Từ ngày mai, loạt chính sách quan trọng chính thức có hiệu lực

Nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp

Chính phủ đã ban hành 28 Nghị định liên quan đến phân quyền, phân cấp và phân định thẩm quyền giữa Chính phủ với chính quyền địa phương hai cấp. Các Nghị định này sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2025.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình khẳng định việc ban hành đồng loạt 28 Nghị định là bước đi quan trọng nhằm thiết lập cơ sở pháp lý đầy đủ, rõ ràng và minh bạch cho việc tổ chức, vận hành hệ thống chính quyền hai cấp.

Theo ông, đây là nền tảng để bảo đảm bộ máy hành chính hoạt động thông suốt, ổn định, đáp ứng tốt các nhiệm vụ chính trị và phục vụ người dân. Đồng thời, việc này cũng thể hiện quyết tâm tiếp tục đổi mới mạnh mẽ bộ máy hành chính Nhà nước theo hướng kiến tạo, hiệu quả và phục vụ.

Trong tổng số 28 Nghị định đã ban hành, có 11 Nghị định liên quan đến việc phân định thẩm quyền trong tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, 14 Nghị định tập trung vào nội dung phân cấp và phân quyền và 3 Nghị định bao gồm cả ba nội dung: phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền.

Ngoài ra, còn có 4 Nghị định khác được xây dựng nhằm bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật hiện hành.

Quy định về trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 155/2025/NĐ-CP ngày 16/6/2025, quy định về tiêu chuẩn và định mức sử dụng trụ sở làm việc cũng như cơ sở hoạt động sự nghiệp.

Nghị định này đặt ra các nguyên tắc áp dụng liên quan đến việc sử dụng diện tích trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, nhằm bảo đảm tính thống nhất và phù hợp trong quản lý, khai thác, sử dụng tài sản công.

Theo quy định, diện tích nhà làm việc thuộc trụ sở làm việc được phân loại thành ba nhóm chính: diện tích làm việc phục vụ công tác của các chức danh, diện tích sử dụng chung và diện tích chuyên dùng. Trong đó, diện tích làm việc phục vụ công tác của các chức danh được quy định cụ thể tại Phụ lục I và Phụ lục II kèm theo Nghị định, bao gồm các chức danh ở cả cấp Trung ương và địa phương.

Nghị định số 155/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền mới

Chính phủ ban hành Nghị định 151/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, quy định về việc phân định thẩm quyền giữa hai cấp chính quyền địa phương, đồng thời thực hiện phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai.

Theo đó, một số thẩm quyền trước đây thuộc UBND cấp huyện, nay được chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp xã. Cụ thể, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất sẽ do Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 136 và điểm d khoản 2 Điều 142 của Luật Đất đai.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND cấp xã cũng có thẩm quyền xác định lại diện tích đất ở và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo khoản 6 Điều 141 Luật Đất đai.

Ngoài ra, Chủ tịch UBND cấp xã sẽ thực hiện việc ghi giá đất trong các quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn thời gian sử dụng, điều chỉnh thời hạn hoặc chuyển đổi hình thức sử dụng đất. Việc ghi giá đất này áp dụng trong các trường hợp sử dụng bảng giá đất để tính tiền sử dụng hoặc tiền thuê đất.

Đồng thời, Chủ tịch UBND cấp xã cũng có thẩm quyền ban hành quyết định giá đất trong những trường hợp phải xác định giá đất cụ thể theo quy định tại khoản 4 Điều 155 của Luật Đất đai.

Thay đổi trong phân cấp, phân quyền của lĩnh vực thi đua, khen thưởng

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 152/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, quy định về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng; đồng thời quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng.

Nghị định nêu rõ việc phân cấp, phân quyền cụ thể các nhiệm vụ, quyền hạn trong quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng. Theo đó, quá trình phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực này phải bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp, tuân thủ các nguyên tắc được quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, đồng thời bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật. Việc tổ chức thực hiện cần tránh chồng chéo hoặc mâu thuẫn giữa các văn bản quy phạm pháp luật.

Việc phân định thẩm quyền phải gắn với năng lực thực hiện của từng cơ quan, cá nhân có thẩm quyền, nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của các phong trào thi đua yêu nước cũng như công tác khen thưởng trong bối cảnh mới.

Nghị định cũng yêu cầu bảo đảm công khai, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong việc tiếp cận thông tin và thực hiện quyền, nghĩa vụ, cũng như các thủ tục liên quan đến thi đua, khen thưởng theo quy định pháp luật.

Việc phân cấp, phân quyền không được làm ảnh hưởng đến nghĩa vụ thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Đồng thời, nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền sẽ do ngân sách Nhà nước bảo đảm theo quy định hiện hành.

Loạt đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 158/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH liên quan đến BHXH bắt buộc.

Theo nội dung Nghị định, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được xác định căn cứ theo các điểm a, b, c, g, h, i, k, l, m, n khoản 1 và khoản 2 Điều 2 của Luật BHXH. Trong đó, người lao động thuộc các điểm a, b, c, i, k, l khoản 1 và khoản 2 Điều 2 của luật, nếu được cử đi học, thực tập hoặc công tác trong, ngoài nước mà vẫn được hưởng lương tại Việt Nam, sẽ tiếp tục thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

Nghị định cũng nêu rõ mức đóng, phương thức và thời hạn đóng BHXH bắt buộc đối với người lao động, người sử dụng lao động, thực hiện theo quy định tại Điều 33 và Điều 34 của Luật BHXH, đồng thời được cụ thể hóa trong văn bản này.

Đối với trường hợp người lao động thuộc điểm k khoản 1 Điều 2 của Luật BHXH không làm việc, không hưởng phụ cấp từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì cả người lao động và người sử dụng lao động đều không phải đóng BHXH.

Nghị định số 158/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2025.

>> Những trường hợp thêm cơ hội nghỉ hưu sớm, hưởng trợ cấp dài hạn từ 1/7