"Hầu hết các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam thuộc các lĩnh vực tài chính, bất động sản, trong khi những ngành thu hút dòng tiền mạnh trên thế giới như công nghệ, bán lẻ, y tế, giáo dục không có nhiều lựa chọn và bị giới hạn sở hữu nước ngoài", Chứng khoán SSI nêu quan điểm.
Gần 60.000 tỷ đồng tiền ngoại bốc hơi khỏi TTCK
Từ đầu năm 2021 tới nay, xu hướng bán ròng của khối ngoại diễn ra khá mạnh và chưa có xu hướng dừng lại. Trong tuần từ 29/11 - 3/12, khối ngoại tiếp tục bán ròng trên toàn thị trường với giá trị bán ròng cả tuần với giá trị tiếp tục tăng cao lên mức 3.301 tỷ đồng - tương ứng khối lượng bán ròng đột biến lên khoảng 84 triệu cổ phiếu.
Luỹ kế, giá trị bán ròng lũy kế của nhóm đầu tư này từ đầu năm tới nay đã lên tới 59.937 tỷ đồng - vượt mức 2,6 tỷ USD USD - đây là một con số kỷ lục. Theo ước tính, tỷ lệ sở hữu của khối ngoại trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện chỉ ở mức 16% - thấp nhất kể từ tháng 7/2019.
Theo thống kê của Công ty Chứng khoán Mirae Asset, trong 11 tháng đầu năm, khối ngoại đã bán ròng tập trung ở các mã HPG (gần 17,4 nghìn tỷ đồng), VPB (gần 8 nghìn tỷ đồng), VNM (6,9 nghìn tỷ đồng), VIC (6,8 nghìn tỷ đồng), CTG (5,8 nghìn tỷ đồng), SSI (gần 4 nghìn tỷ đồng), và NLG (2,6 nghìn tỷ đồng).
Ở chiều ngược lại, khối ngoại mua ròng chủ yếu các cổ phiếu STB (hơn 4 nghìn tỷ đồng) và VHM (3,5 nghìn tỷ đồng).
Xét theo ngành, nguyên vật liệu, thực phẩm đồ uống, ngân hàng và bất động sản là những ngành bị bán ròng mạnh trong năm 2021. Trong khi đó, bán lẻ, dầu khí, y tế, phần mềm và dịch vụ, thiết bị và phần cứng là những ngành thu hút được dòng vốn ngoại.
"Đà bán ròng của khối ngoại gia tăng đáng kể trong năm nay - gấp 3 lần so với mức bán ròng trong năm 2020. Đáng chú ý, khối ngoại đã bắt đầu rút ròng liên tiếp kể từ tháng 8 năm 2019".
Giới nhân tích đánh giá, đà bán ròng của khối ngoại tại thị trường Việt Nam cùng nằm trong xu thế rút ròng của khối ngoại diễn ra khắp các thị trường châu Á như Hàn Quốc: -25,6 tỷ USD, Đài Loan: -18,4 tỷ USD, Thái Lan: -2,3 tỷ USD, Philippines: -1,7 tỷ USD), ngoại trừ thị trường Ấn Độ (+5,5 tỷ USD) và Indonesia (+2,6 tỷ USD).
Mức mua/bán ròng của khối ngoại với các thị trường khu vực châu Á (Nguồn MAS)
Công ty Chứng khoán SSI cũng cho biết, khối ngoại tiếp tục bán ròng trên thị trường chứng khoán tháng thứ 4 liên tiếp, với giá trị tăng dần theo tháng. Cụ thể, trong tháng 11, khối ngoại bán ròng với tổng giá trị là 8.908 tỷ đồng – cao hơn gần 500 tỷ so với tháng 10. Khối ngoại đã bán ròng 14/22 ngày trong tháng với giá trị bán ròng lớn nhất lên đến hơn 2 nghìn tỷ đồng. Tổng lượng bán ròng trong 11 tháng đầu năm là 57,7 nghìn tỷ đồng, cao hơn nhiều so với mức bán ròng hơn 16 nghìn tỷ cùng kỳ năm ngoái.
Trái ngược với kỳ vọng, xu hướng rút vốn của các quỹ ETF và các quỹ chủ động chưa có nhiều cải thiện trong tháng 11, mặc dù hoạt động sản xuất đã được khôi phục trở lại và nền kinh tế đang từng bước quay lại trạng thái bình thường mới. Bên cạnh việc FED phát tín hiệu có thể thắt chặt sớm hơn kỳ vọng khiến dòng tiền rút ra khỏi thị trường mới nổi, lý do chủ quan đến từ việc đồng VND tương đối mạnh so với các đồng tiền khác trong khu vực (tăng 1,6% so với USD trong năm 2021) và tỷ trọng các nhóm ngành trong thị trường chứng khoán Việt Nam chưa đa dạng và bị giới hạn về sở hữu nước ngoài.
"Hầu hết các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam thuộc các lĩnh vực tài chính, bất động sản, trong khi những ngành thu hút dòng tiền mạnh trên thế giới như công nghệ, bán lẻ, y tế, giáo dục không có nhiều lựa chọn và bị giới hạn sở hữu nước ngoài", SSI nêu quan điểm.
Thị trường Mỹ đang hấp dẫn
Bất chấp mức tăng kỷ lục của thị trường chứng khoán Việt Nam trong 20 tháng qua, theo Bloomberg, sự nổi lên của các cổ phiếu như Tesla và tiền mã hoá có vẻ là một phần nguyên nhân dẫn đến xu hướng rút vốn của khối ngoại.
Theo dữ liệu từ Cơ quan Lưu ký Chứng khoán Hàn Quốc, các nhà đầu tư cá nhân Hàn Quốc - những người chiếm 16% dòng vốn vào ròng trong giai đoạn 2017 – 2019 (vào thị trường Việt Nam) là những người bán ra chủ yếu. Giá trị cổ phiếu ròng đã giảm 166 triệu USD trong năm nay.
Giới phân tích cho biết, khẩu vị rủi ro của họ đã chuyển từ các thị trường mới nổi sang Mỹ, nhờ hiệu suất đầu tư mạnh mẽ của các tài sản đầu cơ.
Lee Soyeon, chiến lược gia thị trường của Korea Investment & Securities cho biết: "Bitcoin và chứng khoán Mỹ, đặc biệt là những cổ phiếu công nghệ tăng trưởng cho thấy sự biến động lớn. Các giao dịch cổ phiếu hơi phức tạp và lợi nhuận bị tụt lại".
Tại thị trường Việt Nam, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng 10/11 tháng, bất chấp chỉ số VN-Index tăng 33%, dẫn đầu trong số các thị trường Đông Nam Á. Tổng cộng, họ đã bán ròng lượng cổ phiếu trị giá 2,7 tỷ USD tính đến nay trong năm 2021, theo dữ liệu từ Bloomberg.
Stephen McKeever, Giám đốc bộ phận khách hàng tổ chức của CTCP Chứng khoán TP. HCM (HSC) cho biết: "Nhiều động thái bán ra của khối ngoại chỉ đơn giản là chốt lời. Với các nhà đầu tư cá nhân Hàn Quốc, họ chuyển sự chú ý sang các cổ phiếu công nghệ Mỹ như Tesla".
Tuy nhiên, những đại diện đến từ BNP Paribas Asset Management và Chứng khoán SSI nhận thấy các yếu tố cơ bản tích cực trong dài hạn trên thị trường chứng khoán Việt Nam và cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài sẽ quay trở lại. Nhân khẩu học, vị thế của Việt Nam trong chuỗi sản xuất châu Á và mức định giá hấp dẫn đem đến lợi ích cho các nhà đầu tư cổ phiếu.
"Chúng tôi cho rằng, việc bán ròng của khối ngoại trong 2 năm qua không phản ánh tâm lý của nhà đầu tư nước ngoài với thị trường Việt Nam, họ vẫn duy trì rất tích cực", McKeever của Chứng khoán HSC cho biết.
"Chúng tôi gọi đây là nghịch lý trong quan điểm".
