Gần 30 tấn vàng ở Tây Bắc chỉ là một phần kho vàng ngầm tại Việt Nam
Theo Đề án Tây Bắc, có khoảng 40 mỏ vàng với tổng tài nguyên cấp 333 xác định được hơn 29,8 tấn vàng. Ngoài Tây Bắc, nhiều mỏ vàng trữ lượng lớn được phát hiện ở nơi khác.
Phát hiện mỏ vàng ở nhiều nơi
Mới đây, Đề án điều tra tổng thể về khoáng sản và hoàn thiện nền bản đồ địa chất tỷ lệ 1/50.000 vùng Tây Bắc phục vụ quy hoạch phát triển bền vững kinh tế xã hội (Đề án Tây Bắc) được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố.
Theo Đề án Tây Bắc, có 110 mỏ khoáng sản quý và quan trọng đã được phát hiện. Trong đó có khoảng 40 mỏ vàng với tổng tài nguyên cấp 333 (được khoanh định trong phạm vi cấu tạo địa chất thuận lợi cho thành tạo khoáng sản) xác định được hơn 29,8 tấn vàng.
Trên đây mới chỉ là đánh giá tài nguyên khoáng sản qua nghiên cứu ở khu vực Tây Bắc. Thực tế, ngoài Tây Bắc, mỏ vàng còn phát hiện ở các địa phương khác.
Theo thông tin do Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cung cấp, trữ lượng vàng của cả nước được phân thành 2 loại, đó là quặng vàng gốc và vàng sa khoáng.
Quặng vàng gốc (vàng nằm trong đá cứng) ở Việt Nam có ở nhiều nơi với trên 200 mỏ. Tuy nhiên, chỉ 50 mỏ có triển vọng được điều tra, đánh giá, thăm dò.
Các mỏ vàng có trữ lượng đáng kể gồm: Phước Sơn, Bồng Miêu, Sa Phìn, Minh Lương (Lào Cai). Trong số này, mỏ Bồng Miêu và Phước Sơn có trữ lượng và tài nguyên lớn nhất là 12,3 tấn và 24 tấn, trụ khoáng vàng Minh Lương có trữ lượng vàng gần 3 tấn.
Thuộc kiểu mạch thạch anh chứa vàng còn có quặng thạch anh sulphur. Các mỏ vàng kiểu này đã được điều tra, đánh giá gồm: Nà Pái, Pác Lạng và Khe Nang. Tụ khoáng Nà Pái nằm ở huyện Bình Gia (Lạng Sơn) được phát hiện từ năm 1985. Vàng ở dạng xâm tán cực kỳ mịn, khó quan sát được. Tài nguyên dự báo tại các mỏ này khoảng 20 tấn.
Các mỏ quặng vàng bạc kiểu viễn nhiệt được phát hiện ở Xà Khía (Lệ Thủy, Quảng Bình), một số mỏ ở Rào Mốc (Hà Tĩnh), Làng Nèo (Thanh Hóa).
Đối với vàng sa khoáng (vàng trong đá do nắng mưa bị phá hủy trôi theo sông suối) được điều tra đánh giá thăm dò tập trung ở một số vùng: Na Rì (Bắc Kạn), Đại Từ (Thái Nguyên), Bồng Miêu (Quảng Nam) và một số điểm ở Hà Giang, Hòa Bình, Nghệ An.
Ngoài ra, mỏ vàng Tân An, Lương Thượng (Bắc Kạn) thuộc loại quy mô lớn với trữ lượng trên 1 tấn. Các mỏ Bồ Cu, Trại Cau - Suối Hoan (Thái Nguyên) thuộc loại quy mô trung bình với trữ lượng trên 0,5 tấn và mỏ Cắm Muộn (Nghệ An) gần 300kg.
Đất hiếm được khai thác rất ít
Nước ta có tiềm năng khoáng sản đất hiếm, các mỏ chủ yếu tập trung ở các tỉnh Lai Châu, Yên Bái và Lào Cai.
Quặng đất hiếm thường liên quan đến các nguyên tố phóng xạ và được thành tạo trong nhiều loại đá có thành phẩm và tuổi khác nhau. Đất hiếm được ứng dụng khá rộng rãi, trong đó có chế tạo các nam châm vĩnh cửu cho các máy phát điện; đưa vào các chế phẩm phân bón vi lượng…
Các mỏ đất hiếm dạng mạch được điều tra thăm dò gồm: Đông Pao, Nam Nậm Xe, Bắc Nậm Xe, Mường Hum (Lai Châu) và Yên Phú (Yên Bái). Mỏ đất hiếm Đông Pao qua thăm dò phát hiện 60 thân quặng với 16 thân có khả năng đạt chất lượng công nghiệp.
Ngoài ra, Việt Nam cũng phát hiện các loại đất hiếm trên các khối granitoid kiềm ở Bến Đền (Lào Cai). Đất hiếm sa khoáng được phát hiện ở Bù Khạng (Nghệ An) mới chỉ dừng ở mức điều tra, đánh giá trữ lượng.
Đại diện Cục Địa chất và Khoáng sản cho biết, hiện nay ở nước ta đất hiếm được khai thác rất ít do khâu chế biến chưa cao.
Đại diện Cục Địa chất và Khoáng sản cho biết, việc khai thác các mỏ vàng và đất hiếm sẽ được thực hiện thông qua đấu giá theo luật. Mỏ trữ lượng lớn thì Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp phép, còn mỏ trữ lượng nhỏ thì địa phương cấp phép.
