Gia đình có nhiều liệt sĩ bậc nhất Việt Nam: 12 người 'Tổ quốc ghi công', 2 người được công nhận là Mẹ Việt Nam anh hùng

Đó là gia đình của Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ (sinh năm 1904, theo giấy căn cước chế độ cũ là năm 1902), quê ở xóm Rừng, thôn Thanh Quýt, xã Điện Thắng Trung, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam cũ (nay là phường An Thắng, TP. Đà Nẵng). Mẹ mất ngày 10/12/2010, hưởng thọ 106 tuổi.

Ngôi nhà của mẹ Thứ mộc mạc, yên bình, là nơi nhiều người tìm đến thắp hương tưởng niệm mẹ và các liệt sĩ. Trên tường treo 12 bằng “Tổ quốc ghi công”, bàn thờ luôn nghi ngút khói hương tưởng nhớ 9 người con trai đã anh dũng hy sinh.

Người dân xung quanh vẫn còn khắc ghi từng chi tiết trong cuộc sống của mẹ. Vợ chồng mẹ cùng con gái đầu bám trụ quê hương, vừa lao động sản xuất, vừa đào hầm nuôi giấu cán bộ. Mỗi đêm, mẹ để ngọn đèn cháy trên bàn thờ làm ám hiệu an toàn cho du kích, cán bộ trở về hoạt động.

Vườn nhà mẹ rộng, có 5 hầm bí mật. Cây cối rậm rạp, cỏ dại phủ kín và đàn bò thả quanh vườn như lớp bình phong che mắt địch. Khi an toàn, mẹ hé cửa hầm cho thông thoáng; khi có động, mẹ giả vờ chăm bò để ngụy trang lại miệng hầm. Hàng trăm cán bộ, bộ đội, du kích từng được mẹ và gia đình chở che, nuôi giấu.

Dù sống trong cảnh cơ cực, mẹ Thứ vẫn một lòng vì nước. Khi Tổ quốc cần, mẹ không ngần ngại tiễn con ra trận. Trong 12 người con (11 trai, 1 gái), có 9 người con trai đã hy sinh. Người con gái duy nhất của mẹ – Lê Thị Trị là thương binh, được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng vì có chồng và hai con gái là liệt sĩ.

Như vậy, gia đình mẹ Nguyễn Thị Thứ có tổng cộng 12 liệt sĩ và 2 Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Hiếm có người mẹ nào trên thế giới mang trong mình nỗi đau và sự hy sinh lớn lao cho Tổ quốc như mẹ Thứ. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, mẹ đã lần lượt nhận 9 giấy báo tử của các con trai, cùng tin dữ về con rể và 2 cháu ngoại.

Năm 1948, người con trai Lê Tự Xuyến – chiến sĩ giao liên bị Pháp bắn tại đầu làng. Nửa tháng sau, con trai Lê Tự Hàn Anh hy sinh khi đang làm nhiệm vụ tải thương. Đau thương nối tiếp khi 10 ngày sau đó, Lê Tự Hàn Em ngã xuống trong một trận chiến chống càn.

Tháng 4/1954, con trai Lê Tự Lem, tròn 20 tuổi, hy sinh trong lúc chiến đấu tại huyện nhà. Trong vòng 6 năm, mẹ Thứ mất 5 người con, nỗi đau nối tiếp nỗi đau, nhưng mỗi khi con trưởng thành, mẹ lại tiếp tục động viên và tiễn con ra chiến trường.

Tháng 9/1966, Lê Tự Nự hy sinh. Năm 1972, hai người con Lê Tự Mười và Lê Tự Trịnh tiếp tục ngã xuống. Năm 1974, anh Lê Tự Thịnh – Đại đội trưởng bộ đội ở huyện Duy Xuyên hy sinh trong lần chỉ huy đơn vị đánh đồn giặc. Con trai cả Lê Tự Chuyển, chiến sĩ biệt động Sài Gòn hy sinh vào 9h sáng ngày 30/4/1975 ngay trên cầu Rạch Chiếc, cửa ngõ vào Sài Gòn, chỉ vài giờ trước khi đất nước thống nhất.

Con rể của mẹ, Ngô Tường (chồng của Mẹ Việt Nam anh hùng Lê Thị Trị), tham gia cách mạng từ thời kháng chiến chống Pháp, bị Mỹ bắt vào năm 1956 và bị tra tấn đến chết, được công nhận là liệt sĩ. Hai cháu ngoại của mẹ (con gái của mẹ Trị) là Ngô Thị Điểu và Ngô Thị Cúc, lần lượt hy sinh vào năm 1970 và năm 1973.

Không gì có thể bù đắp được nỗi đau mất con, nhưng với mẹ Thứ, lòng yêu nước và khát vọng độc lập cho dân tộc chính là nguồn sức mạnh để vượt qua mất mát. Sự hy sinh của các con, với mẹ, không chỉ là nỗi đau riêng của gia đình, mà còn là sự đóng góp thiêng liêng cho độc lập dân tộc.

Năm 80 tuổi, mẹ mất hoàn toàn thị lực. Mẹ sống cùng con gái tại quê nhà, sau đó chuyển ra Đà Nẵng sống với người con út – Lê Tự Tân cho đến khi qua đời ở tuổi 106.

“Lúc còn sống, mỗi khi tới kỳ giỗ chạp của các con hay ngày Tết Nguyên đán, ngày Thương binh Liệt sĩ, mẹ thường chống gậy tìm đến bàn thờ thắp 9 ngọn nến, 9 nén hương và xếp 9 chiếc bát, 9 đôi đũa bên mâm cơm để gọi các con về với mẹ…”, trích lời hồi tưởng của Bà mẹ Việt Nam anh hùng Lê Thị Trị, con gái cả của mẹ Nguyễn Thị Thứ.

Ngày 17/12/1994, Chủ tịch nước ký quyết định trao tặng và truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng đợt đầu tiên cho 19.879 bà mẹ, trong đó có mẹ Thứ. Ghi nhận công lao to lớn ấy, năm 2004, Đảng và Nhà nước quyết định xây dựng Quần thể Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Ngày 27/7/2009, công trình được khởi công tại núi Cấm (thôn Phú Thạnh, xã Tam Phú, TP. Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam) trên diện tích 150.000m² và hoàn thành vào ngày 24/3/2015. Đây là tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng lớn nhất cả nước.

Đặc biệt, công trình được lấy nguyên mẫu từ mẹ Nguyễn Thị Thứ. Hình tượng mẹ – dòng suối nguồn bao la, là linh hồn của đất nước – sinh ra từ mảnh đất anh hùng, sinh ra những người con anh hùng, và sẽ hóa thân vào sông núi Việt Nam. Mẹ sẽ sống mãi trong lòng dân tộc, tiếp thêm sức mạnh cho các thế hệ mai sau trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Dịp 27/7 năm nay, phường An Thắng tổ chức lễ khánh thành công trình nâng cấp, mở rộng tuyến đường ĐH1 dẫn vào nhà Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ.

Theo Báo Đà Nẵng, ông Đặng Công Nhiên – Chủ tịch UBND phường An Thắng cho biết, trong khi đó, mỗi năm, ngôi nhà của Mẹ Nguyễn Thị Thứ đón tiếp nhiều đoàn khách trong và ngoài nước đến thăm viếng, trong đó có cả các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, việc đầu tư xây dựng công trình nâng cấp, mở rộng tuyến đường ĐH1 là vô cùng cần thiết.

>> Những chàng trai phục dựng gần 8.000 di ảnh, đưa liệt sĩ ‘đoàn tụ’ cùng gia đình