Dân Mỹ bi quan kỷ lục, nền kinh tế số 1 thế giới trước mối lo suy thoái

Người tiêu dùng Mỹ đang chìm trong trong tâm trạng bi quan. Chỉ số tâm lý trên toàn quốc đang tiến gần đến mức đáy lịch sử khi hàng loạt yếu tố tiêu cực đồng loạt xuất hiện: lạm phát tăng cao, tỷ lệ thất nghiệp leo thang, làn sóng sa thải hàng loạt, chiến tranh thương mại toàn cầu và đợt đóng cửa chính phủ kéo dài kỷ lục - tất cả khiến không khí dịp lễ trở nên ảm đạm.

Theo số liệu sơ bộ tháng 11, chỉ số tâm lý người tiêu dùng giảm 3,3 điểm xuống còn 50,3 - chỉ cao hơn chút ít so với mức 50 điểm của tháng 6/2022, đáy lịch sử trong chuỗi dữ liệu của Đại học Michigan từ năm 1978 đến nay.

Con số này thấp hơn phần lớn dự báo trong khảo sát trước đó với các chuyên gia kinh tế từ các tờ báo tài chính hàng đầu nước Mỹ. Đặc biệt, chỉ số đánh giá tình hình kinh tế hiện tại sụt giảm mạnh 6,3 điểm, chạm đáy kỷ lục ở mức 52,3 do lo ngại ngày càng gia tăng về hậu quả từ bế tắc chính trị tại Washington. Nhận thức của người Mỹ về thị trường lao động cũng tiếp tục xấu đi trong tháng trước. Điểm sáng duy nhất, theo khảo sát hàng tháng của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, là kỳ vọng lạm phát của họ đã có dấu hiệu hạ nhiệt nhẹ.

Kỳ vọng về thất nghiệp tăng tháng thứ 3 liên tiếp khi người tiêu dùng đưa ra mức xác suất trung bình 43% - cao nhất kể từ tháng 4 - cho khả năng tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng trong vòng một năm tới. Song, kỳ vọng về mức tăng giá tiêu dùng trong năm tới đã hạ xuống còn 3,2% trong tháng 10 so với mức 3,4% của tháng 9.

Bên cạnh đó, vẫn chưa rõ liệu những tháng tới có đánh dấu bước ngoặt cho ngành máy móc nông nghiệp đang gặp khó khăn hay không, khi thông tin chi tiết về thỏa thuận đình chiến thương mại mới nhất giữa Mỹ và Trung Quốc còn quá ít ỏi, khiến các nhà sản xuất vẫn đang tự hỏi khi nào người trồng trọt mới bắt đầu chi tiêu trở lại.

Đó là quan điểm của Gerrit Marx, giám đốc điều hành CNH Industrial - một trong những nhà sản xuất thiết bị nông nghiệp lớn nhất thế giới. Ông chỉ ra "sự mơ hồ dai dẳng" của thương mại toàn cầu và "sự thiếu chắc chắn vẫn còn hiện hữu" đối với nền kinh tế nông nghiệp Mỹ.

Việc Trung Quốc mua vào đậu nành Mỹ đợt đầu tiên trong mùa vụ này đã giúp đẩy giá đậu nành kỳ hạn lên mức cao nhất trong hơn một năm. Tuy nhiên, khối lượng thu mua trong những tháng tới cuối cùng sẽ quyết định liệu điều kiện có thực sự cải thiện cho ngành nông nghiệp hay không.

Bế tắc tại Quốc hội Mỹ có thể được giải tỏa?

Sau chiến thắng vang dội trong Ngày Bầu cử vào thứ Ba, thì tới thứ Sáu ngày 7/11, Đảng Dân chủ đã đưa ra đề xuất hòa giải với Đảng Cộng hòa, dường như nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ bằng cách điều chỉnh yêu cầu của họ về việc dỡ bỏ thời hạn áp dụng Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp lý (ACA) như điều kiện cho bất kỳ thỏa thuận nào.

Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa đã bác bỏ đề xuất này - một phương án về cơ bản sẽ gia hạn chương trình chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu người Mỹ thêm một năm nữa.

Cử tri khắp Bờ Đông đã mang lại chiến thắng áp đảo cho Đảng Dân chủ vào thứ Ba, bầu ra các ứng cử viên thuộc nhiều khuynh hướng khác nhau trong đảng - một biểu hiện rõ ràng cho sự bất mãn với Tổng thống Donald Trump gần một năm sau khi ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai.

Tại Virginia, cựu Dân biểu ôn hòa Abigail Spanberger đã có màn thắng lợi mạnh mẽ nhất của Đảng Dân chủ trong lịch sử gần đây của tiểu bang. Còn tại New Jersey, một ứng cử viên ôn hòa khác, Dân biểu Mikie Sherrill, đã phá vỡ liên minh mà Trump và đối thủ Cộng hòa của bà - cựu nghị sĩ bang Jack Ciattarelli - đã xây dựng để thu hẹp khoảng cách tại Garden State trong các kỳ bầu cử gần đây.

Tại thành phố New York, đảng viên xã hội dân chủ Zohran Mamdani đắc cử Thống đốc bang, đánh dấu lần thứ hai đánh bại cựu Thống đốc Andrew Cuomo từ khi ông Cuomo ra tranh cử với tư cách ứng cử viên độc lập được Tổng thống Trump ủng hộ.

Trong khi cuộc đối đầu vẫn căng thẳng, một số đảng viên Dân chủ cáo buộc Tổng thống Donald Trump đang lợi dụng các vấn đề về chăm sóc sức khỏe, viện trợ lương thực và nay là cả ngành hàng không nội địa làm công cụ mặc cả để buộc đạt được thỏa thuận. Một thẩm phán liên bang đã ra lệnh cho Tổng thống phải khôi phục toàn bộ chương trình hỗ trợ lương thực (SNAP) bị đình chỉ, nhưng hôm thứ Sáu, đội ngũ luật sư của Trump đã đệ đơn kháng cáo nhằm tránh phải tài trợ đầy đủ cho chương trình nuôi sống 42 triệu người Mỹ.

Ngay cả Phố Wall cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng đóng cửa chính phủ kéo dài. Các nhà phân tích tài chính cho rằng nỗ lực cắt giảm viện trợ lương thực theo Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung của Trump có thể gây thiệt hại cho các nhà bán lẻ thực phẩm lớn và chuỗi cung ứng của họ khi bước vào mùa lễ.

Ngay cả trước khi có lệnh cắt giảm, dự luật thuế và chi tiêu của Đảng Cộng hòa được Quốc hội thông qua hồi mùa hè đã cắt giảm đáng kể nguồn cung cấp thực phẩm cho hàng triệu người Mỹ nghèo và khuyết tật. Các nhà phân tích cảnh báo, khi các hộ gia đình thu nhập thấp đang phải chịu gánh nặng kép từ lạm phát do thuế quan gây ra và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, việc cắt giảm trợ cấp hàng tháng hiện nay có khả năng khiến tình hình thêm tồi tệ.

Các nhà bán lẻ hàng tiêu dùng thiết yếu cũng đang gặp khó khăn, với chỉ số cổ phiếu ngành này hoạt động kém hơn thị trường chung. Chỉ số này giảm 0,4% từ đầu năm đến nay, trong khi Chỉ số S&P 500 tăng 14%. Eric Clark, giám đốc đầu tư của Accuvest Global Advisors, nhận định: "Trong tương lai gần, ít nhất 2/3 người tiêu dùng sẽ tiếp tục 'thắt lưng buộc bụng' trì hoãn chi tiêu không thiết yếu và phải chật vật làm mọi cách để tồn tại".

Tham khảo CNBC, Market Watch