Chính sách tiền tệ tại một số NHTW trên thế giới trong bối cảnh lạm phát

Kể từ tháng 02/2022 khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine đến nay, nhiều nền kinh tế trên thế giới tiếp tục chứng kiến mức lạm phát cao kỷ lục trong nhiều năm trở lại, điều này
buộc các Ngân hàng Trung Ương (NHTW) các nước bước vào lộ trình thắt chắt chính sách tiền tệ (CSTT) bằng các đợt nâng lãi suất với tần suất và mức độ chưa từng có tiền lệ.

Tình trạng lạm phát thế giới

Đà tăng trưởng lạm phát trên thế giới đã bắt đầu có dấu hiệu tạo
đỉnh vào tháng 06. Chỉ số BCOM-Index, thước đo lạm phát giá cả hàng hóa đã giảm từ mức đỉnh 131.34 (05/2022) xuống mức 121.83.8% (+ 26.5 YoY) vào T07/2022.

Bên cạnh đó, chỉ số CIS - thước đo trung bình giá cả các containers vận tải trên toàn cầu - đi ngang và đạt 176.02 (+70.9% YoY) vào cuối tháng 05/2022. Với việc giá cả hàng có xu hướng suy giảm vào tháng 6 và 7 thì chỉ số CIS có thể đi ngang hoặc giảm trong hai tháng này.

Tuy vậy, giá cả hàng hóa và cước phí vận tải đang nằm ở mức cao và đang gây áp lực lạm phát khá mạnh lên các nền kinh tế. Với áp lực lạm phát tăng cao hầu hết các NHTW trên thế giới vẫn đang trong chu trình thắt chặt CSTT nhằm kiềm chế đà tăng giá các sản phẩm tiêu dùng trong nền kinh tế.

Cập nhật chính sách tiền tệ các Quốc gia

Các chuyên gia BSC đã có báo cáo phân tích về CSTT của các NHTW trong giai đoạn lạm phát bùng nổ khi sự kiện xung đột địa chính trị giữa Nga – Ukraine xảy ra. Hiện nay nỗi lo suy thoái kinh tế đang trở thành chủ đề được giới đầu tư cũng như chính phủ các nước dành sự quan tâm đặc biệt. Do đó, quan điểm điều điều hành CSTT của các NHTW trong thời gian tới sẽ tiếp tục được theo dõi sát sao hơn.

Nhận định:

Các NHTW lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, ECB, Anh… đang tiếp tục thắt chặt CSTT và dự kiến sẽ tiếp tụcnâng lãi suất trong các cuộc họp sắp tới khi mục tiêu lạm phát được ưu tiên hàng đầu.

Trung Quốc đang thực hiện cả CSTK mở rộng và CSTT nới lỏng để tạo đà tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh cuộc khủng hoảng bất động sản đang có dấu hiệu ảnh hưởng tới lĩnh vực ngân hàng bên cạnh tình hình diễn biến dịch Covid-19 vẫn đang diễn ra hết sức phức tạp ở quốc gia này.

NHTW Nga (CBR) đã tiếp tục hạ lãi suất trong cuộc tháng 7 gần nhất, đây cũng là lần hạ lãi suất thứ 5 liên tiếp khi lạm phát tại Nga đang có dấu hiệu hạ nhiệt. Mới đây, CBR cũng đã phát đi thông điệp sẽ nâng tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối đây là hành động cho thấy hoạt động ngân hàng tại quốc gia này đang từng bước ổn định trở lại sau thời gian hứng chịu nhiều lệnh trừng phạt.

Hầu hết các quốc gia đều đang trong lộ trình thắt chặt CSTT để kiềm chế lạm phát và dự báo “cuộc đua lãi suất” vẫn còn tiếp tục trong thời gian tới, ngoại trừ Trung Quốc và Nga đang duy trì chính sách nới lỏng nhằm thúc đẩy nền kinh tế.

Trong 6 nước ASEAN được thống kê hầu hết các quốc gia đều bắt đầu lộ trình thắt chặt CSTT thông qua các công cụ điều hành.

Theo dự báo của các tổ chức tài chính: Hoa Kỳ, châu Âu, Anh và các nước ASEAN sẽ tiếp tục tăng lãi suất điều hành. Trung Quốc và Nga sẽ có khả năng hạ lãi suất điều hành.

Ngoài ra, mới đây một số NHTW lớn khác trên thế giới như Canada (tăng +1.0%), Australia (tăng +0.5%), New Zealand (tăng +0.5%), Brazil (tăng +0.5%)… điều này cho thấy “cuộc đua lãi suất” toàn cầu
ngày một nóng bỏng hơn bao giờ hết, khi các NHTW đang cho thấy sự lo ngại về lạm phát hơn lo về sự tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế.

Tác động lên Việt Nam

Dưới sức ép thắt chặt CSTT đến từ nhiều NHTW trên thế giới, đến nay, lãi suất điều hành Việt Nam vẫn được giữ nguyên ở ngưỡng 4%, tuy nhiên, SBV cũng đã bắt đầu giảm nới lỏng CSTT thông
qua việc kiểm soát tăng trưởng tín dụng, điều hành tỷ giá thông qua việc bán ngoại tệ và phát hành tín phiếu kể từ cuối tháng 6/2022.

Với mức lạm phát vẫn đang ở dưới ngưỡng mục tiêu, các chuyên gia tại BSC cho rằng, SBV nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì mức lãi suất như hiện tại tới kết hợp linh hoạt với các biện pháp giảm nới lỏng đã và đang triển khai.

Mặt khác, nền kinh tế Việt Nam vẫn đang ghi nhận những tín hiệu tích cực khi GDP quý 1 và quý 2/2022 tăng trưởng lần lượt là 5.03% và 7.72% so với các nền kinh tế khác trong khu vực ASEAN và trên thế giới, điều này tiếp tục là cơ sở nền tảng để Chính phủ theo đuổi mục tiêu tăng trưởng kinh tế và ổn định giá cả.