Điều gì khiến nhà điều hành sẽ kéo dài chuỗi hút ròng tiền?

Tính đến ngày 17/10, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã thực hiện 19 phiên phát hành tín phiếu liên tiếp với tổng số tiền hơn 243.600 tỷ đồng.

Việc NHNN liên tục hút ròng tiền về qua thị trường mở trong gần một tháng là một trong những lý do khiến lãi suất liên ngân hàng bật tăng, làm dấy lên lo ngại lãi suất cho vay sẽ khó giảm thêm. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, vẫn còn những yếu tố khiến nhà điều hành sẽ kéo dài chuỗi hút ròng tiền.

NHNN hút ròng lượng tiền "khủng", lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh

Chuyên gia tài chính - ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu nhìn nhận: "Thông thường hành động hút tiền về là lo ngại tiền dư thừa trên thị trường làm lạm phát tăng cao. Thế nhưng, lạm phát vẫn đang dưới mục tiêu đặt ra do sức cầu tiêu dùng hiện khá yếu vì thu nhập người dân sụt giảm, tăng trưởng kinh tế chậm lại, chi tiêu giảm… Vì vậy, NHNN vẫn nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế”.

TS Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia tài chính - ngân hàng

Tuy nhiên, về lý thuyết, khi thanh khoản trên thị trường dồi dào cũng là một trong những điều kiện để các ngân hàng giảm lãi suất huy động, từ đó giảm lãi vay. Thế nhưng, phản ứng sau chuỗi hút ròng mạnh của NHNN, lãi suất liên ngân hàng đã bật tăng trở lại sau khi lao dốc mạnh vào tuần trước.

Dữ liệu mới nhất được NHNN công bố cho thấy, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (chiếm khoảng 90% giá trị giao dịch) đang ở mức 0,71% từ mức 0,35% ghi nhận vào cuối tuần trước (13/10) và từ mức 0,15% vào cuối tháng trước (28/9).

Lãi suất các kỳ hạn chủ chốt khác cũng có xu hướng tăng,: kỳ hạn 1 tuần tăng từ 0,55% cuối tuần trước lên 0,83%; kỳ hạn 2 tuần tăng từ 0,75% lên 0,97%...

Kể từ đầu tháng 5, lãi suất liên ngân hàng đã liên tục giảm sâu về vùng đáy lịch sử (0,1 - 0,2%/năm) được thiết lập vào những tháng cuối năm 2020 trong bối cảnh thanh khoản hệ thống dư thừa do tăng trưởng tín dụng ở mức thấp.

Liên tục trong 3 tháng qua, lãi suất liên ngân hàng duy trì ở mức thấp kỷ lục. Điều này đã gây ra sức ép lên tỷ giá khi chênh lệch lãi suất giữa USD và VND lên tới 4 - 5 điểm % đối với các kỳ hạn dưới 1 tháng, nhất là khi đồng bạc xanh liên tục tăng giá trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, ông Hiếu nhận xét, dù lãi suất thị trường liên ngân hàng đã tăng mạnh, nhưng mặt bằng chung vẫn ở mức rất thấp so với giai đoạn nửa đầu năm. Hơn nữa, thời điểm hiện nay, sức hấp thụ vốn của doanh nghiệp vẫn còn yếu, cho thấy thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn đang rất dồi dào.

3 kịch bản ứng với từng vùng tỷ giá

Giới phân tích nhìn nhận động thái hút tiền qua kênh tín phiếu ngắn hạn của NHNN được xem là bình thường để giảm bớt thanh khoản dư thừa trên hệ thống. Tuy nhiên, trong bối cảnh các lô tín phiếu đầu tiên sẽ bắt đầu đáo hạn từ cuối tuần này, dự báo NHNN sẽ tiếp tục phát hành tín phiếu trong thời gian tới và không loại trừ khả năng sẽ có sự gia tăng về quy mô cũng như kỳ hạn.

Đà tăng giá của đồng USD trên thị trường quốc tế tiếp tục được hỗ trợ bởi số liệu CPI của Mỹ tăng mạnh hơn kỳ vọng trong tháng 9 làm gia tăng lo lắng về việc Cục Dự trữ liên bang (Fed) sẽ giữ lãi suất cao hơn thêm một thời gian. Theo đó, đồng USD trong nước đang ở mức cao nhất kể từ đầu năm đến nay, trên 24.000 đồng/USD.

Những yếu tố trên khiến các chuyên gia nhận định, trong thời gian tới, NHNN vẫn tiếp tục hút ròng tiền.

Giới phân tích cho rằng dù lãi suất liên ngân hàng tăng nhưng kỳ hạn qua đêm vẫn dưới 1% - không phải là mức đáng lo ngại; tỷ giá liên ngân hàng vẫn ở mức cao và chênh lệch lãi suất VND/USD duy trì cao kích thích hoạt động giao dịch đầu cơ gây áp lực lên tỷ giá. Do vậy, NHNN sẽ vẫn tiếp tục phát hành thêm tín phiếu mới để thay thế những tín phiếu đã đáo hạn.