Hai động lực quan trọng giúp GDP Việt Nam tăng trưởng vượt mục tiêu năm 2024

Việt Nam đang đối diện một năm 2024 đầy biến động với những cơ hội và thách thức đan xen. Trong khi tăng trưởng GDP cả năm được kỳ vọng vượt mục tiêu 6,5% do Quốc hội đề ra, vấn đề tỷ giá vẫn là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng đến cân bằng kinh tế vĩ mô.

Các yếu tố từ công nghiệp chế biến, chế tạo, xuất khẩu và đầu tư công được kỳ vọng sẽ trở thành động lực chính. Tuy nhiên, áp lực từ chính sách tiền tệ quốc tế và dòng vốn đầu tư biến động khiến các nhà điều hành cần cân nhắc kỹ lưỡng để vừa thúc đẩy tăng trưởng vừa duy trì ổn định tài chính.

Tăng trưởng GDP: Dấu hiệu tích cực từ nội lực nền kinh tế

GDP quý III/2024 tăng 7,4% so với cùng kỳ năm trước, đưa mức tăng trưởng 9 tháng đầu năm đạt 6,82%. Con số này vượt xa dự báo trước đó của nhiều tổ chức quốc tế. Cả năm, GDP Việt Nam được dự báo đạt hoặc vượt 7%, cao hơn mục tiêu của Quốc hội​.

Phân tích theo cơ cấu kinh tế cho thấy, khu vực công nghiệp và xây dựng đóng góp mạnh nhất với mức tăng 8,19%, chiếm 37,1% GDP cả nước. Ngành dịch vụ tăng trưởng 6,95%, giữ vai trò chủ đạo với tỷ trọng 42,8% trong GDP. Trong khi đó, khu vực nông, lâm, ngư nghiệp tăng 3,2%, chiếm 11,6%.

Tỷ trọng đóng góp GDP và tăng trưởng GDP theo khu vực quý III/2024. Nguồn: TCTK, CSI Securities.

Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là điểm sáng với chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 8,3% trong 10 tháng đầu năm​. Ngành này không chỉ đảm bảo cung ứng cho thị trường nội địa mà còn thúc đẩy xuất khẩu, góp phần ổn định cán cân thương mại. Bên cạnh đó, tăng trưởng tiêu dùng cuối cùng đạt 6,18%, đóng góp 62,66% vào GDP, trong khi tích lũy tài sản tăng 6,86%, chiếm 36,68% GDP​.

Chỉ số sản xuất công nghiệp và chỉ số PMI hồi phục sau bão Yagi. Nguồn: TCTK, ACBS.

Xuất khẩu và đầu tư công: Hai động lực quan trọng

Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 10 tháng đầu năm đạt 323,9 tỷ USD, tăng 14,9% so với cùng kỳ. Các ngành hàng như điện tử, dệt may, và thủy sản ghi nhận mức tăng trưởng ổn định. Cán cân thương mại tiếp tục xuất siêu 23,3 tỷ USD, góp phần hỗ trợ ổn định tỷ giá​.

Xu hướng tăng trưởng xuất nhập khẩu năm 2023-2024. Nguồn: TCTK, CSI Securities.

Đầu tư công trở thành động lực quan trọng, với tổng vốn giải ngân 10 tháng đạt 68 nghìn tỷ đồng, tăng 4,9% so với cùng kỳ​. Các dự án cơ sở hạ tầng lớn như đường cao tốc Bắc-Nam, sân bay Long Thành đang được đẩy nhanh tiến độ, không chỉ cải thiện khả năng kết nối mà còn tạo ra hiệu ứng lan tỏa cho nhiều ngành kinh tế khác.

Xu hướng giải ngân đầu tư công giai đoạn 2021-2024. Nguồn: MOF, Mirae Asset.

Áp lực tỷ giá: Bài toán đa chiều

Tỷ giá USD/VND tiếp tục biến động mạnh trong năm 2024 do ảnh hưởng từ đồng USD mạnh lên và biến động dòng vốn đầu tư quốc tế. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã thực hiện cắt giảm lãi suất xuống mức 4,5-4,75% nhưng vẫn giữ thái độ thận trọng đối với lạm phát. Điều này khiến đồng USD duy trì sức mạnh, tạo áp lực lên tỷ giá tại các thị trường mới nổi, bao gồm Việt Nam​.

Diễn biến tỷ giá USD/VND từ năm 2020 đến tháng 10/2024. Nguồn: NHNN, SSI Research.

Trong nước, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chủ động thực hiện các biện pháp điều chỉnh linh hoạt trên thị trường liên ngân hàng. Tuy nhiên, việc duy trì ổn định tỷ giá trong bối cảnh dòng vốn đầu tư toàn cầu biến động vẫn là thách thức lớn. Để ứng phó, việc tăng cường dự trữ ngoại hối và kiểm soát chặt chẽ dòng vốn ra vào sẽ là các biện pháp cần thiết.

Chính sách tài khóa và tiền tệ: Hài hòa để ổn định vĩ mô

Các báo cáo từ Mirae Asset và ACBS đồng thuận rằng Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và tiền tệ. Trong đó, chính sách tài khóa nên tập trung đẩy mạnh đầu tư công, cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao hiệu quả chi tiêu công​. Về chính sách tiền tệ, việc duy trì lãi suất thấp và điều hành tỷ giá linh hoạt là cần thiết để hỗ trợ xuất khẩu và kiểm soát lạm phát.

Các tổ chức như CSI và MBS Research cũng nhấn mạnh vai trò của cải cách kinh tế. Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường thu hút FDI và nâng cấp cơ sở hạ tầng sẽ giúp Việt Nam tận dụng tốt hơn các cơ hội từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu​.

Dự báo GDP năm 2024 có thể đạt 7%, đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực. Tuy nhiên, những thách thức từ tỷ giá, lạm phát, và biến động quốc tế cần được quản lý một cách cẩn trọng​.

Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần chú trọng xây dựng nền kinh tế tự cường, giảm sự phụ thuộc vào các yếu tố ngoại vi. Điều này bao gồm việc phát triển các ngành công nghiệp giá trị cao, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tăng cường nội lực kinh tế thông qua đổi mới sáng tạo.

Triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2024 là tích cực, với kỳ vọng tăng trưởng vượt mục tiêu. Tuy nhiên, áp lực từ tỷ giá và môi trường kinh tế quốc tế yêu cầu các nhà hoạch định chính sách tiếp tục linh hoạt, sáng tạo trong điều hành. Sự phối hợp giữa chính sách tài khóa, tiền tệ và cải cách kinh tế sẽ là chìa khóa để duy trì sự ổn định vĩ mô và đảm bảo phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

>> Tỷ giá USD/VND cuối năm: Liệu có xu hướng hạ nhiệt?