Chốt thời điểm khởi công 2 đại dự án đường sắt, Thủ tướng giao nhiệm cho các Bộ và một số tập đoàn

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 213/TB-VPCP ngày 4/5/2025, thông báo kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo các công trình, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt tại Phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo.

Tại cuộc họp, Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu trọng tâm là khởi công 2 đại dự án đường sắt chiến lược: tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vào cuối năm 2025 và tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vào cuối năm 2026. Đây là các dự án được kỳ vọng mở ra giai đoạn phát triển mới cho ngành hạ tầng giao thông đường sắt quốc gia.

Văn phòng Chính phủ ban hành kết luận của Thủ tướng về dự án đường sắt trước thềm Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV khai mạc ngày 5/5

Thần tốc, táo bạo, rõ trách nhiệm

Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương huy động tối đa nguồn lực, chủ động tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh tiến độ thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư. Việc thực hiện phải theo tinh thần "thần tốc, táo bạo hơn nữa", với nguyên tắc "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm và rõ thẩm quyền".

Bộ Xây dựng, với vai trò cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo, được giao loạt nhiệm vụ then chốt. Trong đó, nổi bật là hoàn thiện các dự thảo Nghị quyết triển khai Nghị quyết số 172/2024/QH15 về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; Nghị quyết số 187/2025/QH15 về tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; và Nghị quyết số 188/2025/QH15 về cơ chế đặc thù cho các tuyến metro tại Hà Nội, TP. HCM. Tất cả phải trình Chính phủ ngay trong tháng 5/2025.

Bộ này cũng được giao chủ trì lựa chọn hướng tuyến các dự án, phối hợp chuẩn bị giải phóng mặt bằng, xây dựng hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng cho toàn bộ dự án đường sắt, hoàn thành trong tháng 5/2025. Đồng thời, Bộ Xây dựng sẽ trình Thủ tướng Chính phủ Quyết định quy định danh mục hàng hóa, dịch vụ công nghiệp đường sắt và tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ này.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với Tập đoàn Viettel, VNPT và các Bộ ngành liên quan tiếp nhận, chuyển giao công nghệ thông tin tín hiệu ngành đường sắt. Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực phục vụ vận hành đường sắt hiện đại, hoàn thành trong tháng 6/2025.

Ảnh minh họa

Bộ Tài chính được giao rà soát, đề xuất sử dụng nguồn tiết kiệm chi thường xuyên của Trung ương và địa phương năm 2025 để ưu tiên bố trí cho các dự án đường sắt. Đồng thời, Bộ này phải lập Đề án tái cơ cấu Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, hoàn thành trong tháng 6/2025.

Bộ Công Thương có trách nhiệm xây dựng Đề án phát triển công nghiệp đường sắt, phối hợp với EVN đảm bảo cung cấp điện cho các dự án đường sắt điện khí hóa, hoàn thành trong tháng 6/2025.

Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương trình Nghị định về phát triển khoa học, công nghệ ngành đường sắt theo trình tự rút gọn, phối hợp với Bộ Xây dựng hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật trong tháng 5/2025.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao xây dựng Nghị định quy định việc tạm sử dụng và hoàn trả rừng khi thi công các công trình phục vụ dự án đường sắt, hạn chót tháng 6/2025.

Trách nhiệm của địa phương và các tập đoàn

UBND Hà Nội và TP. HCM cần khẩn trương hoàn thiện nội dung Nghị quyết của Chính phủ triển khai Nghị quyết 188/2025/QH15, gửi Bộ Xây dựng tổng hợp trình Chính phủ trước ngày 15/5/2025. Đồng thời, hai địa phương cần sớm trình hồ sơ liên quan đến các tuyến metro trọng điểm, gồm tuyến số 3 (Hà Nội - Yên Sở) và tuyến số 2 (TP. HCM - Tham Lương), với thời hạn cuối cùng là ngày 5/5/2025.

Các địa phương có dự án đi qua được yêu cầu thành lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng, do Bí thư Tỉnh ủy hoặc Thành ủy làm Trưởng ban. Riêng dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, công tác giải phóng mặt bằng phải hoàn tất trong năm 2025. Các địa phương cần chủ động xây dựng khu tái định cư và tổ chức thực hiện ngay, không phải lập lại chủ trương đầu tư cho phần này.

Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam sẽ phối hợp với Hà Nội để tiếp nhận đất xây dựng Tổ hợp công nghiệp đường sắt, đồng thời cùng Bộ Xây dựng xác định các phần việc có thể đảm nhiệm trong chuỗi công nghiệp đường sắt nội địa.

“

Mốc tiến độ cụ thể

- Ngày 5/5/2025: Trình các nghị quyết triển khai 3 dự án đường sắt lớn;

- Trước ngày 15/5/2025: Hoàn thiện nghị quyết về metro Hà Nội, TP. HCM;

- Tháng 5 - 6/2025: Hoàn thiện tiêu chuẩn, nhân lực, cơ chế đầu tư, công nghiệp;

- Tháng 12/2025: Khởi công tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng;

- Cuối năm 2026: Khởi công tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Thủ tướng yêu cầu toàn hệ thống chính trị vào cuộc quyết liệt, không để chậm tiến độ và đặc biệt lưu ý phòng ngừa các biểu hiện tiêu cực, lợi ích nhóm, gây thất thoát, lãng phí trong quá trình thực hiện.

>> Cần 5.510.000 tỷ đồng để thực hiện các dự án đường sắt, đề xuất trao thêm quyền cho Thủ tướng và địa phương