Dòng sông ngầm trong lòng hang động lớn nhất thế giới của Việt Nam từng khiến báo Mỹ 'choáng ngợp', có đoạn sâu đến hàng trăm mét, tạo ra ghềnh thác cao hơn 10m trong hang
Con sông ngầm này đóng vai trò như một “máy điều hòa tự nhiên” duy trì nhiệt độ ổn định cho hệ sinh thái trong hang động lớn nhất thế giới.
Hang Sơn Đoòng nằm ở xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, thuộc vùng lõi của Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, gần biên giới Việt - Lào. Sơn Đoòng được ông Hồ Khánh, là người dân địa phương phát hiện lần đầu vào năm 1990. Đến năm 2009, hang được nghiên cứu chi tiết bởi nhóm thám hiểm Anh - Việt do ông Howard Limbert - một chuyên gia hang động Hoàng gia Anh dẫn đầu. Từ đó, Sơn Đoòng trở nên nổi tiếng trên toàn thế giới và được nhiều người gọi là “xứ sở thần tiên dưới lòng đất” nhờ vẻ đẹp hoang sơ và hệ sinh thái độc đáo của nó.
Ngoài cảnh quan đa dạng, hang Sơn Đoòng còn sở hữu một hệ thống sông ngầm lớn, được hình thành bởi sự giao thoa của hai dòng sông Rào Thương và dòng sông từ hang Khe Ry – nguồn nước xuất phát từ biên giới Lào. Dòng sông ngầm trong hang đã tạo ra một môi trường đặc biệt và hệ sinh thái riêng biệt với dòng nước chảy qua các thác ghềnh, tạo thành từng lớp sương mù và những tầng mây hơi nước lơ lửng trong không gian rộng lớn của hang.
Dòng sông ngầm trong hang được hình thành từ các suối nhỏ trên dãy rừng dọc đoạn Km 33 đến Km 40 của đường Hồ Chí Minh nhánh Tây. Suối này được tiếp thêm nước khi chảy qua bản Đoòng, mang tên Rào Thương và tiếp tục nhận nguồn nước từ Hang Lạnh trước khi chảy qua Hang Én. Dòng suối Rào Thương tiếp tục thu thêm nước từ hang Khe Ry – hang động nước dài nhất Việt Nam với chiều dài hơn 17km. Các nguồn nước này từ biên giới Việt - Lào, cùng với lưu lượng lớn của Rào Thương, tạo nên dòng chảy mạnh mẽ, đặc biệt vào những ngày mưa lũ, biến hệ thống sông ngầm của Sơn Đoòng trở thành một trong những dòng chảy độc đáo nhất thế giới.
Vào khoảng tháng 10 hàng năm, khi mùa mưa đến, mực nước bên trong Hang Én và hang Sơn Đoòng có thể dâng lên tới 90-100m. Dòng sông ngầm chảy qua hang Sơn Đoòng tạo ra nhiều ghềnh thác bên trong hang, với những đoạn thác cao 5m, thậm chí có nơi cao hơn 10m. Các thác nước này tạo nên âm thanh vang dội trong không gian rộng lớn gần cửa vào, âm thanh này từng khiến ông Hồ Khanh cảm thấy hoảng sợ khi trú mưa bên ngoài và nghe thấy tiếng gầm rú phát ra từ bên trong hang.
Dòng sông ngầm tiếp tục chảy sâu vào trong lòng hang có những đoạn vòm cao từ 150-200m ở khu vực mà dòng sông đi qua. Khách du lịch khi đến đây sẽ đi men theo các lối đi lưng chừng hang, trong khi phía dưới là dòng sông ngầm chảy ở độ sâu từ 40-50m. Khi chảy đến khu vực Hố Sụt 1, dòng sông đổ xuống một thác nước sâu 40m rồi biến mất khỏi hang Sơn Đoòng. Các nhà thám hiểm nghi ngờ rằng dòng sông ngầm này có thể nối liền với Hang Thung nằm cách đó khoảng 600m.
Con sông ngầm bên trong hang Sơn Đoòng đóng vai trò như một “máy điều hòa tự nhiên” duy trì nhiệt độ ổn định cho hệ sinh thái trong hang. Sự chênh lệch nhiệt độ cùng hơi nước từ dòng sông ngầm tạo ra những đám mây lơ lửng, biến Sơn Đoòng thành một thế giới kỳ ảo trong mắt các nhà thám hiểm.
Năm 2019, nhóm thám hiểm do ông Howard Limbert dẫn đầu cùng với những chuyên gia lặn hang động hàng đầu thế giới là những người từng tham gia vào chiến dịch giải cứu đội bóng nhí ở Tham Luang, Thái Lan đã tiến hành cuộc lặn khảo sát tại một hồ nước ngầm ở Hố Sụt 1. Mục tiêu là tìm kiếm sự kết nối giữa các hang động.
Sau gần một tuần khảo sát, đoàn đã phát hiện một lối ngầm ở độ sâu 90m. Tuy nhiên, do thiếu thiết bị chuyên dụng để lặn ở độ sâu lớn, cuộc khảo sát phải tạm dừng. Nếu đoạn hang ngầm này thực sự nối với Hang Thung, thể tích của hang Sơn Đoòng sẽ tăng thêm 1,6 triệu m³. Các cuộc thám hiểm tiếp theo dự kiến sẽ được tiến hành trong thời gian tới.
| Trong bài viết mới đăng ngày 1/11 trên trang Livescience – một chuyên trang về khoa học, khảo cổ học, thế giới tự nhiên tại New York, Mỹ – tác giả Sascha Pare đã giúp độc giả quốc tế hình dung rõ nét về hang Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới ở Việt Nam. "Hang Sơn Đoòng của Việt Nam rộng đến mức có thể đặt 15 đại kim tự tháp vào bên trong và lái một chiếc máy bay Boeing 747 qua một số lối đi vào hang. Hang nằm bên dưới một khu rừng rậm rạp trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, nơi có những khu rừng nguyên sinh phát triển nhờ các giếng trời khổng lồ", tác giả Sascha Pare viết. |
