Bên trong khu dự trữ sinh quyển rộng hơn 100.000ha duy nhất Việt Nam có cả rừng, biển và bán sa mạc, được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới
Nơi đây sở hữu nhiều giá trị về đa dạng sinh học, là khu dự trữ sinh quyển duy nhất ở Việt Nam hội tụ đủ ba yếu tố rừng, biển và bán sa mạc.
Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa thuộc huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, có tổng diện tích 106.646ha, bao gồm cả rừng, biển, bán sa mạc - nơi có hệ sinh thái rừng khô hạn độc đáo của Việt Nam và Đông Nam Á. Với vùng lõi là vườn quốc gia Núi Chúa, nơi đây sở hữu nhiều giá trị về đa dạng sinh học rừng, biển với các loài động, thực vật quý hiếm, cảnh quan thiên nhiên đa dạng.
Hệ thực vật vùng lõi tại Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa
Khu dự trữ này có cấu tạo địa hình vô cùng đặc biệt với ba thành phần gồm khu vực rừng cây, khu vực biển và khu vực bán sa mạc. Đây là nơi được đánh giá có khí hậu khắc nghiệt nhất ở Việt Nam với lượng mưa thấp, thời tiết nắng nóng quanh năm. Chính kiểu thời kiết này đã tạo nên một hệ sinh thái động – thực vật đặc thù, trong đó có nhiều loài thực vật có khả năng chịu hạn, chịu nóng tốt như: xương rồng, trâm bầu, mùng quân ấn, lọ nồi ô rô... Vì thế, Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa được xem là "thảo nguyên cây gai" có một không hai ở Việt Nam.
Loài xương rồng sinh trưởng ở Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa
Núi Chúa là "ngôi nhà chung" của hơn 1.511 loài thực vật, trong đó có 54 loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam và Danh lục đỏ thế giới (IUCN); có 765 loài động vật trong đó 46 loài quý hiếm trong IUCN. Đặc biệt, Núi Chúa còn là nơi xuất hiện nhiều loài động vật quý hiếm có tầm quan trọng quốc tế như rùa biển, voọc chà vá chân đen, cheo cheo lưng bạc được bảo tồn nghiêm ngặt.
Những khối đá tự nhiên ở Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa
Voọc chà vá chân đen - biểu tượng của Núi Chúa
Không chỉ có rừng, ở đây hệ động thực vật biển cũng rất giàu có nhờ sở hữu tới 40km đường bờ biển bao quanh khu vực. Nơi đây có quần thể rùa biển thường xuyên lên đẻ trứng mỗi năm và rạn san hô ven bờ lớn nhất nước ta với 350 loài. Ngoài ra, Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa còn nổi tiếng vì có nhiều bãi biển đẹp và hoang sơ nhất khu vực miền Trung như: Bình Tiên, Nước Ngọt, bãi Chuối, bãi Thùng, bãi Kênh... với những doi cát uốn lượn ôm sát vào chân núi, tạo nên khung cảnh thiên nhiên biển xanh, cát trắng, nắng vàng tuyệt đẹp.
Những vách đá dựng – thắng cảnh của vùng biển Núi Chúa
Màu sắc sặc sỡ các loại san hô
Nằm trong Núi Chúa còn có vịnh Vĩnh Hy - một trong tám vịnh đẹp nhất Việt Nam được xếp hạng là Danh lam thắng cảnh nổi tiếng. Việc công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa và Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh vịnh Vĩnh Hy được kỳ vọng góp phần quảng bá hình ảnh thiên nhiên, con người và văn hóa bản địa của tỉnh Ninh Thuận và Việt Nam với bạn bè quốc tế.
Địa danh du lịch Hang Rái ở Khu dữ trữ sinh quyển Núi Chúa
Khu vực xung quanh vùng đệm của Khu dự trữ còn là nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc bản địa như Raglay, Chăm và người Hoa. Họ cư trú lâu đời, có bản sắc văn hoá phong phú, đa dạng và làm ăn sinh sống bằng nhiều nghề như làm muối, trồng hành tỏi, chăn nuôi, làm nhạc cụ dân tộc... tạo thành một cộng đồng cư dân có nét độc đáo riêng trong khu vực.
Sản xuất muối ở vùng đệm Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa
Với những giá trị đặc biệt trên, ngày 15/9/2021, Vườn Quốc gia Núi Chúa đã chính thức được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển của thế giới. Ngay sau khi được UNESCO công nhận, tỉnh Ninh Thuận đã nhanh chóng tăng cường, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền quảng bá về khu dự trữ sinh quyển, đồng thời thành lập Ban quản lý nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho công tác quản lí, phát triển Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa thành một điểm đến hấp dẫn của địa phương theo hướng bảo tồn bền vững các giá trị đa dạng sinh học.
