Châu Âu 'tự bắn vào chân mình' khi cắt khí đốt Nga, Trung Quốc bỗng vớ được 'mỏ vàng'

Nga, Trung Quốc và Mông Cổ mới đây đã ký biên bản ghi nhớ mang tính ràng buộc pháp lý về việc xây dựng đường ống dẫn khí Power of Siberia 2 (Sức mạnh Siberia 2).

Dự án trị giá 13,6 tỷ USD này dự kiến sẽ vận chuyển 50 tỷ m3 khí tự nhiên mỗi năm từ các mỏ Bắc Cực của Nga, đi qua Mông Cổ để tới miền Bắc Trung Quốc. Đây được coi là bước ngoặt địa chiến lược trên bản đồ năng lượng thế giới.

Trong nhiều thập kỷ, nguồn khí đốt từ bán đảo Yamal đã nuôi sống ngành công nghiệp Đức và Tây Âu, được dẫn trực tiếp qua đường ống Nord Stream 1 và đường ống Yamal – châu Âu. Nhưng giờ đây, dòng chảy ấy lại chuyển hướng về phương Đông.

Nếu tuyến Power of Siberia 1, vận hành từ năm 2019, khai thác nguồn khí từ Viễn Đông Nga để cấp cho Đông Bắc Trung Quốc, thì tuyến mới lại rút trực tiếp từ những mỏ từng là “nguồn sống” của châu Âu.

Với chiều dài 2.600km và công suất tương đương Nord Stream 1 trước khi bị phá hủy, dự án đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên khí đốt giá rẻ từng giúp công xưởng châu Âu bùng nổ.

Khi cộng thêm sản lượng từ Siberia 1 và tuyến Sakhalin, tổng lượng khí đốt Nga cung cấp cho Trung Quốc có thể vượt 100 tỷ m3/năm – gần bằng mức châu Âu từng nhập trong thời kỳ hoàng kim.

Cái giá của châu Âu

Quyết định cắt giảm khí đốt Nga sau năm 2022 đã khiến EU phải quay sang mua LNG từ Mỹ và Trung Đông với mức giá đắt gấp nhiều lần. Kết quả là châu Âu phải đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng, giá sản xuất leo thang, còn kinh tế Đức – vốn là đầu tàu khu vực – rơi vào suy thoái. Thỏa thuận mới giữa Nga, Trung Quốc và Mông Cổ đồng nghĩa cánh cửa nối lại nguồn cung từ Moscow cho châu Âu gần như đã khép chặt.

Về phía Trung Quốc, sự thay đổi chiến lược diễn ra trong bối cảnh toàn cầu đầy bất định. Từ chỗ e ngại phụ thuộc quá nhiều vào Nga, Bắc Kinh giờ coi nguồn cung này là lựa chọn an toàn hơn trước rủi ro từ phương Tây.

Đồng thời, cảnh báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump về nguy cơ Trung Quốc bị hạn chế tiếp cận LNG quốc tế, cùng tình hình căng thẳng ở Trung Đông, càng làm suy yếu niềm tin vào các tuyến vận tải biển.

Một đường ống xuyên Mông Cổ - nằm ngoài tầm ảnh hưởng của hải quân Mỹ - do đó trở thành lựa chọn an toàn.

Vì vậy, Power of Siberia 2 được coi là tuyên bố rõ ràng rằng Nga đã tìm thấy lối thoát lâu dài cho trữ lượng khí khổng lồ ở Bắc Cực, thoát khỏi sự lệ thuộc vào thị trường châu Âu. Còn Trung Quốc củng cố vị thế khách hàng số một, trong khi châu Âu phải chấp nhận kỷ nguyên năng lượng đắt đỏ và đánh đổi sức cạnh tranh công nghiệp của mình.