga khách với cự ly trung bình 67km và 5 ga hàng với các đầu mối hàng hóa. Điểm khởi đầu của toàn tuyến là ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM). Mỗi vị trí ga hành khách được quy hoạch không gian phát triển từ 200-500ha, cùng 5 ga hàng hóa có quy mô khoảng 24,5ha mỗi ga.

Mỗi địa phương được bố trí 1 ga. Tuy nhiên, có 3 địa phương sẽ được sắp xếp 2 ga. Cụ thể, tại Hà Tĩnh được bố trí 2 nhà ga là ga Hà Tĩnh và ga Vũng Áng; tại Bình Định có 2 ga là ga Bồng Sơn và Diêu Trì; tại tỉnh Bình Thuận là ga Phan Rí và Mương Mán.

>>‘Thủ phủ công nghiệp’ phía Bắc được ‘đại bàng’ Foxconn rót 80 triệu USD xây dựng nhà máy, thúc đẩy sản xuất chip và bứt phá thu hút đầu tư