Dòng sông dài 390km 'cõng' 5 cây cầu nối tỉnh rộng nhất Việt Nam với địa phương liền kề
Hiện nay, có tổng cộng 5 cây cầu bắc qua sông Lam, kết nối Nghệ An và Hà Tĩnh.
Theo Cổng thông tin UBND tỉnh Nghệ An, Xứ Nghệ là tên gọi chung của vùng đất Hoan Châu cũ, bao gồm cả Nghệ An và Hà Tĩnh, từ thời nhà Hậu Lê. Hai tỉnh này đều thuộc một nền văn hóa thống nhất gọi là văn hóa Lam Hồng, với biểu tượng chung là núi Hồng và sông Lam. Cả hai tỉnh đều sử dụng một phương ngữ chung là tiếng Nghệ và có chung kho tàng văn hóa. Núi Hồng Lĩnh nằm trọn trong địa phận Hà Tĩnh, trong khi sông Lam tạo thành ranh giới tự nhiên giữa Nghệ An và Hà Tĩnh.
Thông tin từ Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An cho biết, sau khi đất nước thống nhất vào năm 1975, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội khóa V ngày 24/12/1975, hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh được hợp nhất thành tỉnh Nghệ Tĩnh. Năm 1976, Ban Tổ chức chính quyền của hai tỉnh cũng được sáp nhập.
Tuy nhiên, đến ngày 12/8/1991, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa VIII đã ban hành Nghị quyết tách tỉnh Nghệ Tĩnh, khôi phục lại hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, đồng thời Ban Tổ chức chính quyền của tỉnh Nghệ Tĩnh cũng được phân tách và hoạt động độc lập theo từng tỉnh.
Sông Lam, dòng sông dài 390km, là ranh giới tự nhiên giữa hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Sông Lam bắt nguồn từ cao nguyên Xiengkhuang của Lào, phần lớn chảy qua Nghệ An, và tại Hà Tĩnh, sông Lam hợp lưu với sông La trước khi đổ ra biển Đông tại cửa Hội.
Hiện nay, có tổng cộng 5 cây cầu bắc qua sông Lam, kết nối Nghệ An (tỉnh có diện tích lớn nhất Việt Nam) và Hà Tĩnh.
Cầu Bến Thủy I
Cầu Bến Thủy I được khởi công vào năm 1986 và khánh thành vào ngày 19/5/1990, đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Khi đó, Nghệ An và Hà Tĩnh vẫn là tỉnh Nghệ Tĩnh. Cầu kết nối phường Bến Thủy, thành phố Vinh (Nghệ An) và thị trấn Xuân An, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh).
Đây là công trình cầu bộ đầu tiên vượt qua sông Lam, nối liền hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Cầu dài 630,5m, rộng 12m, có kết cấu dàn thép và gồm 13 nhịp. Cầu Bến Thủy I không chỉ có ý nghĩa quan trọng về giao thông mà còn thúc đẩy sự giao thương, phát triển kinh tế - xã hội của hai tỉnh và các địa phương lân cận. Trong suốt hàng chục năm qua, cầu Bến Thủy I đã trở thành biểu tượng trong tâm thức của người dân xứ Nghệ.
Cầu Bến Thủy II
Cầu Bến Thủy II nằm cách cầu Bến Thủy I khoảng 800m về phía thượng lưu, kết nối huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) và huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Cầu được khởi công vào ngày 14/3/2010 và thông xe vào ngày 7/9/2012 với tổng mức đầu tư 1.260 tỷ đồng.
Theo thông tin từ Báo Nghệ An, cầu Bến Thủy II có các hạng mục lớn gồm đường dẫn đầu cầu, cầu dẫn và cầu chính vượt sông Lam với tổng chiều dài 3.640m, trong đó cầu dẫn và cầu chính vượt sông dài 996m, đường đầu cầu hai bên dài 2.644m; tổng mức đầu tư là 1.259.603 triệu đồng (Bộ Giao thông - Vận tải làm chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư là PMU 85).
Từ khi đưa vào sử dụng, cầu Bến Thủy II đã giúp giảm tải cho cầu Bến Thủy 1 đang xuống cấp, đồng thời hoàn thiện tuyến tránh thành phố Vinh và nối liền mạng lưới giao thông trên quốc lộ 1A đoạn qua Nghệ An và Hà Tĩnh.
Cầu Cửa Hội
Cầu Cửa Hội nằm trên tuyến đường ven biển, nối Cửa Lò (Nghệ An) với huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Công trình này được khởi công vào ngày 15/2/2019 và thông xe vào ngày 14/3/2021 với tổng mức đầu tư 950 tỷ đồng. Cầu dài 1.728m, phần cầu chính gồm 3 nhịp và 2 tháp dây văng hình búp sen. Phần cầu chính rộng 18,5m, và phần cầu dẫn rộng 16m.
Cầu Cửa Hội giúp hoàn thiện tuyến đường ven biển qua hai tỉnh, mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời cải thiện môi trường đầu tư và củng cố quốc phòng an ninh cho khu vực Bắc Trung Bộ.
Cầu Hưng Đức
Cầu Hưng Đức bắc qua sông Lam, thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, nối Diễn Châu (Nghệ An) với Bãi Vọt (Hà Tĩnh). Cầu dài hơn 4km, với tổng giá trị đầu tư hơn 1.200 tỷ đồng. Cầu có 90 nhịp, rộng 17,5m với 4 làn xe và vận tốc thiết kế 80km/h.
Cầu Hưng Đức và tuyến cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt được thông xe giúp tăng cường kết nối giữa trung tâm kinh tế, chính trị của hai tỉnh và khu vực Bắc Trung Bộ, đồng thời đảm bảo vận tải nhanh chóng và an toàn.
Cầu Yên Xuân
Cầu Yên Xuân được khởi công xây dựng vào ngày 2/10/2015 và khánh thành vào năm 2016, với tổng mức đầu tư 730 tỷ đồng. Cầu dài 3,6km, trong đó chiều dài cầu là 1,9km, đường dẫn hai đầu cầu khoảng 1,4km, và bề rộng cầu 9m. Công trình này giúp giải quyết nhu cầu đi lại cho người dân các xã phía nam sông Lam thuộc huyện Nam Đàn (Nghệ An) và huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh). Cầu Yên Xuân xóa bỏ tình trạng "ốc đảo" của nhiều xã trong mùa mưa lũ và giảm tình trạng ùn tắc giao thông ở khu vực cầu đường sắt Yên Xuân.
