Chuyên gia du lịch: Báo chí và du lịch tiên phong tạo nên bản sắc, 'sức mạnh mềm' của Việt Nam
Nếu báo chí và du lịch cùng nâng cấp bản thân theo hướng nhân văn, sáng tạo và số hóa, chúng ta hoàn toàn có thể kiến tạo một "Việt Nam mới" – nơi di sản thăng hoa, mỗi hành trình trở thành một câu chuyện giá trị, và mỗi người làm báo trở thành "người kể chuyện quốc gia".
Trong những năm gần đây, ngành du lịch Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, từng bước khẳng định vai trò là ngành kinh tế mũi nhọn và đóng góp lớn vào GDP quốc gia. Cụ thể, vào năm 2025, ngành du lịch Việt Nam phấn đấu đón khoảng 22 - 23 triệu lượt khách quốc tế và 120 - 130 triệu lượt khách nội địa, với tổng thu ước đạt 980 - 1.050 nghìn tỷ đồng.
Đặc biệt, ngành du lịch Việt Nam đang ngày càng chuyển mình, hướng đến phát triển bền vững gắn liền với văn hóa độc đáo, đậm đà bản sắc dân tộc. Trong đó, vai trò của báo chí truyền thông là một yếu tố then chốt, giúp thay đổi diện mạo của ngành. Hiệu ứng tích cực từ báo chí đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao hình ảnh và giá trị của ngành du lịch Việt Nam trên bản đồ du lịch quốc tế.
Báo chí và du lịch – Cái bắt tay chiến lược
Theo TS Phạm Hà - Chủ tịch LuxGroup, du lịch không chỉ là ngành kinh tế xanh, tổng hợp và giàu tính nhân văn mà còn là ngành dựa vào cảm xúc, ký ức và khát khao khám phá. Chính vì thế, báo chí – truyền thông chính là "người kể chuyện quốc gia", là cầu nối hiệu quả giữa điểm đến và trái tim du khách.
Báo chí không chỉ cung cấp thông tin mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình, định hướng và dẫn dắt công chúng. Mỗi bài viết, phóng sự hay bức ảnh đẹp đều có thể khơi gợi khát khao "xách ba lô lên và đi", niềm đam mê khám phá, giúp du khách nhận diện và cá nhân hóa hành trình của mình. Với "sức mạnh" từ những bài viết, báo chí truyền thông giúp doanh nghiệp, địa phương, điểm đến trở nên gần gũi hơn với du khách.
"Đặc biệt trong bối cảnh hậu đại dịch, khi an toàn, tính bản địa và tính trải nghiệm trở thành tiêu chí then chốt, báo chí đóng vai trò “bà đỡ tinh thần” cho ngành du lịch, góp phần phục hồi niềm tin và tái định vị điểm đến Việt Nam như một vùng đất đáng sống – đáng đến – đáng kể lại. Báo chí cũng là diễn đàn xã hội giúp phản biện chính sách, lan tỏa mô hình du lịch nhân văn, có trách nhiệm với môi trường và cộng đồng, từ đó thúc đẩy phát triển bền vững – điều cốt lõi cho ngành du lịch Việt Nam nếu muốn vươn xa", TS Phạm Hà nhấn mạnh.
Cùng quan điểm, ông Phạm Anh Vũ - Phó Tổng Giám đốc Công ty Du Lịch Việt, cũng cho rằng, báo chí truyền thông có vai trò kết nối doanh nghiệp với du khách, kết nối doanh nghiệp với các nhà quản lý để chia sẻ thông tin và tháo gỡ vướng mắc. "Báo chí không chỉ là kênh quảng bá mà còn là người kể những câu chuyện truyền cảm hứng, khơi gợi khát khao 'xê dịch' trong mỗi người đọc.
Báo chí còn là người dẫn dắt tạo ra các xu hướng du lịch mới, như du lịch xanh, du lịch trải nghiệm sâu, du lịch có trách nhiệm... Trong thời đại bùng nổ thông tin, báo chí chính thống đóng vai trò là "người gác cổng" đáng tin cậy, giúp du khách an tâm với các thông tin về chính sách, an toàn điểm đến và chất lượng dịch vụ", ông Phạm Anh Vũ bày tỏ.
Tăng cường kết nối giữa báo chí và du lịch trong kỷ nguyên số để xây dựng "Việt Nam mới"
Trong bối cảnh công nghệ số đang cách mạng hóa ngành du lịch, các chuyên gia nhấn mạnh cần có những biện pháp cụ thể hơn để tăng cường sự kết nối giữa báo chí và du lịch, tận dụng tối đa tiềm năng của cả hai lĩnh vực.
TS Phạm Hà cho rằng số hóa không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố sống còn. Du lịch và báo chí không còn là hai ngành độc lập mà là hai mặt của một tiến trình phát triển văn hóa và kinh tế chung. Ông đề xuất xây dựng các chiến lược đồng sáng tạo nội dung số, trong đó có các bài viết, video, podcast, blog, reels, VR tour, livestream… giúp hiện diện điểm đến trên các nền tảng du khách đang sử dụng mỗi ngày.
Bên cạnh đó, chiến dịch truyền thông - xúc tiến số hóa cũng cần tích hợp các chiến dịch truyền thông du lịch quốc gia với những hình thức thể hiện hấp dẫn, sáng tạo và mang tính cá nhân hóa cao. Hiện nay, ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng phổ biến, báo chí và doanh nghiệp du lịch có thể khai thác các thuật toán gợi ý hành trình, cá nhân hóa trải nghiệm đọc – xem – đi, từ đó tạo ra “hành trình số” trước khi du khách khởi hành thật sự.
Việc kết nối cộng đồng kể chuyện di sản là điều vô cùng quan trọng. Báo chí là nơi hội tụ các travel blogger, nhà làm phim, nhà báo, KOLs và người dân bản địa – những người kể chuyện truyền cảm hứng, giàu trải nghiệm và có khả năng chạm đến trái tim du khách.
“Tôi tin rằng, sự cộng hưởng giữa báo chí – công nghệ – du lịch sẽ tạo nên những “siêu phẩm truyền thông” có sức lan tỏa toàn cầu, nâng tầm vị thế thương hiệu du lịch Việt Nam trong khu vực và thế giới”, ông Phạm Hà bày tỏ.
Không những thế, để du lịch và báo chí đồng hành hiệu quả trong việc phát triển và quảng bá hình ảnh đất nước, các chuyên gia nhấn mạnh rằng cả hai ngành cần phải chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ trong tư duy mà còn trong công nghệ và con người. Báo chí cần thay đổi cách tiếp cận nội dung, không chỉ đơn thuần là đưa tin về tour tuyến, giá cả hay sự kiện mà cần kể những câu chuyện mang chiều sâu văn hóa, cảm xúc và bối cảnh sống động.
Các nhà báo không chỉ cần giỏi nghề mà còn phải thành thạo công nghệ số, sáng tạo nội dung và tối ưu hóa trên các nền tảng mạng xã hội để đưa thông tin du lịch đến gần hơn với công chúng. Đặc biệt, báo chí cần đào tạo những nhà báo am hiểu sâu sắc về du lịch và văn hóa, có khả năng sáng tạo nội dung cho cộng đồng số.
Ông Bùi Thanh Tú - Giám đốc Marketing Công ty BestPrice, cho rằng báo chí là "đối tác truyền thông chiến lược" giúp lan tỏa thông điệp của doanh nghiệp du lịch một cách sáng tạo và hiệu quả. Vì vậy, không chỉ doanh nghiệp du lịch phải làm mới bằng các sản phẩm hấp dẫn mà chính báo chí cũng nên tiếp tục đổi mới cách tiếp cận, đặc biệt là trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưu tiên nội dung ngắn gọn, sinh động, tương tác cao.
Ông Bùi Thanh Tú nhấn mạnh đến yếu tố khai thác các câu chuyện địa phương, văn hóa bản địa và xu hướng du lịch bền vững sẽ góp phần tạo nên giá trị khác biệt trong dòng chảy nội dung hiện nay: "Việc hợp tác chặt chẽ hơn giữa cơ quan truyền thông và doanh nghiệp du lịch để cùng xây dựng các chiến dịch truyền thông chuyên đề, các tuyến bài chất lượng theo mùa, theo xu hướng cũng sẽ giúp cả hai ngành phát triển song hành, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước một cách toàn diện, chuyên nghiệp và hấp dẫn hơn".
Trong khi đó, ông Phạm Anh Vũ nhấn mạnh: "Để thực sự là người bạn đồng hành hiệu quả, ngành du lịch cần những nhà báo am hiểu sâu sắc về kinh tế du lịch, văn hóa, môi trường và các xu hướng của thế giới. Sự phân tích chuyên sâu sẽ giúp các bài viết có trọng lượng và giá trị định hướng cao hơn. Để hỗ trợ thu hút khách inbound, các cơ quan báo chí cần đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho các phiên bản ngôn ngữ quốc tế có nội dung phù hợp với văn hóa và mối quan tâm của độc giả từng thị trường. Đây là cách hiệu quả nhất để chúng ta trực tiếp quảng bá thế mạnh của mình cho thế giới".
Với TS Phạm Hà, ông tin rằng nếu báo chí và du lịch cùng nâng cấp bản thân theo hướng nhân văn, sáng tạo và số hóa, chúng ta hoàn toàn có thể kiến tạo một "Việt Nam mới" – nơi di sản thăng hoa, mỗi hành trình trở thành một câu chuyện giá trị, và mỗi người làm báo trở thành "người kể chuyện quốc gia". Trong kỷ nguyên mới, hướng đến mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045, du lịch và báo chí chính là hai ngành tiên phong tạo nên bản sắc và sức mạnh mềm của Việt Nam.
"Việt Nam – đất nước đáng sống, đáng đến và đáng kể lại," TS Phạm Hà nhấn mạnh.
