'Hàng hiệu' giá bèo từ chợ đến mạng - bài 2: Phía sau lời quảng cáo 'trắng cấp tốc'

Người trẻ sa bẫy “rẻ tiền, đẹp nhanh”

Tìm đến Bệnh viện Da liễu TPHCM, chị T. (ngụ TP.HCM) phải che khẩu trang kín mặt vì tự ti. Từ lời giới thiệu của người thân, cô gái này mua một lọ kem qua mạng. Ban đầu, cô hài lòng khi da trắng hồng bật tông, ai gặp cũng được khen trẻ và xinh hơn trước. Nhưng chuỗi ngày khủng hoảng bắt đầu khi một lần đi du lịch, T. quên mang lọ “kem thần” này. “Khi xài thì da bóng, trắng, không có mụn, mịn như da em bé. Nhưng vừa ngưng một ngày, da bắt đầu nổi mẩn đỏ, sưng tấy, nhăn nheo và mỏng dính” T. kể.

Trường hợp của bệnh nhân T. không phải cá biệt. Hằng ngày, các bệnh viện chuyên điều trị về da tại TPHCM tiếp nhận nhiều ca biến chứng nghiêm trọng do mỹ phẩm kém chất lượng. Chỉ trong những tháng đầu năm 2025, Bệnh viện Da liễu TPHCM đã tiếp nhận khoảng 80-100 trường hợp tai biến do mỹ phẩm giả hoặc kém chất lượng.

Với kinh nghiệm thăm khám, điều trị cho hàng chục ca bệnh da liễu mỗi ngày, BS.CKII Trần Vũ Anh Đào, Khoa Thẩm mỹ da (Bệnh viện Da liễu TPHCM), nhìn nhận việc sử dụng mỹ phẩm trôi nổi thực sự là vấn đề đáng báo động, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới da. Tỷ lệ bệnh nhân tăng khoảng 10–20% so với gần 10 năm trước và xu hướng ngày càng trẻ hóa.

Bác sĩ Đào cho biết từng tiếp nhận một bệnh nhân mua kem được quảng cáo “trắng da, giảm nám cấp tốc” và bôi liên tục trong 10 ngày. Ban đầu, da đỏ và bong tróc nhẹ, nhưng đến ngày thứ 10, mặt của bệnh nhân bỗng nhiên sưng đỏ toàn bộ, phù nề, nổi mụn mủ và rỉ dịch. “Bệnh viện phải điều trị tích cực bằng kháng sinh và kháng viêm để cải thiện tình trạng, nữ bác sĩ nói.

Tương tự, TS.BS Trần Nguyên Anh Tú, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Da Liễu TPHCM, Trưởng phòng khám Da liễu Ánh Tú, cũng thông tin một vài trường hợp điển hình về việc “tiền mất - tật mang” do sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng. Vị bác sĩ này từng điều trị cho một phụ nữ 35 tuổi bị nám. Dù người này chống nắng đầy đủ nhưng tình trạng ngày càng nặng do kem chống nắng không đạt chỉ số bảo vệ như công bố. Đây là sản phẩm được người phụ nữ mua từ lời quảng cáo của một người nổi tiếng trên mạng xã hội. Trường hợp khác là nam thanh niên hơn 20 tuổi, am hiểu mỹ phẩm nhưng mua hàng thương hiệu nổi tiếng từ nguồn trôi nổi, nhiều khả năng là hàng giả. Sau thời gian sử dụng, người này bị mụn nặng hơn và phải mất thời gian dài điều trị để làn da hồi phục.

TS.BS Trần Nguyên Anh Tú đánh giá mỹ phẩm trôi nổi không kiểm soát gây nên vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng. Nghịch lý xảy ra là người tiêu dùng không nhìn ra mối nguy hại ngay từ đầu. “Tổn thương có thể xuất hiện muộn sau vài tuần hoặc vài tháng, trong khi sản phẩm vẫn tràn lan trên thị trường”, bác sĩ Tú nói.

Theo bác sĩ Tú, nguyên nhân để mỹ phẩm giả xuất hiện tràn lan và nhiều người tiêu dùng mua là do tâm lý ham rẻ; sự bùng nổ kênh bán hàng trực tuyến nhưng thiếu kiểm soát chất lượng; người tiêu dùng chưa coi trọng tư vấn chuyên khoa.

Đừng để làn da “trả giá”

Nói về tác hại của việc sử dụng mỹ phẩm “dỏm”, bác sĩ Tú nhận định tai biến có thể xảy ra khi người bệnh dùng bất kỳ loại nào, từ kem chống nắng đến mặt nạ, kem dưỡng. Nhiều sản phẩm quảng cáo tác dụng thần thánh nhưng thực chất chứa corticoid, chì, thủy ngân… Những chất này khi sử dụng trực tiếp lên da không chỉ vô tác dụng mà còn gây mụn, sạm, teo da, giãn mạch, tăng nhạy cảm. “Một khi da đã gặp vấn đề thì việc phục hồi rất tốn thời gian, chi phí và thậm chí không thể trở lại tình trạng như ban đầu”, bác sĩ Tú cảnh báo.

Phân tích kỹ hơn về tác hại khi sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng, BS.CKII Trần Vũ Anh Đào nói thêm, bệnh nhân có thể gặp hai nhóm biến chứng chính: cấp tính và mãn tính. Với những trường hợp cấp tính, bệnh thường diễn tiến nhanh, chỉ trong vài ngày đến một tuần. Ngược lại, biến chứng mãn tính thường gặp ở những người đã sử dụng sản phẩm kém chất lượng trong thời gian dài, từ vài tháng đến vài năm. Những tổn thương này có thể dẫn tới rối loạn sắc tố, cụ thể là tăng sắc tố hoặc để lại sẹo. Thời gian điều trị cho nhóm bệnh nhân mãn tính có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí vài năm, và ngay cả khi kiên trì vẫn khó khôi phục hoàn toàn làn da ban đầu.

Đáng chú ý, nhóm bệnh nhân chủ yếu là người trẻ, ở độ tuổi từ 18 đến 30, đa phần họ là sinh viên, nhân viên văn phòng, nội trợ – những người thường xuyên tìm kiếm và mua mỹ phẩm qua các trang mạng xã hội. Các sản phẩm giả thường ngụy trang dưới nhiều dạng như serum, kem dưỡng, mặt nạ. Phần lớn bệnh nhân đến bệnh viện khi tình trạng đã khá nặng, trong khi các ca nhẹ thường tự mua thuốc ngoài điều trị.

“Chỉ cần chứa thành phần không đảm bảo, dù dùng ngắn hạn cũng có thể gây dị ứng. Không chỉ ảnh hưởng da, nhiều bệnh nhân rơi vào tự ti, ngại giao tiếp, nghỉ làm, thậm chí mắc rối loạn lo âu, mất ngủ, trầm cảm và phải dùng thuốc điều trị cũng chỉ vì dùng mỹ phẩm kém chất lượng”, BS.CKII Trần Vũ Anh Đào thông tin.

Bác sĩ Đào đưa ra lời khuyên, không có bệnh lý da nào có thể được điều trị một cách “thần tốc” chỉ trong một, hai ngày rồi duy trì hiệu quả suốt đời. Để chăm sóc và điều trị da một cách thông minh, an toàn, người dân nên đến khám tại các bác sĩ chuyên khoa hoặc bệnh viện uy tín, nơi bác sĩ sẽ thăm khám và chỉ định những loại kem hay mỹ phẩm phù hợp, đảm bảo an toàn và mang lại hiệu quả cao.

(còn nữa)