Hé lộ lý do Bitcoin lao dốc nhanh chưa từng thấy kể từ 2022

Giải mã động lực thúc đẩy giá Bitcoin luôn là một thách thức với các nhà phân tích, khi các yếu tố tác động thường đan xen và triệt tiêu lẫn nhau.

Hiện tại, thị trường tiền điện tử đang chứng kiến tình trạng tương tự, khi Bitcoin mất tới 28% giá trị so với mức đỉnh hơn 109.000 USD vào ngày 20/1—thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump, người ủng hộ tiền điện tử, nhậm chức. Các nhà quan sát vẫn đang tìm lời giải thích cho cú lao dốc này từ các nhóm yếu tố chính sau đây.

Thuế quan và kho dự trữ tiền điện tử của Mỹ

Bitcoin không phải tài sản duy nhất giảm giá trong thời gian gần đây. Thị trường chứng khoán Mỹ cũng trải qua đợt điều chỉnh mạnh, khiến chỉ số Nasdaq 100 mất khoảng 7% so với mức kỷ lục gần nhất vào ngày 19/2.

Đặc biệt khi Bitcoin vốn được coi là tài sản có "beta cao", nghĩa là khi chứng khoán biến động theo một hướng, tiền điện tử này thường dao động theo cùng chiều nhưng với biên độ lớn hơn.

Sự sụt giảm của thị trường cổ phiếu và đà tăng của trái phiếu kho bạc Mỹ được cho là xuất phát từ lo ngại về tác động kinh tế của kế hoạch áp thuế mới đối với các đối tác thương mại của Tổng thống Mỹ.

Bà Caroline Bowler, Giám đốc điều hành BTC Markets, nhận định: "Cú giảm giá này có thể là phản ứng trước những lo ngại vĩ mô về thuế quan của ông Trump và tình hình địa chính trị bất ổn”.

Cùng lúc đó, các tài sản được kỳ vọng sẽ hưởng lợi từ việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng cũng đang theo đà giảm mạnh trong những tuần gần đây. Bitcoin được coi là khoản đầu tư "Trump trade" quan trọng nhất, bởi sự ủng hộ nhiệt thành của ông dành cho ngành công nghiệp tiền điện tử trong chiến dịch tranh cử.

Trong chiến dịch vận động tranh cử, ông Trump từng hứa hẹn xây dựng "kho dự trữ chiến lược quốc gia" về Bitcoin, bắt đầu từ những đồng tiền đã bị tịch thu. Đồng minh Cộng hòa của ông, Thượng nghị sĩ Cynthia Lummis từ bang Wyoming, đã theo đó đệ trình dự luật yêu cầu chính phủ mua vào để xây dựng kho dự trữ lên tới 1 triệu Bitcoin trong vòng 5 năm.

Tuy nhiên, kể từ đó, thông tin về kế hoạch này gần như im hơi lặng tiếng. Sắc lệnh của ông Trump về việc nghiên cứu kho dự trữ tài sản số chỉ dừng lại ở mức nghiên cứu, không phải là cam kết cụ thể về việc thiết lập kho dự trữ Bitcoin. Tiến độ hỗ trợ ngành tiếp tục diễn ra chậm chạp Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã rút lại nhiều vụ kiện và điều tra đối với các công ty crypto trong những tuần đầu tháng 2/2025.

Ông Paul Howard, giám đốc cấp cao tại công ty Wincent, nhận định: "Yếu tố chính đang chi phối là sự thiếu vắng các tin tức tích cực về sắc lệnh mà một số nhà bình luận từng kỳ vọng, cùng với những số liệu lạm phát của Mỹ".

Thậm chí ở cấp bang, triển vọng cũng không mấy khả quan. Thượng nghị sĩ Lummis dự đoán việc thúc đẩy đề xuất kho dự trữ Bitcoin sẽ mất nhiều thời gian hơn so với mong đợi của các nhà ủng hộ. Bà nhận định rằng có khả năng một bang sẽ thiết lập kho dự trữ Bitcoin trước chính phủ liên bang. Tuy nhiên, các nghị sĩ tại các bang Montana, North Dakota, South Dakota và Wyoming đã lần lượt bỏ phiếu chống việc thiết lập kho dự trữ crypto ở cấp bang, với lý do lo ngại về rủi ro và độ biến động của tài sản số.

Vụ hack lớn nhất trong lịch sử thị trường

Đợt giảm giá mạnh của Bitcoin và Ether trong tuần này diễn ra sau vụ tấn công nhắm vào sàn giao dịch Bybit vào ngày 21/2. Vụ hack, được cho là do nhóm tin tặc Lazarus của Triều Tiên thực hiện, đã rút gần 1,5 tỷ USD từ nền tảng này.

Không chỉ là vụ trộm tiền điện tử lớn nhất từ trước đến nay, sự việc còn gây chấn động thị trường khi mục tiêu bị tấn công là “ví lạnh” – một loại ví lưu trữ tiền điện tử ngoại tuyến, vốn được xem là phương án bảo mật tối ưu do không kết nối với internet.

“Niềm tin vào thị trường đã bị lung lay sau vụ hack trị giá 1,5 tỷ USD – một con số không hề nhỏ”, Zaheer Ebtikar, đồng sáng lập quỹ tiền điện tử Split Capital, nhận định. “Tôi chắc chắn rằng có nhiều nhà đầu tư đang cân nhắc và tự hỏi: ‘Có lẽ tôi nên chờ thêm một thời gian nữa’.

Các giao dịch ‘Cash and Carry’

Ebtikar và một số chuyên gia khác tin rằng việc đảo chiều giao dịch “cash and carry” trong giới tiền điện tử cũng góp phần vào đợt bán tháo này. Đây là một chiến lược tận dụng chênh lệch giá giữa thị trường giao ngay và thị trường hợp đồng tương lai, tương tự như giao dịch basis trade trong tài chính truyền thống.

Khi giá hợp đồng tương lai cao hơn giá giao ngay, nhà giao dịch có thể bán hợp đồng tương lai và mua Bitcoin giao ngay để hưởng lợi từ mức chênh lệch. Tuy nhiên, các nhà giao dịch hợp đồng tương lai trên CME và các nền tảng khác vẫn giữ tâm lý phòng thủ, với mức chênh lệch giá hợp đồng tương lai Bitcoin trên sàn giao dịch duy trì ở mức thấp.

Theo báo cáo ngày 25/2 của K33 Research, mức chênh lệch hàng năm của hợp đồng tháng 3 giảm xuống còn 5,7%, trong khi mức chênh lệch theo ngày giữa tháng tiếp theo chạm mức thấp nhất kể từ tháng 7 năm ngoái.

Tại Mỹ, dòng vốn rút khỏi ETF chủ yếu đến từ các quỹ đầu cơ thực hiện giao dịch basis trade thông qua hợp đồng tương lai và quyền chọn, theo Mark Connors, nhà sáng lập kiêm Giám đốc chiến lược đầu tư tại Risk Dimensions. “Tất nhiên, vẫn có những nhà đầu tư bán tháo trực tiếp. Nhưng phần lớn dòng tiền rút ra trong đợt suy giảm gần đây đến từ các cơ hội kinh doanh chênh lệch giá mang lại lợi nhuận”.

Dòng vốn chảy khỏi ETF

Việc liên hệ dòng vốn ra vào các quỹ ETF Bitcoin giao ngay với giá của đồng tiền điện tử này có phần mang tính vòng lặp, bởi cả hai yếu tố có thể diễn ra do cùng một nguyên nhân.

Tuy nhiên, hiệu ứng dây chuyền vẫn tồn tại, bởi khi giá Bitcoin giảm, nhà đầu tư tự nhiên rút vốn khỏi các quỹ ETF theo dõi tài sản này. Sau đó, khi các dòng tiền rút ra được ghi nhận, tín hiệu từ thị trường ETF có thể khiến các nhà giao dịch tiền điện tử bán ra nhiều Bitcoin hơn.

Theo dữ liệu do BNN tổng hợp, đợt giảm giá Bitcoin trong tháng 2 trùng với tháng có lượng rút ròng lớn nhất từ nhóm ETF Bitcoin giao ngay kể từ khi ra mắt vào tháng 1/2024, với khoảng 3,3 tỷ USD bị rút khỏi thị trường.

“Dòng tiền nóng theo đuổi Bitcoin hay bất kỳ giao dịch mang tính đầu cơ nào cũng sẽ rút đi nhanh chóng như khi nó chảy vào nếu giá bắt đầu giảm,” Michael Rosen, Giám đốc Đầu tư tại Angeles Investments, nhận định.

Tham khảo Yahoo Finance, Economist

>> Stablecoin - 'Ông vua không ngai' của thị trường tiền số