ACB vi phạm mục đích sử dụng tiền từ phát hành trái phiếu, Kiểm toán KPMG nói gì?

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại 67 tổ chức, trong đó có 5 ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP).

Theo báo cáo, trong giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023, 5 ngân hàng đã phát hành 386 mã trái phiếu, với tổng giá trị hơn 255.100 tỷ đồng. Phần lớn trái phiếu được công bố nhằm mục đích tăng quy mô vốn, bổ sung vốn cấp 2 hoặc cấp tín dụng.

Kết quả thanh tra cho thấy nhiều ngân hàng sử dụng sai mục đích vốn huy động. Tính đến ngày 30/6/2023, còn 173 mã trái phiếu đang lưu hành, tổng giá trị hơn 97.800 tỷ đồng. Trong đó, có 85 mã trái phiếu được xác định vi phạm sau khi đối chiếu với phương án phát hành.

ACB bị nêu tên với hai mã trái phiếu sử dụng vốn sai mục đích

Ngân hàng Á Châu (ACB) là một trong những tổ chức bị chỉ ra có trường hợp sử dụng tiền thu được từ trái phiếu sai với phương án ban đầu.

Cụ thể:

• Mã TPACB2018/10Y, phát hành ngày 19/12/2018, trị giá 2.200 tỷ đồng: ACB đã giải ngân cho vay trong hai ngày 20 và 21/12/2018 với tổng giá trị 2.664 tỷ đồng, trong đó cho vay ngắn hạn 2.388 tỷ đồng.
• Mã ACB.2019.04, phát hành ngày 6/12/2019, trị giá 1.500 tỷ đồng: ACB đã giải ngân cho vay trong hai ngày 7 và 9/11/2019 với tổng số tiền 2.811 tỷ đồng, trong đó cho vay ngắn hạn 2.613 tỷ đồng.

Cả hai lô trái phiếu đều có mục đích ban đầu là cho vay trung và dài hạn, nhưng thực tế lại được sử dụng cho cả các khoản vay ngắn hạn, sai lệch so với phương án phát hành.

Công ty kiểm toán: Không thể xác định chi tiết từng khoản

Cơ quan thanh tra cho biết các tổ chức tín dụng, bao gồm ACB, báo cáo rằng không thể phân định chính xác nguồn tiền thu từ phát hành trái phiếu cho từng khoản vay hoặc khách hàng cụ thể, do tiền thu được không theo dõi riêng.

Toàn bộ số tiền phát hành được hòa chung vào nguồn vốn kinh doanh chung của ngân hàng, sử dụng xoay vòng cho hoạt động kinh doanh. Tại ngân hàng, hoạt động cho vay, thu hồi nợ và nhận tiền gửi diễn ra liên tục và đan xen, do đó, ngân hàng không thể xác định cụ thể từng khoản vay có sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu hay không.

ACB cho biết: Không theo dõi riêng, cụ thể (đích danh) từng khách hàng vay vốn từ nguồn tiền thu được từ phát hành trái phiếu.

Báo cáo của ACB được kiểm toán bởi Công ty TNHH KPMG - một trong các Big4 kiểm toán trên thế giới.

Theo ý kiến của công ty kiểm toán, việc đưa ra ý kiến kiểm toán về tình hình sử dụng vốn từ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ dựa trên số dư tại thời điểm 31/12/2022 hoặc 30/6/2023, mà không thể xác định chi tiết từng khoản vay cụ thể được hình thành từ nguồn vốn phát hành.

‘Số phận’ hai lô trái phiếu sai phạm đang ra sao?

Liên quan đến hai mã trái phiếu bị nêu trong kết luận thanh tra, ACB cho biết đã hoàn tất toàn bộ nội dung khắc phục và gửi báo cáo lên cơ quan chức năng ngày 24/9/2025.

Còn theo công bố định kỳ ngày 1/3/2025, dữ liệu tổng hợp đến 31/12/2024 cho thấy, ACB đã tất toán lô trái phiếu ACB.2019.04 trong nửa cuối năm 2024. Đây là lô trái phiếu trị giá 1.500 tỷ đồng.

Riêng lô TPACB2018/10Y trị giá 2.200 tỷ đồng vẫn còn lưu hành ở thời điểm kết thúc năm 2024.

Liên quan trái phiếu ACB, dữ liệu ghi nhận, trong 9 tháng đầu năm 2025, ACB đã mua lại trước hạn 3 lô trái phiếu với tổng giá trị 12.000 tỷ đồng, chủ yếu là các trái phiếu phát hành năm 2024 và đáo hạn năm 2026.

Lô trái phiếu bị Thanh tra Chính phủ chỉ ra có dấu hiệu vi phạm với mã TPACB2018/10Y có giá trị 2.200 tỷ đồng không nằm trong danh sách trái phiếu được mua lại trước hạn của ACB.

Dư nợ trái phiếu riêng lẻ của ACB tiếp tục tăng mạnh

ACB là một trong số những ngân hàng phát hành trái phiếu lớn từ đầu năm 2025 đến nay. Theo báo cáo cập nhật ngày 27/8/2025, tính đến 30/6/2025, ACB có dư nợ phát hành trái phiếu riêng lẻ hơn 64.852 tỷ đồng, tăng hơn 26.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước và tăng 23.152 tỷ đồng so với đầu năm.

Hệ số dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trên vốn chủ sở hữu của ACB hiện đạt 0,74, phản ánh mức độ mở rộng huy động vốn qua kênh trái phiếu vẫn đang gia tăng.

Kiểm toán KPMG đang làm ăn ra sao?

Công ty TNHH KPMG là công ty kiểm toán thành lập tại Việt Nam (KPMG Việt Nam), là thành viên thuộc mạng lưới KPMG International – một công ty TNHH tư nhân theo bảo lãnh được thanh lập tại Vương quốc Anh. KPMG International đóng vai trò điều phối vì lợi ích chung của các công ty thành viên.

Ngoài trụ sở chính ở Hà Nội, KPMG Việt Nam còn có 2 chi nhánh tại TP. HCM và Đà Nẵng, cùng một địa điểm kinh doanh trực thuộc chi nhánh TP. HCM.

Hiện KPMG Việt Nam do ông Warrick Antony Cleine làm Tổng Giám đốc, cùng 20 Phó Tổng Giám đốc khác với 40 kiểm toán viên làm việc trên toàn hệ thống.

Hoạt động kinh doanh của KPMG khá ổn định với doanh thu tăng trưởng nhẹ từ năm 2017 đến 2024. Lợi nhuận duy trì thấp, chỉ đột biến vào năm 2024 vừa qua.

Cụ thể, lấy mốc năm 2017, doanh thu thuần đạt 447 tỷ đồng và lãi sau thuế quanh mức 1 tỷ đồng.

Những năm sau đó, doanh thu tăng dần đến mức 679 tỷ đồng vào năm 2024. Tuy vậy, lợi nhuận cũng chỉ duy trì mức dưới 4 tỷ đồng, thậm chí có năm lãi chưa đến 1 tỷ đồng. Riêng năm 2024 vừa qua lợi nhuận sau thuế bất ngờ tăng đột biến lên trên 32 tỷ đồng.