Chỉ mất 2 năm, Trung Quốc tạo kỳ tích làm chủ công nghệ sản xuất 'thép xé tay' không thua kém Nhật và Đức

Một trong những thách thức lớn nhất từng khiến Trung Quốc “đau đầu” là công nghệ sản xuất “thép xé tay” loại thép siêu mỏng, siêu bền mà chỉ Nhật Bản và Đức làm chủ.

Tuy nhiên, chỉ trong hai năm, Trung Quốc đã tạo nên kỳ tích khiến cả thế giới ngỡ ngàng.

Năm 2016, Công ty Taigang (Tisco) khởi động dự án phát triển thép xé thủ công. Khi đó, trình độ công nghệ còn hạn chế, độ mỏng nhỏ nhất họ đạt được chỉ 0,03 mm gấp đôi tiêu chuẩn quốc tế. Nhiều người nghi ngờ khả năng thành công, nhưng 14 kỹ sư trẻ với tuổi đời trung bình chỉ khoảng 30 đã quyết tâm chinh phục mục tiêu này.

Họ phải trải qua hơn 700 lần thất bại, vật lộn với hàng trăm quy trình cán thép, kiểm soát nhiệt độ và độ giãn từng micromet. Chỉ cần một sai sót nhỏ, dải thép sẽ đứt và công sức hàng tháng trời coi như đổ sông đổ biển. Đến đầu năm 2018, nhóm nghiên cứu đã tạo ra loại thép mỏng 0,02 mm và rộng 640 mm. Hai năm sau, vào năm 2020, họ tiếp tục lập kỷ lục thế giới mới với sản phẩm chỉ dày 0,015 mm mỏng hơn một phần sáu sợi tóc người nhưng vẫn dẻo, bền và có thể “xé bằng tay”.

Thành công này không chỉ là bước ngoặt kỹ thuật mà còn phá vỡ thế độc quyền kéo dài hàng thập kỷ của Nhật Bản và Đức trong ngành thép tinh luyện cao cấp.

Trong giai đoạn đầu, Trung Quốc phải nhập toàn bộ loại thép đặc biệt này với giá lên đến 3 triệu NDT/tấn, tương đương khoảng 1,5 triệu đồng cho một miếng thép nhỏ bằng lòng bàn tay. Việc phụ thuộc vào nước ngoài từng khiến nhiều dự án công nghệ cao, như màn hình gập của Huawei, suýt phải dừng lại khi Nhật Bản ngừng cung cấp nguyên liệu.

Nhờ làm chủ công nghệ, đến năm 2025, Trung Quốc không chỉ sản xuất hàng loạt mà còn giảm giá thành xuống chỉ còn 1 triệu NDT/tấn, bằng một phần ba giá nhập khẩu. Mỗi ngày, Taigang có thể xuất xưởng 3 tấn thép xé tay, đưa quốc gia này lên vị trí hàng đầu thế giới về công nghệ sản xuất thép siêu mỏng.

Thép xé tay không chỉ là thành tựu mang tính biểu tượng mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho nhiều lĩnh vực công nghệ cao. Trong ngành điện thoại di động, Huawei đã tận dụng vật liệu này để phát triển thế hệ smartphone gập bền, nhẹ, có thể gấp mở hàng trăm nghìn lần mà không biến dạng. Nhờ đó, đến nửa đầu năm 2025, Huawei chiếm 75% thị phần toàn cầu trong phân khúc này, vượt qua cả Samsung và Apple.

Ngoài ra, loại thép siêu mỏng này còn được ứng dụng trong tấm pin năng lượng mặt trời linh hoạt, cáp dẫn từ tàu đệm từ, cảm biến áp suất trong hàng không vũ trụ, hay thậm chí là vật liệu chống bức xạ trong trang phục chuyên dụng.

Từ chỗ phải nhập khẩu với giá đắt đỏ đến việc làm chủ và sản xuất hàng loạt, Trung Quốc đã chứng minh năng lực sáng tạo công nghệ không hề thua kém các cường quốc công nghiệp. “Thép xé tay” không chỉ là một sản phẩm, mà còn là biểu tượng cho tham vọng và sức mạnh công nghệ của quốc gia này nơi từng bị xem là “vua copy”, nay đã trở thành kẻ định hình cuộc chơi toàn cầu.