Có nên cúng Rằm tháng Giêng 2025 trước ngày 15/1 Âm lịch? Ngày, giờ hoàng đạo cúng Tết Nguyên Tiêu cho mọi nhà

Rằm tháng Giêng trong văn hóa của người Việt

Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu là một trong những ngày lễ quan trọng trong văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Đây là dịp để các gia đình tưởng nhớ tổ tiên, bày tỏ lòng tri ân và cầu mong bình an, may mắn cho năm mới.

Theo Âm lịch, Rằm tháng Giêng diễn ra từ đêm 14 (đêm trước trăng rằm) đến hết ngày 15 (đêm trăng rằm) tháng Giêng. Năm 2025, ngày lễ này sẽ rơi vào thứ Tư, ngày 12/2/2025 theo Dương lịch.

>> Thị trường rằm tháng Giêng: Nguồn cung dồi dào, giá cả ổn định

Theo tín ngưỡng dân gian và tài liệu lịch sử, lễ cúng Rằm tháng Giêng thường được tiến hành vào giờ Ngọ (từ 11 giờ đến 13 giờ) đúng ngày 15 tháng Giêng Âm lịch. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, nhiều gia đình vì bận rộn nên không thể sắp xếp thời gian cúng đúng ngày. Do đó, việc thực hiện nghi lễ sớm hơn, vào ngày 13 hoặc 14 tháng Giêng, đã trở nên phổ biến và được chấp nhận.

Dù vậy, không nên cúng quá sớm, như từ ngày 11 hoặc 12 tháng Giêng, vì điều này có thể làm giảm ý nghĩa của ngày lễ. Điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm và trang nghiêm khi thực hiện nghi thức.

Trong cuốn Tìm hiểu văn hóa phương Đông 365 ngày (Nhà xuất bản Thanh Hóa), tác giả Thiên Nhân đã đề cập đến một số khung giờ tốt để cúng Rằm tháng Giêng năm 2025 như sau:

- Ngày 15/1 Âm lịch (Rằm tháng Giêng): Giờ Mão (5h-7h), giờ Ngọ (11h-13h), giờ Thân (15h-17h), giờ Dậu (17h-19h).

- Ngày 14/1 Âm lịch: Giờ Thìn (7h-9h), giờ Ngọ (11h-13h), giờ Mùi (13h-15h), giờ Tuất (19h-21h).

- Ngày 13/1 Âm lịch: Giờ Mão (5h-7h), giờ Ngọ (11h-13h), giờ Thân (15h-17h), giờ Dậu (17h-19h).

>> Hoa bưởi đầu mùa nửa triệu đồng/kg nhưng vẫn đắt khách

Chuẩn bị mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng

Dân gian xưa có câu: “Cúng cả năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”, thể hiện tầm quan trọng của ngày rằm đầu tiên trong năm mới. Vào dịp này, người dân thường đi chùa cầu an, cầu may hoặc làm lễ dâng sao để giải hạn. Bên cạnh đó, các gia đình cũng chuẩn bị mâm cúng để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Theo phong tục, bàn thờ gia tiên thường dâng lễ mặn, trong khi bàn thờ Phật chỉ cúng lễ chay.

Về cơ bản, mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng không khác nhiều so với mâm cỗ ngày Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, lễ cúng không nhất thiết phải xa hoa, mà tùy theo điều kiện kinh tế của mỗi gia đình, quan trọng nhất vẫn là lòng thành kính.

Theo quan niệm dân gian, Rằm tháng Giêng là thời điểm Phật giáng trần, mang ý nghĩa đặc biệt so với các ngày rằm khác. Do đó, mâm lễ cúng cần được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ với hai phần: mâm lễ cúng Phật và mâm lễ cúng gia tiên.

Mâm cỗ mặn cúng gia tiên

Mâm cỗ mặn truyền thống thường có bốn bát, sáu đĩa, bao gồm:

Bốn bát:

· Canh măng

· Canh bóng

· Bát miến

· Mọc

Sáu đĩa:

· Thịt gà hoặc thịt lợn luộc

· Giò/chả

· Nem rán

· Món xào

· Dưa hành hoặc dưa muối

· Xôi gấc hoặc bánh chưng

Bên cạnh các món ăn, lễ vật đi kèm gồm: hương, hoa, đèn nến, vàng mã, trầu cau, rượu. Lưu ý: Lễ vật cúng gia tiên không được đặt chung với lễ vật cúng Phật.

Một mâm cỗ mặn đơn giản có thể bao gồm:

· 500g thịt vai luộc

· Một bát canh măng

· Một đĩa rau xào

· Một đĩa nem

· Một đĩa giò lụa

· Một đĩa xôi gấc

· Một đĩa hoa quả

· Hương, hoa, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu

Bánh trôi nước là món không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên tiêu, mang ý nghĩa cầu mong mọi việc trong năm mới suôn sẻ, hanh thông.

Mâm cỗ chay cúng Phật

Mâm cỗ chay thường đơn giản, thanh tịnh nhưng vẫn đầy đủ các món mang ý nghĩa tốt lành. Một mâm cúng Phật có thể bao gồm:

· Hoa quả

· Chè, xôi

· Các món đậu

· Canh rau củ

· Bánh trôi nước

Mâm cỗ chay thường có từ 10, 12 đến 25 món, với màu sắc đại diện cho ngũ hành:

· Đỏ (Hỏa)

· Xanh (Mộc)

· Đen (Thổ)

· Trắng (Thủy)

· Vàng (Kim)

Sự hài hòa về màu sắc không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn biểu trưng cho sự cân bằng trong cuộc sống, giúp tâm hồn thanh thản và hướng đến những điều tốt đẹp.

Ngoài việc chuẩn bị mâm cúng, nhiều gia đình còn thực hiện các nghi thức như:

· Đi chùa lễ Phật để cầu bình an, may mắn

· Phóng sinh để tạo phước lành

· Làm việc thiện giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn

>> Văn khấn rằm tháng Giêng 2024 đầy đủ và dễ nhớ nhất