Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói về điểm yếu nhất trong mô hình chính quyền 2 cấp

Cấp xã sẽ triển khai bình ổn giá

Sáng 9/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá.

Nêu tờ trình, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo luật đã sửa đổi quy định về chuyển trách nhiệm triển khai bình ổn giá của UBND cấp huyện (theo phân công của UBND cấp tỉnh) xuống cho UBND cấp xã. Lý do là để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, kết thúc hoạt động của UBND cấp huyện từ ngày 1/7/2025.

Đồng tình với đề xuất này, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga đề nghị Chính phủ kiện toàn cơ sở vật chất và nhân lực, đảm bảo các điều kiện để đảm bảo tính khả thi khi cấp xã thực hiện nhiệm vụ bình ổn giá.

Cũng có ý kiến băn khoăn về tính khả thi khi chuyển thẩm quyền này cho cấp xã, bởi sau sáp nhập, cấp xã rộng hơn và được giao tới hàng nghìn nhiệm vụ. Trong khi đó, vấn đề giá cả lại rất rộng lớn, từ giá cả nguyên vật liệu, giá cả sinh học, đến giá thực phẩm thiết yếu như giá gạo, thịt lợn… Vì thế, cần quy định làm sao để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với năng lực thực hiện, không gây ảnh hưởng tới đời sống của người dân.

Giải trình vấn này, Bộ trưởng Tài chính nói, hiện nay chỉ có một số cách tiếp cận: Hoặc tỉnh, hoặc xã, hoặc có sự liên thông phối hợp giữa tỉnh và xã.

Theo ông Thắng, nếu để cấp tỉnh bình ổn giá sẽ rất khó, bởi một tỉnh sau sáp nhập rất lớn, địa bàn rất rộng. Nếu giao cho tỉnh thực hiện sẽ rất khó triển khai, cũng rất khó đảm bảo phản ánh tình hình bình ổn giá được kịp thời khi xảy ra những biến động về giá. Do vậy, việc này vẫn phải giao cấp cơ sở - cấp xã triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính cũng đồng tình với quan điểm phải nâng cao được năng lực tổ chức thực hiện, từ con người, cơ sở vật chất đến thiết bị... “Về lâu dài, chúng ta phải làm việc này, còn trước mắt phải tập trung vào đào tạo cán bộ”, ông Thắng nói.

“Tư lệnh ngành” tài chính cũng chia sẻ, Bộ Chính trị đã họp rất nhiều phiên liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp. Theo ông, điểm yếu nhất trong mô hình chính quyền 2 cấp là công tác cán bộ. “Không phải chỉ có bình ổn giá, tất cả các lĩnh vực khác cán bộ nhiều nơi cũng chưa đáp ứng được yêu cầu và Bộ Chính trị đã chỉ đạo rất quyết liệt việc này”, ông Thắng cho hay.

Bộ trưởng nói thêm, hiện nay, Chính phủ đang triển khai rất quyết liệt việc sắp xếp, đào tạo cán bộ. Ví dụ, từ tuần tới, Bộ Tài chính sẽ đào tạo liên tục các nghiệp vụ về kế toán, tài chính và ngân sách, để đảm bảo các địa phương cấp xã phải đảm đương được nhiệm vụ.

Không kéo dài thời hạn thanh tra

Điểm đáng chú ý khác, đối với lĩnh vực thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, thẩm định giá sẽ được sửa đổi để thống nhất với pháp luật về thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Liên quan đến thời hạn kiểm tra, dự thảo luật sửa đổi theo hướng kéo dài thời gian kiểm tra so với quy định hiện hành.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, quy định này chưa phù hợp với Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp, kéo dài) và quy định tại Điều 68 của Luật Giá hiện hành. Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát để quy định thời hạn kiểm tra phù hợp, không kéo dài hơn so với quy định hiện hành.

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh quan điểm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Khi kết thúc hoạt động cấp huyện, nhiều chức năng nhiệm vụ được chuyển về xã. Nếu cấp xã làm không nổi thì cấp tỉnh phải hỗ trợ, không để ảnh hưởng đến hoạt động doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ lý do kéo dài thời gian thanh tra từ 10 ngày lên 15 ngày. Vì sao lên? Thời hạn thanh tra có thể giảm từ 10 ngày xuống 7 ngày, còn tăng từ 10 ngày lên 15 ngày sẽ kéo dài, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Chủ tịch Quốc hội đề nghị xem lại rất là kỹ vấn đề này.

Tiếp thu ý kiến, Bộ trưởng Tài chính nói sẽ sửa đổi theo hướng, ít nhất không kéo dài thời hạn thanh, kiểm tra theo đúng tinh thần phân cấp, phân quyền, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp.