Bỏ qua kích thích tiêu dùng, kinh tế Trung Quốc vẫn chưa thể giải quyết 2 thách thức lớn nhất
Trung Quốc cam kết ổn định nền kinh tế bằng việc hỗ trợ ngành bất động sản và các chính quyền địa phương, nhưng giới chuyên gia cho rằng các biện pháp này vẫn chưa đủ mạnh để đẩy lùi giảm phát và phục hồi tăng trưởng.
Trung Quốc vừa công bố một loạt biện pháp hỗ trợ mới nhằm cứu vãn nền kinh tế đang gặp khó khăn, tuy nhiên các động thái này vẫn chưa đủ sức thuyết phục các nhà kinh tế về khả năng đánh bại tình trạng giảm phát đang diễn ra.
Tại cuộc họp báo ngày 12/10, Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc Lâm Phật An đã không đưa ra con số cụ thể cho gói kích thích tài chính như nhiều người kỳ vọng. Thay vào đó, ông hứa hẹn sẽ tăng cường hỗ trợ cho lĩnh vực bất động sản đang suy thoái và các chính quyền địa phương đang mắc nợ.
Jacqueline Rong, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại BNP Paribas SA, nhận xét: "Chính sách hỗ trợ tiêu dùng nghe có vẻ khá yếu". Bà cho rằng vẫn còn quá sớm để nói rằng sẽ có sự thay đổi đáng kể trong áp lực giảm phát hoặc sự chạm đáy của thị trường bất động sản - hai vấn đề chính mà nền kinh tế Trung Quốc đang phải đối mặt.
Dữ liệu mới nhất công bố vào Chủ Nhật cho thấy nhu cầu tiêu dùng vẫn chậm chạp, với giá tiêu dùng tăng ít hơn dự kiến vào tháng 9 và giá cổng nhà máy giảm trong tháng thứ 24 liên tiếp. Điều này càng làm tăng thêm lo ngại về tình trạng giảm phát đang diễn ra trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Các biện pháp chính được công bố bao gồm việc cho phép chính quyền địa phương sử dụng trái phiếu đặc biệt để mua nhà chưa bán, nỗ lực giảm gánh nặng nợ của chính quyền địa phương, và tăng gấp đôi số lượng học bổng cùng hỗ trợ tài chính cho sinh viên. Bộ Tài chính Trung Quốc cũng cam kết mở rộng các lĩnh vực đủ điều kiện nhận hỗ trợ tài chính từ việc phát hành trái phiếu địa phương đặc biệt.
Quan sát và phân tích các động thái trên, nhiều nhà kinh tế cho rằng Trung Quốc cần tập trung nhiều hơn vào kích thích tiêu dùng trong nước để đạt được mô hình tăng trưởng cân bằng và bền vững hơn.
Tuy nhiên, ông Bruce Pang, nhà kinh tế trưởng phụ trách khu vực Trung Quốc tại Jones Lang LaSalle Inc, đưa ra quan điểm rằng việc thiếu vắng các khoản trợ cấp quy mô lớn phản ánh tư duy nghiêm khắc: "Không có thức ăn miễn phí cho những người lười biếng". Theo đó, kích thích tiêu dùng vẫn sẽ ít nhận được sự quan tâm của những người ra quyết định với các chính sách kinh tế của Trung Quốc.
Mặc dù vậy, một số chuyên gia vẫn thấy có lý do để lạc quan. Ding Shuang, chuyên gia kinh tế trưởng phụ trách khu vực Trung Quốc và Bắc Á tại ngân hàng Standard Chartered, ước tính rằng việc mở rộng các lĩnh vực đủ điều kiện nhận hỗ trợ tài chính từ trái phiếu địa phương đặc biệt có thể truyền vào nền kinh tế tới 1 nghìn tỷ nhân dân tệ hiện đang nằm im.
Với những biện pháp mới này, các nhà phân tích dự đoán tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 có thể đạt khoảng 4,5-4,8%. Julian Evans-Pritchard, giám đốc kinh tế Trung Quốc tại Capital Economics, đã điều chỉnh tăng dự báo cho năm tới từ 4,3% lên 4,5%, với lý do là sự thúc đẩy tài chính.
Tuy nhiên, Larry Hu, giám đốc bộ phận kinh tế Trung Quốc tại Macquarie Group, cảnh báo rằng mô hình tăng trưởng hai tốc độ của Trung Quốc, trong đó nước này dựa vào sản xuất và xuất khẩu để bù đắp cho lĩnh vực bất động sản, đang "ngày càng không bền vững". Ông cho rằng chính quyền sẽ cần phải thay đổi khi xuất khẩu suy yếu hoặc nhu cầu trong nước tiếp tục xấu đi, dẫn đến nguy cơ bất ổn xã hội.
Bên cạnh đó, mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu cũng đang gặp khó khăn trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu và xu hướng bảo hộ gia tăng. Điều này làm giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa Trung Quốc trên thị trường quốc tế, trong thời điểm nhu cầu trong nước đang yếu hơn bao giờ hết.
Các nhà phân tích dự đoán tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 có thể đạt khoảng 4,5-4,8%. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này và giải quyết vấn đề thất nghiệp ở giới trẻ, Trung Quốc cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn để kích thích tiêu dùng trong nước, cải thiện môi trường kinh doanh, và tạo ra nhiều cơ hội việc làm chất lượng cao cho sinh viên đã tốt nghiệp.
Tình trạng thất nghiệp ở giới trẻ Trung Quốc, với tỷ lệ đạt mức kỷ lục 21,3% vào tháng 6 năm nay, là một minh chứng rõ ràng cho sự không phù hợp giữa mô hình kinh tế hiện tại và nhu cầu của xã hội.
Mặc dù Trung Quốc đã đưa ra một số biện pháp hỗ trợ mới cho nền kinh tế, nhiều chuyên gia vẫn cho rằng cần có thêm bằng chứng để xác nhận hiệu quả của các chính sách này. Thách thức lớn nhất đối với Bắc Kinh vẫn là làm thế nào để kích thích tiêu dùng trong nước một cách hiệu quả, đồng thời giải quyết các vấn đề tồn đọng trong lĩnh vực bất động sản và tài chính địa phương.
Theo Economist, BNN
>> Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á đối diện tình trạng giảm phát tồi tệ nhất 25 năm
Tại sao Trung Quốc quyết tâm theo đuổi đường sắt cao tốc dù gần như không tạo ra lợi nhuận?
Xuất hiện một loạt báo động đỏ, chứng khoán Trung Quốc lao dốc hơn 7%
