Hé lộ kế hoạch đưa vàng lên ‘phiên bản số’ tại trung tâm vàng lớn nhất thế giới

Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) đang chuẩn bị triển khai thử nghiệm vàng kỹ thuật số tại London, với mục tiêu hiện đại hóa một trong những thị trường tài chính lâu đời và bảo thủ nhất thế giới.

London hiện được coi là trung tâm giao dịch vàng vật chất lớn nhất toàn cầu. Thị trường vàng OTC tại đây chiếm tới khoảng 70% tổng khối lượng giao dịch vàng thế giới, xử lý trung bình hơn 20 triệu ounce mỗi ngày. Vai trò này giúp London giữ vị trí trung tâm định giá và thanh khoản vàng quốc tế, dù về tiêu thụ vật chất thì Trung Quốc và Ấn Độ dẫn đầu, còn về hợp đồng tương lai, Mỹ (sàn COMEX) là nơi chiếm ưu thế.

Sáng kiến này sẽ thử nghiệm sản phẩm mang tên “pooled gold interests” (PGIs), tức quyền sở hữu kỹ thuật số theo phần trong vàng vật chất. PGIs cho phép nhà đầu tư nắm giữ vàng dưới dạng số hóa thay vì giao dịch cả thỏi, mở đường cho các giao dịch nhanh hơn, thanh toán thuận tiện hơn và sử dụng vàng làm tài sản thế chấp. Nếu thành công, thử nghiệm này có thể thay đổi cách vàng được giao dịch, thanh toán và ứng dụng trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Theo mô hình đề xuất, PGIs đại diện cho quyền đồng sở hữu vàng được cất giữ trong các tài khoản tách biệt tại những ngân hàng thanh toán và công ty giao dịch lớn ở London. Thay vì chuyển nguyên cả thỏi vàng, các bên tham gia có thể di chuyển đơn vị kỹ thuật số ngay lập tức, giảm đáng kể sự phức tạp trong thanh toán trên thị trường phi tập trung (OTC).

Mỗi quyền sở hữu được cấu trúc qua một quỹ tín thác và được ghi nhận kỹ thuật số, tạo điều kiện thế chấp nhanh hơn, đồng thời mở ra khả năng sử dụng vàng trong các giao dịch repo và thị trường cho vay.

Ông David Tait, Tổng giám đốc WGC, cho biết mục tiêu là thay đổi cách nhà đầu tư nhìn nhận về vàng. Theo ông, vàng hiện được coi là tài sản “tĩnh” và không sinh lợi, nhưng khi số hóa, nó có thể trở thành tài sản tạo thu nhập, đặc biệt với các ngân hàng khi dùng vàng làm tài sản thế chấp.

Hội đồng Vàng Thế giới chuẩn bị số hóa vàng tại London, trung tâm giao dịch vàng lớn nhất toàn cầu trị giá hơn 900 tỷ USD mỗi năm.

Thị trường vàng London hiện vẫn vận hành chủ yếu qua hệ thống phân bổ và chưa phân bổ (allocated/unallocated accounts), vốn được đánh giá là thiếu minh bạch. Việc thử nghiệm PGIs được xem là cơ hội để thay đổi quy trình hàng thế kỷ này, nhưng cũng gây ra nhiều tranh luận.

Trước đó, WGC đã từng ứng dụng công nghệ blockchain thông qua chương trình Gold Bar Integrity, phối hợp với Hiệp hội Thị trường Vàng London (LBMA) nhằm theo dõi nguồn gốc và tính xác thực của vàng. Khoảng 96% nhà máy tinh luyện nằm trong danh sách “Good Delivery” của LBMA đã tham gia, nhưng việc triển khai trên toàn chuỗi cung ứng vẫn còn chậm.

Theo WGC, việc số hóa sẽ giúp vàng cạnh tranh với tiền mã hóa và stablecoin, vốn cung cấp cho nhà đầu tư lựa chọn thay thế thanh khoản dựa trên blockchain. Trong bối cảnh nhu cầu thanh toán kỹ thuật số từ các tổ chức tài chính ngày càng tăng, PGIs được kỳ vọng sẽ trở thành cầu nối giữa vàng truyền thống và công nghệ tài chính mới.

Sáng kiến này xuất hiện trong bối cảnh giá vàng toàn cầu lập kỷ lục mới, đã tăng gấp đôi chỉ trong ba năm qua nhờ bất ổn địa chính trị và nhu cầu mua vàng mạnh mẽ từ các ngân hàng trung ương. Thị trường OTC tại London hiện xử lý khoảng 900 tỷ USD giao dịch vàng mỗi năm, cho thấy quy mô tác động của quá trình số hóa có thể rất lớn.