Chính thức vận hành trang trại điện gió 25.000 tỷ đồng lớn nhất Đông Nam Á, Việt Nam hưởng lợi lớn
Dự án đánh dấu bước ngoặt trong hợp tác năng lượng xuyên biên giới, góp phần giảm áp lực phụ tải trong nước và mở đường cho kết nối lưới điện khu vực.
Trang trại điện gió Monsoon – công trình gió trên bờ lớn nhất Đông Nam Á – đã chính thức hòa lưới thương mại ngày 22/8, sớm hơn 4 tháng so với kế hoạch. Chỉ sau 27 tháng thi công, dự án hoàn tất kết nối lưới điện và trở thành dự án năng lượng tái tạo xuyên biên giới đầu tiên tại châu Á.
Được đề xuất từ năm 2011, dự án chính thức khởi công tháng 3/2023 với tổng vốn đầu tư gần 950 triệu USD (khoảng 25.027 tỷ đồng). Trải rộng trên diện tích 68.000ha của vùng đồi núi nhiều gió thuộc 2 tỉnh Sekong và Attapeu (Lào), khoảng 133 tuabin của Envision Energy đã được lắp đặt với PowerChina đảm nhận vai trò tổng thầu.
Dòng điện từ dự án được dẫn qua 4 trạm 115 kV, nâng áp tại trạm 500 kV Monsoon trước khi truyền tải 27km tới biên giới Việt Nam. Công tác quản lý các trạm biến áp được CTCP Tư vấn Xây dựng điện 2 – Chi nhánh Vận hành và Bảo trì nhà máy điện (POM) tiếp nhận, đơn vị này cũng đã hoàn tất đóng điện trạm 500 kV Sekong vào tháng 2/2025.
Phía Việt Nam, tuyến đường dây 500 kV Monsoon – Thạnh Mỹ dài 44,71km (mạch kép) cùng trạm 500 kV Thạnh Mỹ tại Đà Nẵng được đưa vào vận hành từ ngày 23/1/2025. Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 1.100 tỷ đồng, do EVN làm chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án điện 2 đại diện chủ đầu tư, còn Alphanam E&C đảm nhận thi công liên danh. Toàn bộ hệ thống có khả năng truyền tải tối đa khoảng 2.500MW, trước mắt tiếp nhận 600MW điện gió từ Monsoon.
Với công suất 600MW, Monsoon có thể cung cấp khoảng 1,7 tỷ kWh điện sạch mỗi năm cho Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của hơn 1 triệu hộ gia đình. Nguồn điện này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh phụ tải tại Việt Nam tăng cao, đồng thời tạo bước đệm cho việc kết nối lưới điện khu vực.
Theo Quyết định 1007/QĐ-BCT của Bộ Công Thương, điện gió nhập khẩu từ Lào về Việt Nam được áp dụng giá trần 6,95 USCent/kWh trong giai đoạn 2025–2030. EVN sẽ đàm phán hợp đồng mua bán điện 25 năm trên nguyên tắc thị trường, chia sẻ lợi ích và rủi ro với chủ đầu tư. Bên cạnh đó, dự án còn có hợp đồng nhượng quyền 28 năm với Chính phủ Lào.
Dự án không phát sinh tái định cư, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế về môi trường – xã hội và giúp tạo hơn 1.600 việc làm, trong đó phần lớn cho người lao động Lào. Ngoài ra, Quỹ Phát triển cộng đồng trị giá 1,1 triệu USD của dự án đang hỗ trợ giáo dục, y tế, nông nghiệp và hạ tầng tại các làng xung quanh.
Mỗi năm, dự án giúp giảm khoảng 1,3 triệu tấn CO2 – tương đương loại bỏ 7 triệu ô tô lưu thông trong một năm hoặc trồng mới 59 triệu cây xanh.
Với tầm vóc khu vực, Monsoon không chỉ củng cố an ninh năng lượng Việt Nam mà còn là minh chứng cho khả năng hiện thực hóa lưới điện ASEAN, hướng tới giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
