GS.TS Hoàng Văn Cường: Giữ ổn định tỷ giá linh hoạt là ưu tiên số một từ nay đến cuối năm
“Lãi suất điều hành hiện đã ở mức thấp, dư địa giảm thêm không nhiều. Do đó, giữ ổn định tỷ giá mới là ưu tiên hàng đầu. Nếu tỷ giá biến động mạnh, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đầu tư nước ngoài, nhập khẩu và ổn định vĩ mô”, ông Cường nhấn mạnh.
Cảnh báo 'cục máu đông' tín dụng
Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 3/2025 với chủ đề “Động lực nào cho tăng trưởng GDP 8,3% – 8,5%”, ngày 26/9, GS.TS Hoàng Văn Cường – Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Ủy viên Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội – nhấn mạnh, Việt Nam đang trong giai đoạn “nước rút” để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 8% năm 2025. Đây không chỉ là con số ngắn hạn, mà còn là điều kiện bắt buộc để đưa nền kinh tế thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, tiến tới nhóm nước thu nhập cao.
“Bài học của hơn 30 quốc gia thành công cho thấy, giai đoạn bứt phá bao giờ cũng gắn với tốc độ tăng trưởng tiệm cận hoặc vượt 2 con số. Việt Nam không thể khác, muốn bứt lên thì phải duy trì mức tăng trưởng cao liên tục trong 5–10 năm”, ông nhấn mạnh.
Tuy nhiên, đi kèm tăng trưởng cao luôn là sức ép lạm phát. Ông Cường gọi đây là “hai anh em sinh đôi”: Không thể kỳ vọng tăng trưởng bứt phá mà lạm phát hoàn toàn đứng yên. Thực tế, 8 tháng đầu năm 2025, cung tiền đã tăng gấp 1,4 lần so với cùng kỳ, nhưng lạm phát mới chỉ ở mức 3,25%. Vòng quay đồng tiền hiện chỉ đạt 0,68, thấp hơn nhiều so với chuẩn mực.
“Điều đó cho thấy dòng vốn đang bị tắc nghẽn. Nếu tiền "nằm chết", nền kinh tế có nguy cơ xuất hiện "cục máu đông tín dụng", dẫn đến hoặc là lạm phát bùng nổ vào một thời điểm nào đó, hoặc là khủng hoảng khi vốn không chảy vào sản xuất”, ông cảnh báo.
Bài toán khó nhất, theo GS.TS Hoàng Văn Cường, nằm ở tỷ giá. Với mục tiêu thúc đẩy đầu tư và sản xuất, lãi suất cần duy trì ở mức thấp. Tuy nhiên, lãi suất thấp lại gây áp lực lên tỷ giá, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu ngoại tệ cuối năm tăng cao để phục vụ nhập khẩu và thanh toán quốc tế.
“Lãi suất điều hành của Việt Nam hiện đã ở mức thấp, dư địa giảm thêm không nhiều. Do đó, giữ ổn định tỷ giá mới là ưu tiên hàng đầu. Nếu tỷ giá biến động mạnh, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đầu tư nước ngoài, nhập khẩu và ổn định vĩ mô”, ông Cường nhấn mạnh.
Dù thách thức lớn, Việt Nam vẫn có những tín hiệu tích cực. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) vừa hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm, làm đồng USD yếu đi, qua đó giảm áp lực lên VND. Cùng với đó, thị trường chứng khoán Việt Nam đang có kỳ vọng nâng hạng, nếu thành công sẽ thu hút dòng vốn ngoại, bổ sung dự trữ ngoại hối.
“Đây là những yếu tố hỗ trợ quan trọng, giúp Việt Nam giảm sức ép tỷ giá trong những tháng cuối năm”, ông Cường phân tích.
Điều hành tỷ giá bằng công cụ kỹ thuật và tâm lý thị trường
Theo ông Cường, công cụ lãi suất gần như không còn nhiều dư địa để điều chỉnh tỷ giá. Do đó, Ngân hàng Nhà nước cần tận dụng linh hoạt các biện pháp kỹ thuật, như đã làm khi bán ngoại tệ kỳ hạn 180 ngày trong thời gian qua.
Ngoài ra, một rủi ro khác là “lạm phát kỳ vọng”, khi doanh nghiệp, nhà cung cấp có xu hướng găm hàng, tăng giá bán trước. Ông Cường cho rằng cần sớm xóa bỏ tâm lý này thông qua chính sách tài khóa và truyền thông minh bạch.
“Chính sách thuế, đặc biệt trong xăng sinh học E5, E10 sẽ tiếp tục là công cụ quan trọng để giảm áp lực giá cả và hỗ trợ tiền tệ”, ông nói.
Dù còn nhiều áp lực, GS.TS Hoàng Văn Cường khẳng định các chỉ số vĩ mô hiện vẫn khá tích cực: Nợ công ở mức 34% GDP, an toàn so với trần 60%, trong khi nghĩa vụ trả nợ khoảng 22% GDP, vẫn trong ngưỡng kiểm soát; Tăng trưởng GDP cả năm 2025 nhiều khả năng đạt tối thiểu 8%, dù mức 8,3 – 8,5% sẽ cần nỗ lực lớn.
“Ổn định vĩ mô có nhiều chỉ số, nhưng tỷ giá là quan trọng nhất lúc này. Giữ ổn định tỷ giá một cách linh hoạt chính là chìa khóa để đảm bảo tăng trưởng cao mà vẫn bền vững”, ông Cường kết luận.
