Liên quan đến đề xuất đánh thuế tài sản, thuế bất động sản đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến, Bộ Xây dựng và nhiều chuyên gia đã có phản hồi về vấn đề này.
Từ nay đến trước 15/4, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến sâu rộng từ các bộ, ngành, địa phương về các chính sách thu thuế bất động sản bao gồm việc đánh thuế với nhà và tài sản.
Các chính sách thu hiện hành liên quan đến bất động sản bao gồm: Các khoản thu khi xác lập quyền sở hữu, quyền sử dụng và thu khi đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản (tiền sử dụng đất; tiền thuê đất; tiền bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước; lệ phí trước bạ).
Bên cạnh đó, các khoản thu trong quá trình sử dụng tài sản bao gồm: Thuế sử dụng đất nông nghiệp và Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.
Ủng hộ cao việc đánh thuế bất động sản
Theo ông Bùi Xuân Dũng - Cục trưởng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), đề xuất đánh thuế bất động sản của Bộ Tài chính đã có từ vài năm trước nhưng chưa được Quốc hội đồng ý.
Cụ thể, đầu năm 2018, Bộ Tài chính từng đưa ra đề nghị xây dựng Luật Thuế tài sản; trong đó dự kiến đánh thuế đối với nhà, đất ở, tàu bay, du thuyền, ôtô có giá trị 1,5 tỷ đồng trở lên. Tuy nhiên, đề xuất này sau đó đã vướng phải nhiều ý kiến trái chiều và không được đưa vào chương trình xây dựng Luật.
Với lần lấy ý kiến này, ông Bùi Xuân Dũng cho biết, Bộ Xây dựng ủng hộ đề xuất thu thuế bất động sản, đồng thời Bộ cũng đang nghiên cứu góp ý đánh thuế nhà thứ 2, thứ 3.
Theo Cục trưởng Quản lý nhà và thị trường bất động sản, trên thế giới đã có một số quốc gia thu thuế bất động sản nhằm thêm nguồn thu và hạn chế đầu cơ, thổi giá, do đó, mức thuế này thường rất cao. Điển hình như Hàn Quốc có mức thu bất động sản cao gấp 3 lần Việt Nam. Trong khi đó, ở Việt Nam hiện đang thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp nhưng chỉ tính với đất, chưa tính với nhà và tài sản trên đất. Còn với việc đánh thuế nhà đất đang sử dụng đã có nhưng chưa tính với tài sản trên đất, chưa kể mức thu còn thấp.
“Bộ Xây dựng sẽ tính toán mức thuế với đất và tài sản trên đất, trong đó có tính tới giảm tác động tới người có một nhà...”, ông Bùi Xuân Dũng nêu.
Cùng cho ý kiến về đề xuất đánh thuế bất động sản, TS. Phan Phương Nam - Phó trưởng Khoa Luật thương mại Đại học Luật TP. HCM) cho rằng, trước mắt cần sửa luật để bổ sung sắc thuế bất động sản trước, khi các điều kiện quản lý tốt hơn mới nâng thành Luật Thuế tài sản, mở rộng phạm vi sang các tài sản khác, vì ngoài giao dịch nhà đất, hiện còn nhiều tài sản giá trị khác cũng là kênh đầu tư bị đầu cơ, cần đánh thuế.
Có cùng quan điểm, Chuyên gia kinh tế TS. Vũ Đình Ánh nhận định, thuế tài sản có phạm vi rộng, không chỉ bao gồm nhà, đất mà còn có các tài sản có giá trị cao như siêu xe, máy bay, du thuyền… Với một số nước trên thế giới, thuế này đã có từ lâu, nhưng Việt Nam chưa có. Do đó, việc hoàn thiện chính sách thuế đối với các tài sản có giá trị là cần thiết, phù hợp thông lệ quốc tế và tình hình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay. Vấn đề còn lại là sẽ thu thuế với tài sản nào, mức thu ra sao, trên căn cứ nào, ai định giá tài sản để tính thuế, lộ trình áp dụng…
Dù ủng hộ đề xuất đánh thuế với nhà nhưng TS Vũ Đình Ánh cho rằng phải có ưu đãi thuế với người có nhà giá trị thấp, người chỉ có một nhà để gia đình ở.
Theo ông Đặng Hùng Võ - Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, đây là thời điểm rất thích hợp để đề xuất thuế nhà và tài sản. Để việc đánh thuế hợp lý cần phải có sự tái phân phối ở chỗ người giàu phải đóng nhiều hơn, người nghèo đóng ít thậm chí miễn thuế.
Nguyên thứ trưởng phân tích, Giá đất ở của Việt Nam luôn luôn tăng và chưa bao giờ giảm. Kể từ khi bắt đầu đổi mới đến nay, giá đất đã tăng khoảng 300-400 lần. Hiện người dân bỏ tiền vào nhà đất nhiều hơn gấp 3-4 lần đầu tư sản xuất kinh doanh, là diễn biến bất lợi cho nền kinh tế.
Thế nhưng, thuế liên quan đến nhà đất ở Việt Nam hiện quá thấp, chỉ 0,03%, trong khi ở các quốc gia khác thông thường mức thuế suất khoảng 1-1,5%. Việc chưa cải cách hệ thống thuế một thời gian dài để ra hệ luỵ làm cho người nghèo không được chăm lo, người giàu có cơ hội kéo dài khoảng cách giàu nghèo hơn nữa.
Đồng tình với quan điểm trên, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu nêu, hiện nay người sở hữu nhà tại Việt Nam chưa phải nộp thuế tài sản nhà ở, mà mới chỉ phải nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, trong đó thuế suất đối với đất ở trong hạn mức là 0,03% bảng giá đất. Mức nộp thuế này quá thấp, gần như không đáng kể và không đủ sức điều tiết thị trường.
Chủ tịch HoREA cho rằng việc đánh thuế bất động sản là tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước, tăng nguồn thu ngân sách, góp phần làm cho thị trường bất động sản công bằng, minh bạch hơn; Việt Nam có thể tham khảo cách đánh thuế bất động sản theo tham chiếu giá trị tài sản.
