ĐBQH đề nghị tính hệ số bồi thường chi tiết đến từng thửa: Đường Bà Triệu nhân hệ số 1, 5 , nhưng đường Hàng Ngang phải nhân 5

Ngày 19/11, tại phiên thảo luận tổ về dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Góp ý về Điều 10 của dự thảo nghị quyết, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) đánh giá cao đề xuất của cơ quan soạn thảo về việc phân 3 mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng từ đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất sang đất ở.

Theo dự thảo, mức thu được tính theo tỷ lệ chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp, cụ thể:

30% phần chênh lệch nếu diện tích chuyển đổi nằm trong hạn mức giao đất ở tại địa phương; 50% phần chênh lệch đối với diện tích vượt hạn mức nhưng không quá 1 lần hạn mức; 100% phần chênh lệch đối với phần diện tích vượt quá 1 lần hạn mức.

Ông Cường cho rằng đây là bước điều chỉnh hợp lý, bởi nhiều năm qua, khi áp mức thu 100% phần chênh lệch, người dân phải nộp tới hàng tỉ đồng chỉ để biến đất vườn hay ao liền kề thành đất ở.

“Nhu cầu về nhà ở là chính đáng, nhưng nghĩa vụ tài chính lại quá sức. Mức thu 30% trong hạn mức giao đất ở là phù hợp, vừa giảm gánh nặng vừa khuyến khích người dân hợp thức hóa nhu cầu sử dụng đất”, ông nói.

Đại biểu cũng đồng tình việc tăng tỷ lệ thu cho diện tích vượt hạn mức, coi đây là cách bảo đảm công bằng, tránh tình trạng lợi dụng chính sách để gom đất, chia lô tràn lan.

Một nội dung khác được đại biểu Hoàng Văn Cường đặc biệt quan tâm là việc chuyển từ cơ chế tính bồi thường đất theo giá đất cụ thể sang bảng giá đất nhân hệ số điều chỉnh.

Theo ông, cách làm này giúp an toàn cho quản lý vì giảm rủi ro pháp lý trong quá trình xác định giá đất cụ thể vốn rất phức tạp và dễ phát sinh tiêu cực. Tuy nhiên, ông chỉ rõ rủi ro ngược lại:

“Bảng giá đất hiện nay rất thấp so với giá thị trường. Dù có nhân hệ số thì nhiều nơi vẫn thấp hơn rất nhiều, gây thiệt hại cho người dân có đất bị thu hồi.”

Để bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, ông đề nghị hệ số điều chỉnh không thể áp dụng chung cho toàn bộ địa bàn mà phải xây dựng đến từng vị trí đất, từng tuyến phố, phản ánh đúng giá trị thương mại thực tế.

Ông dẫn chứng: Đường Bà Triệu có thể chỉ cần nhân hệ số 1,5 lần, nhưng đường Hàng Ngang là khu vực thương mại đắt đỏ nhất Hà Nội phải nhân tới 5 lần.

“Không thể lấy cùng một hệ số cho hai vị trí khác nhau hoàn toàn về giá trị sử dụng và giá trị thị trường. Nếu làm chung, chắc chắn người dân ở những vị trí đặc thù sẽ chịu thiệt”, ông nhấn mạnh.

Ở góc nhìn khác, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn Hà Nội) bày tỏ băn khoăn trước việc đưa nhiều mức tỷ lệ (30%, 50%, 100%) khi tính tiền sử dụng đất. Ông cho rằng cách tính theo tỷ lệ chênh lệch như vậy dễ tạo ra sự khác biệt lớn giữa các địa phương, thậm chí 30% ở đô thị lớn vẫn có thể cao hơn100% ở khu vực nông thôn.

Đại biểu Hà lưu ý quy định này có thể xung đột với Điều 121 của Luật Đất đai, do đó nên nghiên cứu một mức tỷ lệ thống nhất, bảo đảm dễ thực hiện, hạn chế tranh chấp và tạo sự công bằng.