Đề xuất áp thuế chuyển nhượng bất động sản lên đến 20%
Phó Viện trưởng Viện Ngân hàng - Tài chính (Đại học Kinh tế Quốc dân đề xuất cần áp thuế chuyển nhượng bất động sản như thuế thu nhập doanh nghiệp.
Phát biểu tại Hội thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) vào chiều ngày 14/3, PGS.TS Phan Hữu Nghị - Phó Viện trưởng Viện Ngân hàng - Tài chính (Đại học Kinh tế Quốc dân) đánh giá, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là hiện nay là một trong những nguồn thu quan trọng đối với hệ thống thuế TNCN.
Mặc dù vậy, phương pháp tính thuế đối với loại thu nhập này hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn chế và gây ra nhiều bất cập trong thực tế.
Thuế TNCN đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản hiện được áp dụng theo 2 phương thức, gồm:
1. Thuế 2% trên giao dịch: Người bán sẽ phải nộp thuế bằng 2% tổng giá trị BĐS ghi trên hợp đồng chuyển nhượng, không quan tâm đến việc có lãi hay lỗ.
2. Thuế 20% trên chênh lệch giữa giá mua và giá bán: Đây là phương thức yêu cầu kê khai rõ ràng giá mua và giá bán lẻ để tính thuế trên phần lợi nhuận thực tế.
>> Từ bây giờ, các trường hợp bị hạn chế quyền sử dụng đất thể hiện thế nào trên sổ đỏ?
Theo ông Nghị, dù phương án 2% trên giá trị giao dịch đơn giản, dễ thu nhưng lại tạo ra lỗ hổng lớn trong việc kê khai giá bán.
Theo đó, người bán thường khai giá chuyển nhượng thấp hơn so với thực tế để giảm số thuế phải nộp, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước và khiến thị trường bất động sản thiếu đi sự minh bạch.
Trong khi đó, phương án thuế 20% chênh lệch giá mua và giá bán có lợi thế hơn nhờ phản ánh được chính xác thu nhập thực tế. Mặc dù vậy, phương án này hiện đang gặp khó khăn trong việc xác định đúng giá mua, đặc biệt đối với các giao dịch BĐS diễn ra cách đây nhiều năm, khi chưa có cơ chế quản lý giá mua - bán minh bạch như hiện nay.
Nhằm đảm bảo tính công bằng cũng như hạn chế tình trạng lách thuế, PGS.TS Phan Hữu Nghị đề xuất cần áp dụng phương thức đánh thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và giá bán như thuế thu nhập doanh nghiệp.
Theo lý giải bởi hiện nay các cơ quan thuế và Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có đầy đủ thông tin về giá mua bán để tính thuế. Chính vì thế việc kiểm soát giá chuyển nhượng hoàn toàn có thể thực hiện được bằng cách đối chiếu với dữ liệu thực tế.
Khi người mua chấp nhận kê khai giá thấp để tránh thuế, đến khi bán lại sẽ gặp khó khăn khi phải ghi nhận giá mua thấp hơn so với giá thị trường, điều này khiến số thuế phải nộp cao hơn đối với giao dịch mua bán sau này, khi người mua không đồng ý với mua bán 2 giá.
Ngoài ra, mức thuế 20% trên phần chênh lệch giá mua/bán cũng cần đi kèm với chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với hành vi kê khai giá.
Trong khi đó, những giao dịch BĐS sẽ trở nên minh bạch hơn, có thể hạn chế tình trạng "hai giá", giúp Nhà nước thu thuế công bằng hơn, thị trường bị đẩy giá do môi giới, mua bán lòng vòng cũng sẽ bị hạn chế tối đa.
Việc áp dụng thuế 20% trên lợi nhuận thực tế sẽ giúp hạn chế tình trạng đẩy giá nhà đất, nếu như áp dụng nghiêm ngặt chính sách đánh thuế trên giá trị tăng thêm, các công ty bất động sản cũng sẽ tính toán kỹ lưỡng hơn khi quyết định mức giá bán, từ đó, giúp thị trường vận hành một cách minh bạch hơn.
