Bộ GTVT đề xuất phân quyền cho địa phương quản lý, bảo trì quốc lộ

Điều này nhằm tăng cường huy động vốn, nguồn lực của địa phương tham gia đầu tư phát triển, quản lý, khai thác sử dụng, bảo trì hệ thống đường bộ quốc gia và tạo điều kiện cho địa phương tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với lĩnh vực vận tải đường bộ.

Theo thống kê của Tổng cục Đường bộ Việt Nam (TCĐBVN), trong số hơn 24.000 km quốc lộ hiện nay của cả nước, có đến 60% đang ủy thác cho các Sở GTVT quản lý bảo trì. Thực hiện cơ chế tài chính ủy thác, Bộ GTVT xây dựng kế hoạch, lập danh mục và phân bổ nguồn vốn bảo trì hàng năm cho các Sở GTVT.

Vì vậy, khi phân cấp, phân quyền cho địa phương, Bộ sẽ không liên quan đến nguồn vốn, trực tiếp chuyển về cho các địa phương sử dụng quản lý bảo trì quốc lộ.

Ông Lê Hồng Điệp - Vụ trưởng Vụ Quản lý bảo trì (TCĐBVN) cho biết, Dự thảo Luật Đường bộ bổ sung quy định phân cấp cho UBND cấp tỉnh, thành phố quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì công trình quốc lộ được phân cấp. Đối với các tuyến, đoạn tuyến quốc lộ đi qua đô thị loại đặc biệt như Hà Nội và TP. HCM thì phân quyền cho thành phố quản lý, bảo trì và thực hiện việc quản lý tài sản theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; đồng thời, làm rõ trách nhiệm của nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án trong việc quản lý khai thác, bảo trì đường bộ.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, Bộ GTVT vẫn chưa phân cấp quản lý bảo trì được cho các địa phương vì vướng mắc về pháp luật quy định trong Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý sử dụng tài sản công, Luật Giao thông đường bộ và các thủ tục phân bổ ngân sách.

Cụ thể, theo Luật Ngân sách, vốn bảo trì quốc lộ thuộc vốn chi thường xuyên từ ngân sách Trung ương. Thẩm quyền giao ngân sách Trung ương lại thuộc Quốc hội và Thủ tướng. Về thẩm quyền của Thủ tướng, chỉ giao dự toán ngân sách cho cơ quan ngang Bộ và cơ quan thuộc Chính phủ, không giao được cho UBND tỉnh, thành phố.

Trong khi đó, Luật Quản lý tài sản công đang quy định: Tài sản công đang ở cấp nào, cơ quan nào thì cơ quan đó phải quản lý sử dụng. Quốc lộ là tài sản công thuộc Trung ương quản lý, được hạch toán tại Bộ GTVT và Bộ Tài chính là đầu mối quản lý tài sản công quốc gia. Bộ GTVT có trách nhiệm lập, bảo quản, sử dụng, khai thác đúng mục đích theo công năng của tuyến đường.

Theo đại diện các Sở GTVT, việc phân cấp, phân quyền cho các tỉnh quản lý, bảo trì quốc lộ hiện nay là cần thiết, giúp các địa phương chủ động, phát huy nguồn lực tại chỗ; tháo gỡ được vướng mắc khi địa phương muốn sử dụng ngân sách để đầu tư cao tốc, nâng cấp các tuyến quốc lộ để phát triển du lịch; phát huy được công tác quản lý gần nhất.

Song, các sở này cũng cho rằng, việc phân cấp, phân quyền cần phải được thực hiện triệt để, đi đôi với giao vốn để địa phương tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Nếu triển khai “nửa vời” dễ xảy ra tình trạng địa phương chỉ thực hiện nhiệm vụ trong phạm vi trách nhiệm ủy quyền, khó thống nhất, vì nhiều quốc lộ đi qua nhiều địa phương.