Đức phản đối EU áp thuế 45% lên xe điện Trung Quốc

Liên minh châu Âu (EU) vừa thông qua nghị quyết áp thuế lên tới 45% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc vào ngày 4/10, đánh dấu một bước ngoặt căng thẳng mới trong quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế lớn.

Kết quả cuộc bỏ phiếu cho thấy sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ EU, với 10 quốc gia ủng hộ. 5 nước - trong đó có "đầu tàu" Đức - phản đối, và 12 nước còn lại bỏ phiếu trắng. Quyết định này trao quyền cho Ủy ban châu Âu triển khai các biện pháp thuế quan trong thời hạn 5 năm tới.

Căn cứ áp thuế được đưa ra sau cuộc điều tra kéo dài của EU, xác định Trung Quốc đã thực hiện trợ cấp không công bằng cho ngành công nghiệp xe điện nước này.

Phía Bắc Kinh đã kiên quyết bác bỏ các cáo buộc và cảnh báo về các biện pháp trả đũa, nhắm vào các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của châu Âu như sữa, rượu mạnh, thịt lợn và ô tô.

Tuy vậy, Ủy viên Thương mại EU cho biết: "Chúng tôi vẫn để ngỏ cửa đối thoại với Trung Quốc để tìm giải pháp thay thế phù hợp với quy định WTO".

Tác động sâu rộng đến thị trường

Thị trường phản ứng trái chiều với động thái này. Cổ phiếu các nhà sản xuất ô tô châu Âu như Volkswagen, BMW và Mercedes-Benz đã hồi phục nhẹ sau một thời gian dài giảm điểm do lo ngại về triển vọng kinh doanh.

Ngược lại, nhóm cổ phiếu ngành đồ uống chịu áp lực đáng kể, với Pernod Ricard giảm 1,8%, Remy Cointreau sụt 3,1%, trong khi Diageo - công ty có liên doanh sản xuất Cognac và Champagne với LVMH - giảm 1%.

Tại Trung Quốc - thị trường ô tô lớn nhất thế giới - các thương hiệu nội địa đang thống trị phân khúc xe điện, gây áp lực lớn lên các nhà sản xuất châu Âu. Điển hình như Volkswagen, hãng xe Đức đã khiến nhiều người bàng hoàng khi cân nhắc việc đóng cửa một số nhà máy trong nước để cắt giảm chi phí.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA) ủng hộ biện pháp đánh thuế mới, cho rằng đây là bước đi cần thiết để bảo vệ ngành công nghiệp trong nước trước cạnh tranh không lành mạnh. Tuy nhiên, một số chuyên gia cảnh báo việc áp thuế có thể đẩy giá xe điện lên cao, ảnh hưởng đến mục tiêu chuyển đổi xanh của EU.

Về phía Trung Quốc, Bộ Thương mại nước này thừa nhận thiện chí đối thoại của EU nhưng cũng cảnh báo rằng việc áp thuế sẽ "làm suy giảm nghiêm trọng" niềm tin của doanh nghiệp Trung Quốc vào thị trường châu Âu.

Các cuộc đàm phán giữa hai bên vẫn đang tiếp tục, tập trung vào khả năng thiết lập cơ chế kiểm soát giá và sản lượng xuất khẩu thay vì áp thuế.

Quyết định này nằm trong chiến lược rộng lớn hơn của EU nhằm giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Cựu Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu Mario Draghi từng cảnh báo về mối đe dọa từ "cạnh tranh do nhà nước Trung Quốc bảo trợ". Năm 2023, kim ngạch thương mại giữa EU và Trung Quốc đạt 739 tỷ euro (khoảng 815 tỷ USD), cho thấy mức độ phụ thuộc lẫn nhau giữa hai nền kinh tế.

Ngành ô tô chịu tác động sâu sắc nhất

Quyết định áp thuế của EU đặt các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc trước lựa chọn khó khăn: hoặc chấp nhận thuế quan và giảm biên lợi nhuận, hoặc buộc phải tăng giá bán - trong bối cảnh nhu cầu trong nước đang chậm lại. Điều này đã thúc đẩy một số hãng xe Trung Quốc cân nhắc việc đầu tư nhà máy tại châu Âu nhằm tránh thuế.

Tập đoàn Geely - chủ sở hữu của Volvo (Thụy Điển) và Lotus (Anh) - đã lên tiếng chỉ trích động thái này, cho rằng nó "thiếu tính xây dựng và có thể gây tổn hại đến quan hệ thương mại EU-Trung Quốc, ảnh hưởng tiêu cực đến cả doanh nghiệp châu Âu lẫn người tiêu dùng".
Số liệu cho thấy doanh số xe điện Trung Quốc tại châu Âu đã giảm 48% trong tháng 8, xuống mức thấp nhất trong 18 tháng. Tuy nhiên, thị phần xe điện sản xuất tại Trung Quốc tại EU đã tăng mạnh từ 3% lên hơn 20% trong ba năm qua, trong đó các thương hiệu Trung Quốc chiếm 8%, phần còn lại thuộc về các hãng xe quốc tế như Tesla.

Kevin Lau, chuyên gia phân tích tại Daiwa Securities, nhận định tác động của thuế quan sẽ "không quá lớn" đối với các nhà sản xuất Trung Quốc, do thị trường châu Âu chỉ đóng góp 1-3% tổng doanh số của các hãng như BYD, Geely và SAIC trong bốn tháng đầu năm.
Ngược lại, các nhà sản xuất ô tô Đức có thể chịu ảnh hưởng nặng nề hơn trong cuộc chiến thương mại này. V

Volkswagen, Mercedes và BMW - với khoảng một phần ba doanh số đến từ thị trường Trung Quốc trong năm 2023 - đang đặc biệt lo ngại về khả năng bị trả đũa. Người phát ngôn Volkswagen đã chỉ trích thuế quan là "cách tiếp cận sai lầm" và kêu gọi đối thoại giữa EU và Trung Quốc.
Số lượng lớn phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu phản ánh mối lo ngại về nguy cơ chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck đã cảnh báo về khả năng leo thang thành chiến tranh thuế quan. Hildegard Müller, Chủ tịch Hiệp hội Ô tô Đức (VDA), ủng hộ lập trường phản đối của chính phủ Đức, cho rằng đây là động thái bảo vệ lợi ích ngành công nghiệp ô tô Đức và châu Âu.
Trong khi Brussels tìm cách tạo sân chơi bình đẳng, các nhà sản xuất ô tô Đức - đứng đầu là Mercedes và BMW - đã gây áp lực buộc Berlin phản đối mức thuế cao hơn và thúc đẩy đàm phán với Bắc Kinh. Họ lo ngại phản ứng từ phía Trung Quốc có thể làm trầm trọng thêm những thách thức tại thị trường quan trọng nhất của mình.

Theo Yahoo Finance, BNN

>> Thuế quan chồng chất, hàng Made in China vẫn ‘làm mưa làm gió’ ở phương Tây