Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến cấm dùng từ 'quốc tế', 'quốc gia' khi đặt tên trường đại học

Ngày 19/12, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết đang dự thảo nghị định nhằm quy định về một số điều của Luật Giáo dục đại học, trong đó có nội dung về việc đặt tên cơ sở đào tạo.

Hiện nay, thực tế tại Việt Nam các trường đại học đặt tên khá đa dạng. Trong đó, có nhiều trường đại học có các cụm từ như “quốc gia”, “quốc tế”, "Việt Nam", "International" hoặc lẫn lộn tiếng Anh với tiếng Việt. Tình trạng này gây nên một số nhầm lẫn, hiểu lầm.

Theo nguyên tắc chung, đặt tên trường không được gây nhầm lẫn về ngoại hình, tính chất sở hữu, phạm vi hoạt động, chất lượng, vị thế. Các trường cũng không được sử dụng từ ngữ thể hiện danh hiệu, thứ hạng, gây nhầm lẫn với tên của cơ quan Nhà nước, đơn vị vũ trang, tổ chức chính trị - xã hội.

Chính vì thế, dự kiến Bộ sẽ cấm các trường sử dụng từ ngữ mang tính "quốc gia" hoặc thể hiện vị thế đặc biệt như "quốc tế", "quốc gia", "Việt Nam", "Hồ Chí Minh", "International", "National", "State". Những trường hợp đặc biệt sẽ được cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Theo dự thảo, tên gọi các trường đại học bằng tiếng Việt cần bao gồm các thành phần: cụm từ chỉ loại hình cơ sở (đại học, trường đại học, học viện); cụm từ chỉ lĩnh vực đào tạo (khi cần thiết) và phần tên riêng (có thể là địa danh, tên danh nhân…).

Đặc biệt, dự thảo có quy định tên tiếng Việt không được pha trộn giữa tiếng Việt và tiếng nước ngoài; các từ ngữ sử dụng phải có ý nghĩa rõ ràng, đúng chuẩn và được dùng rộng rãi trong thực tế.

Đối với tên gọi bằng tiếng nước ngoài hoặc tên sử dụng trong hoạt động giao dịch quốc tế, cơ sở giáo dục bắt buộc phải có bản dịch tương đương sang tiếng Việt, bảo đảm phản ánh đúng thực chất, không làm gia tăng hay “nâng hạng” về quy mô, vị thế hoặc loại hình. Bên cạnh đó, tên miền Internet, tên thương mại cũng như các hình thức viết tắt phải được sử dụng thống nhất, phù hợp với cả tên tiếng Việt và tên tiếng nước ngoài.

Các quy định hiện hành chưa đặt ra những nguyên tắc cụ thể và chi tiết như trên, mà chủ yếu yêu cầu tên gọi phải bảo đảm sự trong sáng của tiếng Việt, không trái với truyền thống lịch sử, thuần phong mỹ tục, đồng thời không gây hiểu nhầm về đẳng cấp, thứ hạng hay nội dung đào tạo. Về cấu trúc, phần tên riêng có thể được đặt theo địa danh, danh nhân, hoặc tên cá nhân, tổ chức liên quan.

Bên cạnh đó, Bộ còn bổ sung các quy định liên quan đến việc đặt tên phân hiệu. Cụ thể:

Đối với phân hiệu của cơ sở giáo dục nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, tên gọi bắt buộc phải bao gồm: tên trường bằng tiếng Việt; tên quốc gia nơi trường được thành lập; kèm theo cụm từ “phân hiệu” và địa danh nơi đặt cơ sở.

Tên phân hiệu không được sử dụng những từ ngữ dễ gây hiểu lầm là cơ sở công lập hoặc được Chính phủ Việt Nam tài trợ như “National”, “State”, “Federal”, “Royal”, “Government”… trừ trường hợp có quyết định cho phép của cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, các trường không được tự ý đặt tên phân hiệu nhằm tạo cảm giác mang tính “quốc tế”, “liên chính phủ” hoặc có quyền cấp bằng độc lập.

Đối với các trường đại học trong nước, tên chi nhánh bắt buộc phải có cụm từ “phân hiệu”, tên trường và tên địa phương nơi đặt phân hiệu; không được tùy ý sử dụng tên danh nhân, địa danh đặc biệt hay các từ ngữ dễ tạo ấn tượng về sự độc lập so với hệ thống cơ sở giáo dục đại học.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo này đến hết ngày 27/12.