Ba kịch bản lạm phát 2025: Cao nhất 0,28% một tháng và cả năm tăng 3,3%

10 năm liên tiếp, Việt Nam kiểm soát thành công lạm phát

Năm 2024 CPI tăng 3,63%, đánh giá về vấn đề này, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó viện trưởng phụ trách Viện Kinh tế - Tài chính (Bộ Tài chính) cho rằng Việt Nam thành công trong việc kiểm soát lạm phát ở mức dưới 4% - mức tối đa Quốc hội cho phép.

10 năm liên tiếp, Việt Nam kiểm soát thành công lạm phát.

Nhìn lại 10 năm qua, ông Độ khẳng định giai đoạn 2015-2024, tính trung bình, CPI chỉ tăng ở mức 2,8%/năm, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 10,2%/năm của giai đoạn 2005-2014. Bởi thế, năm 2025, nếu không có diễn biến bất thường, thì CPI chỉ xoay quanh mức 3%, cộng trừ 0,5%.

“Kiểm soát được lạm phát giúp thu nhập của người dân không bị giảm trong thời gian diễn ra đại dịch Covid-19 và là yếu tố then chốt, quyết định để Ngân hàng Nhà nước liên tục hạ lãi suất, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng với lãi suất thấp, đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh, góp phần phục hồi tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong năm 2022 (tăng 8,54%) và năm 2024 (tăng 7,09%), tạo nền tảng để năm nay tăng trưởng cao hơn”, ông Độ nói.

Về các yếu tố tác động tới lạm phát, ông Độ khẳng định bên cạnh yếu tố tiền tệ, thì hàng hóa và tâm lý người tiêu dùng cũng đóng vai trò đặc biệt đối với lạm phát.

Với các cơ chế, ông Độ cho rằng chính sách cởi mở, khuyến khích đầu tư, nên hàng hóa tiêu dùng thiết yếu không còn cảnh khan hiếm. Hơn nữa, với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, Việt Nam và các thành viên đều cam kết dỡ bỏ hàng rào thuế quan, thì đối với những mặt hàng mà Việt Nam thiếu, ngay lập tức sẽ có nhà sản xuất nước ngoài cung cấp.

Một yếu tố đặc biệt quan trọng, góp phần giúp Việt Nam kiểm soát lạm phát rất tốt, đó là nhóm hàng lương thực, thực phẩm (hiện chiếm tỷ trọng 27,68% trong rổ hàng hóa, dịch vụ tính CPI).

“Là một nước có nền nông nghiệp phát triển, Việt Nam không chỉ chủ động được lương thực, thực phẩm, mà còn thuộc top đầu xuất khẩu nông, lâm, thủy sản, nên trong những thời điểm thế giới bị thiếu hụt lương thực, thực phẩm, Việt Nam vẫn bảo đảm đủ nguồn cung cho người tiêu dùng, còn thừa để xuất khẩu, góp phần quan trọng trong giữ vững lạm phát dưới ngưỡng Quốc hội cho phép”, ông Độ nói.

Ba kịch bản cho lạm phát

Cũng theo ông Độ, bên cạnh các yếu tố về tiền tệ, tỷ giá, lạm phát trong năm 2025 còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như tăng trưởng kinh tế thế giới và giá dầu, giá nguyên vật liệu đầu vào. Theo dự báo của các tổ chức quốc tế, trong năm 2025, kinh tế thế giới vẫn tăng trưởng ổn định với mức 3,2%, tương đương năm 2024, còn giá dầu và giá các hàng hóa cơ bản đầu vào có xu hướng giảm nhẹ.

Đối với kịch bản cao, áp lực tỷ giá lớn do USD tăng giá mạnh trên thị trường thế giới, Ngân hàng Nhà nước tăng mạnh lãi suất thì CPI có thể tăng 0,28%/tháng và cả năm tăng 3,3%.

Về các tác động ảnh hưởng tới lạm phát 2025, ông Độ đưa ra 3 kịch bản về lạm phát cho năm nay. Trong kịch bản cơ sở, tỷ giá VND/USD ổn định và lãi suất tăng nhẹ do nhu cầu tín dụng tăng, CPI tăng trung bình 0,23%/tháng và cả năm dừng lại ở con số khoảng 3%. Đối với kịch bản cao, áp lực tỷ giá lớn do USD tăng giá mạnh trên thị trường thế giới, Ngân hàng Nhà nước tăng mạnh lãi suất thì CPI có thể tăng 0,28%/tháng và cả năm tăng 3,3%.

Trong kịch bản thấp, kinh tế thế giới và Việt Nam tăng trưởng yếu, giá dầu giảm đáng kể, đồng thời giá USD và lãi suất ổn định hoặc giảm nhẹ, CPI có thể chỉ tăng 0,18%/tháng và lạm phát trung bình sẽ ở mức khoảng 2,7%.

“Tôi cũng nói thêm rằng, các dự báo trên chưa tính đến trường hợp Chính phủ tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục theo lộ trình, cũng như chưa tính đến khả năng EVN tăng giá điện 2 lần như đã thực hiện trong năm 2024. Nhưng kể cả việc điều chỉnh giá dịch vụ công, tăng giá bán lẻ điện đi chăng nữa, thì ở kịch bản cao nhất, tính toán cho thấy, CPI vẫn dưới 4%, tức dưới ngưỡng Quốc hội cho phép”, ông Độ nói.