Chủ tịch VSD: Muốn nâng hạng TTCK, trước hết cần định hướng lại cấu trúc đầu tư

Chia sẻ tại Hội thảo ‘Nâng cao nhận thức nhà đầu tư hướng tới nâng hạng thị trường chứng khoán", sáng 17/7, bà Nguyễn Ngọc Linh, Tổng giám đốc CTCP Chứng khoán DNSE, thẳng thắn chia sẻ: Dù đã có những bước tiến mạnh mẽ trong cải cách pháp lý và minh bạch thông tin, nhưng bài toán lớn nhất vẫn là tư duy và hành vi của nhà đầu tư cá nhân – lực lượng đang chiếm tới hơn 99% số tài khoản giao dịch và trên 80% giá trị giao dịch toàn thị trường.

“95% nhà đầu tư cá nhân thua lỗ và chỉ trụ được trên thị trường trong vòng 2 năm – một con số khiến chúng tôi thấy tiếc nuối. Họ đến với thị trường chứng khoán với niềm tin vào tài chính thông minh, nhưng lại thiếu nơi tiếp sức, thiếu hệ sinh thái hỗ trợ để phát triển bền vững,” bà Linh cho hay.

Trong nỗ lực tiệm cận chuẩn mực quốc tế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đơn vị liên quan đã tiến hành nhiều cải cách quan trọng, tuy nhiên, cải cách pháp lý mới chỉ là một phần của câu chuyện nâng hạng thị trường.

"Chìa khóa còn lại nằm ở nhận thức và hành vi của nhà đầu tư nội, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân," Tổng giám đốc DNSE nhấn mạnh.

Dẫn nghiên cứu tâm lý từ DNSE, bà Linh cho biết phần lớn nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam có đặc điểm: Ưa đầu tư ngắn hạn, chạy theo lợi nhuận nhanh; Không tin vào chuyên gia, thích tự ra quyết định; Dễ bị tâm lý đám đông và cảm xúc chi phối. Điều này tạo ra một thị trường “dao động cực đoan” – tăng nhanh, giảm cũng nhanh do thiếu nền tảng đầu tư dài hạn và chuyên nghiệp.

“Đầu tư chứng khoán không phải trò chơi lướt sóng mà là hành trình dài hạn đòi hỏi kiến thức, tâm lý vững và sự đồng hành chuyên sâu. Nếu không được tiếp sức kịp thời, phần lớn nhà đầu tư sẽ bị đào thải,” bà Linh thẳng thắn.

Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán. (Nguồn: Nhadautu)

>>> UBCKNN: Các tổ chức quốc tế sẽ đồng thuận nâng hạng TTCK Việt Nam tháng 9/2025

Nêu quan điểm, ông Nguyễn Sơn – Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán (VSD), cũng nhấn mạnh rằng việc nâng cao nhận thức nhà đầu tư không thể là trách nhiệm của riêng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, mà là nhiệm vụ chung của toàn bộ hệ sinh thái thị trường: Từ công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, các hiệp hội nghề nghiệp cho đến giới truyền thông tài chính.

“Ngay cả ở các thị trường đã nâng hạng như Đài Loan, Singapore hay Hàn Quốc, việc đào tạo nhà đầu tư vẫn luôn được duy trì như một trụ cột phát triển dài hạn,” ông Sơn phân tích.

Một điểm đáng lưu ý được ông Sơn chỉ ra là cấu trúc thị trường Việt Nam, có đến 99,78% nhà đầu tư là cá nhân, chủ yếu tự quyết định, ưa mạo hiểm và ít tin tưởng vào các định chế. Điều này đòi hỏi Việt Nam không chỉ tăng cường đào tạo, mà trước hết phải định hướng lại cấu trúc đầu tư.

Cụ thể, cần phát triển mạnh hệ thống các quỹ đầu tư, quỹ hưu trí, quỹ bảo hiểm; Có chính sách ưu đãi thuế, phí rõ ràng hơn khi đầu tư qua định chế; Tuyên truyền mạnh hơn lợi ích đầu tư qua các kênh tổ chức.

“Nếu đầu tư cá nhân bị đánh thuế thấp hơn đầu tư qua quỹ thì sẽ khó thuyết phục họ chuyển hướng. Cần ưu đãi ngược – đầu tư thông qua định chế cần được ưu đãi mạnh hơn về thuế phí,” ông Sơn đề xuất.

>>>Đột phá chính sách mới từ Ngân hàng Nhà nước, mở đường nâng hạng thị trường chứng khoán trong năm 2025