Bên trong hồ nước ngọt hơn 200 triệu năm lớn nhất Việt Nam, được ví như "viên ngọc xanh" giữa đại ngàn Việt Bắc

Cách Hà Nội khoảng 240km về phía Đông Bắc, cách thành phố Bắc Kạn 70km về phía Tây Bắc, hồ Ba Bể nằm ở trung tâm Vườn Quốc gia Ba Bể, thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể. Đây chính là một trong những hồ kiến tạo đẹp và lớn nhất nước ta. Hồ được ví như viên ngọc lục bảo ẩn mình giữa thiên nhiên núi rừng Đông Bắc, phẳng lặng như tấm gương soi khổng lồ in bóng núi đá, mây trời.

Hồ Ba Bể được hình thành cách đây khoảng 200 triệu năm về trước do một biến động địa chất lớn, làm sụt lún các dãy núi đá vôi tạo thành, được bao bọc bởi các dãy núi đá vôi xen lẫn sa thạch cổ cao từ 1.400m đến 1.600m và các cánh rừng nguyên sinh. Địa chất và địa mạo của khu vực hồ là sự pha trộn phức tạp và hiếm gặp của các hệ sinh thái Karst, hệ sinh thái phi Karst và hệ sinh thái sông hồ.

Hồ Ba Bể nằm ở cánh cung sông Gâm, được nước của hai con sông chảy vào là sông Chợ Lèng và sông Nam Cường rồi chảy ra sông Năng, đổ xuống thác Đầu Đẳng. Được hợp thành từ 3 hồ có tên là Pé Lèng, Pé Lù và Pé Lầm, hồ Ba Bể có chiều dài hơn 8km, nơi rộng nhất 2km, diện tích mặt nước khoảng 650 ha, độ sâu trung bình 20m, có nơi đến 35m. Đây là nơi sinh sống của nhiều loài thủy vật và cá nước ngọt sinh sống, trong đó có nhiều loài đặc biệt quý hiếm như cá Chép Kình, cá Rầm Xanh, cá Chiên…

Nước hồ Ba Bể trong xanh, quanh năm mát mẻ, toàn cảnh hồ như một bức tranh thủy mặc, in đậm bóng núi, lồng lộng mây trời, nhìn như một chiếc gương khổng lồ phản chiếu những dãi núi uốn lượn vùng cung ẩn hiện trên mặt nước.

Là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất và đẹp nhất Việt Nam, lọt top 100 hồ nước ngọt lớn nhất thế giới, được công nhận là 1 trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt của thế giới cần được bảo vệ vào năm 1995, năm 2004 được công nhận là Vườn di sản ASEAN... một vài thống kê trên đã phần nào cho thấy nét độc đáo của Vườn Quốc gia Ba Bể.

Nằm trong quần thể Vườn quốc gia Ba Bể, bên cạnh lòng hồ mênh mông, nơi đây còn được biết đến với hệ thống hang động kì vĩ, bao gồm hệ thống hang khô, hang nước và sông ngầm, thỏa mãn niềm đam mê khám phá của du khách.

Trên hồ nước mênh mông, gò Bà Góa nhỏ xinh nằm ngay giữa hồ, đảo do những phiến đá có kích thước to nhỏ khác nhau xếp chồng lên tạo thành. Quanh năm ở nơi đây luôn có cây cối mọc xanh tươi tốt, đảo gắn liền với sự tích tạo nên hồ Ba Bể.

Nguồn ảnh: Du lịch Hồ Ba Bể.

Tiếp đến là động Puông, một tuyệt phẩm nằm ở phía Bắc vườn Quốc gia Ba Bể. Thuộc quần thể dãy đá vôi Lũng Nham, động là một thắng cảnh được tôn tạo tự nhiên, có dòng sông Năng chảy qua từ phía Đông Bắc ra phía Tây Nam.

Động Puông là một hang động thông hai đầu, có chiều dài khoảng 300m, chiều cao hơn 30m với các vách đá đứng và nhiều nhũ đá có nhiều hình dạng, màu sắc khác nhau. Động được hình thành khi con sông Năng chảy xuyên qua chân núi đá vôi Lũng Nham tạo nên một cảnh quan đá vôi vô cùng ngoạn mục. Hai bên cửa động vút đứng và khá phẳng như được đẽo gọt kì công từ hàng triệu năm về trước. Do có nhiều ánh sáng mà từ phía bên ngoài động đã lộ hiện những mảng đá hoa cương từng bị che lấp bởi những thảm rêu xanh theo thời gian.

Nguồn ảnh: Báo Chính phủ.

Cách động Puông khoảng 4km xuôi theo dòng sông Năng là thác Đầu Đẳng, một trong những thác nước lớn nhất nằm trong quần thể vườn Quốc gia Ba Bể. Thác Ðầu Ðẳng nằm giữa hai dãy núi đá vôi, có độ dốc lớn, là nơi con sông Năng bị chặn lại bởi những tảng đá lớn, nhỏ xếp chồng lên nhau với độ dốc ước tính là 500m, tạo thành một thác nước kỳ vĩ, hoà với phong cảnh rừng nguyên sinh tạo ra một ấn tượng khó quên. Thác Đầu Đẳng có tổng chiều cao khoảng 53m, đổ xuống từ núi bằng toàn bộ nước sông Năng len lỏi giữa những khối đá vôi lớn nằm chồng lên nhau êm đềm và thơ mộng.

Nằm ở phía Nam hồ Ba Bể, bên dòng sông Lèng tĩnh mịch, động Hua Mạ nằm trên lưng chừng ngọn núi Cô Đơn thuộc khu Lèo Pèn (Rừng ma) quanh năm cây cối xanh rì, rậm rạp. Với độ cao 350m so với mặt nước biển, từ chân núi Cô Đơn du khách có thể men theo các bậc cầu thang dọc sườn núi dốc thoai thoải là tới cửa động.

Nguồn ảnh: Du lịch Hồ Ba Bể.

Động Hua Mạ có chiều dài tới hơn 700m, trần động có chỗ rộng và cao tới 40 - 50m, chứa đựng nhiều vách, nhũ đá lung linh kỳ vĩ. Bước chân vào động, không gian thoáng đãng do lòng hang rộng và thông nhau tạo cho du khách cảm giác mát mẻ, dễ chịu. Trong động có rất nhiều nhũ đá đẹp với hình thù độc đáo như: Tượng Phật bà Quan Âm trên tòa sen, hình ảnh thầy trò Đường Tăng đi lấy Kinh, khu ruộng bậc thang, rèm đá, cổng đá...

Bên cạnh hệ thống hang động, lòng hồ, thảm thực vật đa dạng, phong phú xanh ngút ngàn quanh năm, hồ Ba Bể còn là nơi hấp dẫn du khách bởi những đặc sản nổi tiếng như cá hồ, tôm cùng nhiều món ăn đặc sắc khác như gà đồi, rau rừng, thịt lợn sữa, xôi nếp nương, măng rừng…