Chứng khoán “quay xe” chóng mặt, nhà đầu tư hành động thế nào?

VN-Index bị "mắc kẹt" tại vùng 1.270 - 1.300 điểm

Dù mở cửa trong sắc xanh nhưng phiên giao dịch đầu tuần này (ngày 24/6) đã khiến không ít nhà đầu tư hoang mang khi lao dốc gần 20 điểm, VN-Index về vùng 1.254 điểm. Áp lực bán gia tăng trên diện rộng. Khối lượng giao dịch đột biến, hơn 1,2 tỷ cổ phiếu trên HOSE, qua đó xóa bỏ toàn bộ nỗ lực phục hồi của những phiên trước.

Theo các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHC), nguyên nhân một phần có thể đến từ áp lực tái cơ cấu danh mục cuối quý II/2024, cũng như kiểm soát tỷ lệ dư nợ margin cuối quý.

Dù sau đó, VN-Index phục hồi 2 phiên liên tiếp nhưng diễn biến thị trường vẫn giằng co, cho thấy đà phục hồi vẫn chưa chắc chắn. Dòng tiền duy trì với thanh khoản thấp, đơn cử phiên 26/6 chỉ đạt hơn 23.000 tỷ đồng/phiên.

Giao dịch khối ngoại vẫn tiếp tục là điểm trừ của thị trường. Trong khi VN-Index bị "mắc kẹt" tại vùng 1.270 - 1.300 điểm trong suốt 3 tháng qua thì khối ngoại liên tục bán ròng trong khi vị thế của dòng tiền nội chưa đủ để kéo thị trường lên cao. Xét về tổng thể dòng tiền khối ngoại, so với mức bán ròng 19.500 tỷ đồng trên toàn thị trường trong năm 2023, chỉ tính từ đầu năm 2024 đến phiên 25/6, con số bán ròng đã lên tới 46.800 tỷ đồng - gấp 2,3 lần cả năm ngoái.

Đơn cử, phiên 26/6, khối ngoại tiếp tục bán ròng gần 600 tỷ đồng, tập trung tại các mã FPT (279 tỷ), MWG (125 tỷ đồng), AAA (51 tỷ đồng) và VNM (46 tỷ đồng).

Về nguyên nhân thị trường lao dốc, thứ nhất, theo ông Đỗ Bảo Ngọc - Phó Giám đốc Công ty Chứng khoán Kiến thiết, tuần trước thị trường vẫn neo ở vùng điểm cao nhờ hoạt động đáo hạn phái sinh và tái cơ cấu danh mục của các quỹ ETF. Tuy nhiên, sang đến tuần này thị trường đã phản ánh đúng bản chất hiện tại là thiếu thông tin hỗ trợ và nhiều yếu tố rủi ro.

Thêm vào đó, trong tuần quý II các công ty niêm yết thường sẽ tranh thủ chốt số báo cáo tài chính quý II, báo cáo kiểm toán bán niên và các công ty chứng khoán chốt dư nợ cho vay ký quỹ (margin) quý II. Điều này khiến áp lực cung dâng cao và gây ra áp lực rung lắc ngắn hạn.

Thứ hai, việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ - Fed "diều hâu" hơn khi dự kiến chỉ có 1 lần giảm lãi suất trong năm nay cũng là yếu tố khiến nhà đầu tư thận trọng. Bởi việc lãi suất neo cao có thể khiến đồng USD khó hạ nhiệt và tác động đến tỷ giá Việt Nam. Thực tế, tỷ giá đã nóng trở lại trong thời gian gần đây bất chấp nhiều động thái can thiệp của Ngân hàng Nhà nước.

"Khi nền lãi suất cao duy trì lâu hơn, Fed chưa rõ thời điểm nới lỏng chính sách, các thị trường chứng khoán trên thế giới có thể có một đợt "định giá lại" do nhà đầu tư thay đổi kỳ vọng" - ông Đỗ Bảo Ngọc cho biết.

Thứ ba, khối ngoại bán ròng kịch liệt gây áp lực rất lớn đến tâm lý thị trường và các cổ phiếu bluechips. Giá trị từ đầu năm đến nay đã gần gấp đôi so với mức bán ròng trong cả năm 2023. Với việc đồng USD chưa thể hạ nhiệt, dòng vốn ngoại có thể tiếp tục gây áp lực đến thị trường. Dòng tiền khối nội dù "cân" thị trường khá tốt trong thời gian qua cũng đã chững lại trong bối cảnh nhiều kỳ vọng như nới lỏng chính sách tiền tệ Fed, tỷ giá hạ nhiệt, khối ngoại giảm áp lực bán bất thành.

Một điểm sáng của thị trường là dù VN-Index chật vật quanh mức 1.300 điểm nhưng một số cổ phiếu vốn hóa lớn vẫn có đà tăng đáng mơ ước. FPT, PNJ, GMD, REE, ACB, TCB đều đang ở gần vùng đỉnh lịch sử cùng mức tăng hàng chục phần trăm từ đầu năm, vượt trội hoàn toàn so với VN-Index. Hiệu suất cao của những "viên kim cương" này giúp chỉ số được cải thiện.

Đà điều chỉnh chưa kết thúc

Theo báo cáo nhận định thị trường của các công ty chứng khoán, thị trường đang giao dịch với thanh khoản rất thấp, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhà đầu tư nên giao dịch cẩn trọng trong những phiên này. Đa số cho rằng quán tính giảm điểm vẫn chưa kết thúc, nhà đầu tư tránh mua lại quá sớm, chỉ giải ngân một tỷ trọng nhỏ.

Chứng khoán KBSV đánh giá, diễn biến thị trường mấy phiên gần đây cho thấy phản ứng của phe mua tương đối chủ động và lực cầu bắt đầu có tín hiệu giải ngân thăm dò. Mặc dù vậy, rủi ro giảm điểm vẫn đang có phần lấn át hơn khi nhiều cổ phiếu trừ vẫn đang cho thấy quán tính điều chỉnh chưa kết thúc. Nhà đầu tư được khuyến nghị tránh mua lại quá sớm, chỉ giải ngân phần tỷ trọng nhỏ.

Về chiến lược đầu tư trong thời điểm này, chuyên gia cho rằng nhà đầu tư đang cầm nhiều cổ phiếu cần giảm bớt margin, hạ tỷ trọng cổ phiếu trong những vùng cân bằng chứ không nên đua bán. Những nhà đầu tư cầm tiền có xu hướng đầu tư trung và dài hạn có thể tranh thủ nhịp giảm để tích lũy thêm cổ phiếu triển vọng tốt trong nửa cuối năm.

Ngược lại, những nhà đầu tư đang cầm cổ phiếu nóng theo sóng đầu cơ thì nên bán cổ phiếu càng sớm càng tốt vì mức giảm có thể khốc liệt hơn khi thị trường bước vào nhịp điều chỉnh ngắn hạn.

Ngoài ra, theo đánh giá, bức tranh kết quả kinh doanh quý II/2024 khả năng sẽ có những diễn biến tương tự với quý I, theo hướng tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng lợi nhuận theo sự phục hồi của nền kinh tế. Trong báo cáo ước tính lợi nhuận quý II/2024 mới công bố, Chứng khoán MBS dự báo lợi nhuận toàn thị trường có thể đạt mức tăng 9,5% so với cùng kỳ trong quý II/2024 hỗ trợ bởi mức nền thấp cùng kỳ trong khi sản xuất và tiêu dùng có sự phục hồi nhỏ.

“Các nhóm ngành nổi bật với lợi nhuận kỳ vọng tăng trưởng tốt có thể kể đến là công nghệ thông tin, tài nguyên cơ bản, vật liệu xây dựng, du lịch và giải trí, bán lẻ, viễn thông, thực phẩm đồ uống,… vì số liệu cho thấy đà phục hồi kinh tế vẫn tiếp tục diễn ra tích cực” - Giám đốc Công ty Chứng khoán DSC Chi nhánh TP Hồ Chí Minh khuyến nghị.