Fed thắt chặt chính sách tiền tệ: Bắt đầu bằng khủng hoảng ngân hàng và kết thúc bằng suy thoái?

Khủng hoảng ngân hàng bắt nguồn...

“Tuần trước, trong bối cảnh ngân hàng mất khả năng thanh toán, các cơ quan chính phủ đã hành động để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng ngân hàng tiềm ẩn".

Công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang Mỹ (FDIC), Bộ Tài chính và Cục dự trữ liên bang (Fed) đã ban hành Chương trình cho vay có kỳ hạn của ngân hàng với khoản vay dự phòng trị giá 25 tỷ đô la để bảo vệ những người gửi tiền trước sự cố của Silicon Valley Bank.

Tiếp đó, 11 ngân hàng lớn nhất của Mỹ đã tuyên bố sẽ gửi 30 tỉ USD vào Ngân hàng First Republic để giải cứu. Các ngân hàng đã nhanh chóng khai thác chương trình này, thể hiện qua khoản vay tăng vọt 152 tỷ USD từ Fed. Đây là khoản vay lớn nhất trong một tuần kể từ khi xảy ra khủng hoảng tài chính.

Cùng thời điểm, Ngân hàng đầu tư UBS đã tham gia vào một “cuộc thâu tóm” Credit Suisse và Fed đã mở lại các đường dây hoán đổi USD để cung cấp thanh khoản cho các ngân hàng nước ngoài.

Các ngân hàng Trung ương bao gồm: Ngân hàng Canada, Ngân hàng Anh, Ngân hàng Nhật Bản, Ngân hàng Trung ương Châu Âu, Cục Dự trữ Liên bang và Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ hôm nay (3/4) cũng thông báo phối hợp nhằm tăng cường cung cấp thanh khoản thông qua đường dây hoán đổi thanh khoản bằng USD.

Thông cáo của Fed ngày 19/3 cho biết các NHTW tham gia thỏa thuận sẽ “tăng tần suất hoạt động hoán đổi USD kỳ hạn 7 ngày từ hàng tuần lên hàng ngày”. Các NHTW khác cũng ra thông cáo với nội dung tương tự.

Fed cho biết hoạt động hoán đổi hàng ngày sẽ bắt đầu ngay từ 20/3 và sẽ tiếp tục cho tới ít nhất là cuối tháng 4.

Fed thường cung cấp thanh khoản thông qua hợp đồng hoán đổi USD khi nguồn cung trên thị trường thiếu hụt. Các ngân hàng bên ngoài nước Mỹ thường có nghĩa vụ nợ phải trả bằng USD, trong thời kỳ hệ thống tài chính căng thẳng, việc tiếp cận USD trở nên khó khăn, Fed và NHTW các nước sẽ thúc đẩy thanh khoản để hỗ trợ các ngân hàng thương mại.

Khủng hoảng ngân hàng gây ra suy thoái

Hậu quả rõ ràng của một cuộc khủng hoảng ngân hàng là việc thắt chặt tiêu chuẩn cho vay. Với “mạch máu” của nền kinh tế là tín dụng, cả tiêu dùng và doanh nghiệp, việc thắt chặt các tiêu chuẩn cho vay sẽ làm giảm dòng chảy kinh tế này.

Không có gì đáng ngạc nhiên, khi các ngân hàng thắt chặt tiêu chuẩn cho vay đối với các khoản vay dành cho các doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn. Sự hạn chế thanh khoản cuối cùng dẫn đến một cuộc suy thoái kéo dài, nhiều doanh nghiệp dựa vào hạn mức tín dụng hoặc các phương tiện khác để thu hẹp khoảng cách giữa sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ và thu doanh thu.

Trường hợp hạn mức tín dụng bị rút lại, các doanh nghiệp phải sa thải công nhân, cắt giảm chi phí và thực hiện các hành động cần thiết khác. Lực cản kinh tế gia tăng khi người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu, ảnh hưởng nhiều hơn đến các doanh nghiệp do nhu cầu giảm. Chu kỳ này lặp đi lặp lại cho đến khi nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Hiện tại, thanh khoản đang được rút ra trên tất cả các hình thức tín dụng, từ thế chấp đến cho vay mua ô tô đến tín dụng tiêu dùng. Cuộc khủng hoảng ngân hàng hiện nay có thể là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên về tình hình kinh tế đang xấu đi.

Nhiều nhà đầu tư hy vọng Fed “xoay trục” nới lỏng chính sách tiền tệ để chống lại rủi ro suy thoái sẽ giúp cổ phiếu tăng giá. Ngược lại hy vọng đó có thể bị dập tắt bởi suy thoái “rủi ro định giá lại”.