Phó Thủ tướng Lê Văn Thành không đồng ý nhập khẩu và khai thác 37 toa xe tàu cũ của Nhật Bản mà Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đề xuất.
Văn Phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi các Bộ GTVT, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ KH&CN, Bộ TN&MT, Bộ Tư pháp truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành không đồng ý nhập khẩu và khai thác 37 toa xe tàu của Nhật Bản.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng giao Bộ GTVT và các cơ quan liên quan thực hiện theo đúng quy định của nghị định số 65 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đường sắt.
Liên quan tới vấn đề này, ngày 23/12, đại diện Bộ GTVT cho biết: "Những nội dung ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ GTVT sẽ triển khai ngay sau khi nhận được chỉ đạo".
Đánh giá về đề xuất nhập 37 toa tàu cũ của Nhật Bản, dại diện Bộ GTVT cho biết thêm, Bộ GTVT đã có ý kiến về góc độ chuyên môn, còn về mặt quản lý thì Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại Doanh Nghiệp sẽ có ý kiến".
Trên thực tế, Bộ GTVT đã nêu rõ 37 toa tàu cũ của Nhật bản thuộc diện bị cấm nhập khẩu theo quy định tại Nghị định 65/2018/NĐ-CP ngày 12/5/2018 của Chính phủ (quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Đường sắt).
Theo VNR, sau khoảng 40 năm vận hành, cả hai loại toa xe nêu trên không gặp vấn đề gì nghiêm trọng về an toàn và chất lượng. Nếu được nhập khẩu, phía Tổng công ty đường sắt Đông Nhật Bản sẽ chuyển giao miễn phí, VNR chịu chi phí vận chuyển, nhập khẩu, cải tạo để phù hợp với quy định và yêu cầu kỹ thuật của hạ tầng đường sắt Việt Nam.
Được biết, 37 toa tàu cũ của Nhật Bản là loại tự hành diesel DMU (loại Kiha 40 và Kiha 48), đều được sản xuất từ năm 1979 - 1982; toa xe có bố trí ghế mềm loại 68 đến 82 chỗ ngồi và 28 đến 34 chỗ đứng; có điều hòa không khí; chạy trên tuyến đường sắt khổ 1.067mm (khổ đường sắt của Việt Nam là 1.000mm); các toa xe này có thể vận hành độc lập hoặc dễ dàng ghép nối thành đoàn xe với các quy mô khác nhau.
Trước đó, các Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường đều góp ý đề xuất 37 toa tàu cũ của Nhật Bản không đúng với quy định tại khoản 4 Điều 18 Nghị định 65/2018/NĐ-CP.
Trong văn bản góp ý của Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, theo nghị định 65/2018/CP quy định đối với việc nhập các toa tàu cũ đã qua sử dịnh, chỉ được nhập khẩu toa tàu đã qua sử dụng không quá 10 năm đối với toa tàu chở khách, đầu máy, toa xe đường sắt đô thị. Đối với toa xe hàng thì không quá 15 năm.
Các bộ cho rằng, VNR chưa đánh giá cụ thể, chi tiết về các nội dung về tình trạng kỹ thuật, an toàn, chi phí hoán cải, hiệu quả đầu tư, kế hoạch dự kiến vận hành, công tác vận hành, bảo trì, giải pháp xử lý nếu các toa xe không đáp ứng quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của Việt Nam.
Hơn nữa, việc nhập khẩu những toa tàu đã 40 năm sử dụng sẽ có những ảnh hưởng , tác động đến môi trường nếu vận hành tại Việt Nam, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành nghề này trong nước.
Mặt khác, quy định hiện hành về nhập khẩu toa tàu qua sử dụng quy định rõ phải không quá 10 năm, niên hạn sử dụng toa tàu tại Việt Nam cũng giới hạn không quá 40 năm.
Từ các phân tích trên, Bộ GTVT cho rằng, dù việc nhập 37 toa tàu đã qua sử dụng từ Nhật Bản kể trên của VNR có một số lợi ích nhất định, nhưng quy định của Việt Nam đã rõ ràng, nên bộ này không ủng hộ kiến nghị của VNR.
Về mặt kỹ thuật, Cục Đường sắt Việt Nam cho hay, trước khi khai thác các toa tàu cũ phải được xem xét, kiểm tra theo quy chuẩn QCVN 18:2018/BGTVT về các điều kiện kỹ thuật và tính năng an toàn kỹ thuật.
Ngoài ra, hồ sơ để nhập khẩu toa tàu cũ của Nhật Bản cần phải có chứng minh nguồn gốc xuất xứ C/O, C/Q, các loại chúng nhận chất lượng toa tàu của nhà sản xuất theo quy định tại thông tư 29/2018/TT-BGTVT quy định về kiểm tra chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện đường sắt.
